We moeten investeren in een volwaardig toekomstperspectief voor het kind. We moeten goed nadenken hoe dit op een geloofwaardige manier kan gebeuren.
Brussel, 11 april 2014 - België moet zorg dragen voor al haar kinderen, los van hun statuut of het statuut van hun ouders. Dat vragen Platform Kinderen op de vlucht, Samenlevingsopbouw Brussel en UNICEF België na het debat op 10 april naar aanleiding van de opvallende aanwezigheid van een groot aantal families zonder wettig verblijf in de Brusselse winteropvang de voorbije maanden.
Verschillende experts beschreven al eerder de impact op kinderen wanneer zij samen met de ouders langdurig zonder papieren in België verblijven.
De organisaties willen voornamelijk aankaarten dat bij de benadering van deze kinderen, het welzijn en belang van het kind te weinig centraal staan in het migratiebeleid. De begeleiding van gezinnen met kinderen is momenteel enkel gericht op terugkeer. Hiermee gaat de Belgische overheid voorbij aan twee complexe situaties: die waarin de gezinnen zich vandaag bevinden en die waaraan zij ontsnapt zijn.
Dat dit ook gevolgen heeft voor het hele gezin bevestigt Geertrui Serneels, psychologe bij Solentra vzw: “kinderen nemen vaak noodgedwongen een verantwoordelijke rol op in de familie. Hun ouders krijgen het gevoel dat ze falen in hun rol omdat zij door hun beperkte toegang tot sociale basisrechten hun kinderen niet kunnen bieden wat ze als ouder nodig achten. De ouders voelen zich gekwetst en onbekwaam.”
De organisaties willen een uitgebreide analyse en evaluatie van de impact die het huidige opvangbeleid heeft op deze kinderen en hun families. De impact op alle levensdomeinen moet in kaart gebracht worden in lijn met de internationale wetgeving rond kinder- en mensenrechten. Die evaluatie zou starten tijdens het verblijf van deze gezinnen zonder wettig verblijf in België, maar zou verder lopen na de terugkeer naar hun land van herkomst.
Ook moet er onderzocht worden waarom zoveel families verkiezen onder te duiken in plaats van beroep te doen op een plaats in het open terugkeercentrum. Hoewel de overheid volledig inzet op de aanpak van terugkeer, is er momenteel geen sprake van een onderzoek naar de effecten van het beleid.
De duurzame oplossing voor deze kinderen en hun families kan in België liggen of in het land van herkomst na een vrijwillige terugkeer. Als we inzetten op die terugkeer, dan is het cruciaal om die zinvol en duurzaam te maken voor deze families. Daarvoor is een intensieve voorbereiding noodzakelijk. Dat kan onder meer door familiebanden aan te halen, stages en vormingen aan te bieden en projecten te ondersteunen.
Ook Kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen wil het welzijn van deze kinderen centraler plaatsen: “We moeten investeren in een volwaardig toekomstperspectief voor het kind. We moeten goed nadenken hoe dit op een geloofwaardige manier kan gebeuren. Zij moeten de tijd en ruimte krijgen om hier zelf over na te denken. De huidige context staat dit niet toe.”
