Ico Maly van de interculturele organisatie Kif Kif, partner van SOS Racisme, is blij met het vonnis. 'Na tien jaar geschiedt eindelijk gerechtigheid. We zijn blij dat duidelijk wordt gezegd dat Adecco in de fout is gegaan. Het is wel jammer dat de rechtbank niet van oordeel is dat de discriminatie systematisch gebeurde.'
Uitzendkantoor veroordeeld voor 'apartheidslijsten'
Het uitzendkantoor Adecco moet aan SOS Racisme en het ABVV 25.000 euro schadevergoeding betalen omdat het op vraag van klanten geen werknemers van vreemde origine wilde selecteren. Het vonnis is een primeur voor België.
De Franse organisatie SOS Racisme en de socialistische vakbond ABVV hebben een belangrijke overwinning geboekt in een jarenlange juridische strijd tegen het uitzendkantoor Adecco. Dat moet aan SOS Racisme 25.000 euro en aan het ABVV één euro voorlopige schadevergoeding betalen omdat het inging op vragen van klanten om allochtonen voor bepaalde werkaanbiedingen niet te selecteren.
Het vonnis van de rechtbank van eerste aanleg in Brussel dateert al van dinsdag. De feiten waarvoor Adecco moet betalen, gaan meer dan tien jaar terug. In 2001 kreeg het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding via een werknemer van Adecco interne documenten die de onfrisse praktijken aan het licht brachten.
Het kwam tot een strafrechtelijk onderzoek. Daarbij werden drie agentschappen van Adecco onderzocht. Ook het interne mailverkeer van het jaar 2000 werd uitgeplozen bij dertien toevallig gekozen uitzendconsulenten.
Uit het onderzoek bleek dat de uitzendconsulenten op opdrachtfiches de code BBB gebruikten. Dat stond voor 'blanc bleu belge', een afkorting uit de vleesindustrie die verwijst naar een 'zuiver' Belgisch koeienras. Daardoor wist het personeel dat het alleen 'blanken' mocht selecteren.
Voor gelijkaardige praktijken in Frankrijk werd Adecco al in 2007 in Parijs veroordeeld. Adecco had daar de code BBR gebruikt, wat stond voor 'bleu blanc rouge'. Ook het Belgische strafdossier was sterk. Toch ontsnapte Adecco in 2009 aan een strafvervolging, omdat de procedure in het Frans en niet in het Nederlands was gevoerd, terwijl Adecco zijn hoofdzetel in Vlaanderen heeft.
Ontspoord
Die mislukking weerhield SOS Racisme en het ABVV er niet van om nog een burgerlijke procedure op te starten. Zij vonden dat de feiten voldoende bewezen waren en dat ze nog een schadevergoeding konden krijgen. Het is die procedure die nu tot een uitspraak heeft geleid.
Opmerkelijk is dat de rechtbank de 'objectieve elementen' uit het fout gelopen strafonderzoek gebruikt om Adecco te veroordelen.
Volgens de rechtbank is het voldoende bewezen dat uitzendconsulenten van Adecco 'racistische coderingen' hebben gebruikt en zijn ingegaan op 'racistische verzoeken van klanten'. Daarmee heeft het bedrijf inbreuken gepleegd op de antiracismewet.
Volgens SOS Racisme en het ABVV zou de top van het bedrijf instructies hebben gegeven om te discrimineren en is er sprake geweest van een systematische politiek. Maar dat acht de rechtbank niet voldoende bewezen.
Wel blijkt dat Adecco 'tot op het niveau van het bestuur op de hoogte was van de discriminerende wensen van meerdere klanten, waarbij voorrang werd gegeven aan de omzet en de doelstelling om geen cliënteel te verliezen boven de zekerheid dat de wetgeving ter beteugeling van racisme bij het aanwerven van uitzendkrachten correct werd toegepast'.
'Doordat de directie en/of het bestuur zich geen vragen stelde hoe de individuele personeelsleden en plaatselijke kantoren omgingen met deze marktdruk (...) en hen eigenlijk aan hun lot overlieten, heeft Adecco het “risico, genomen dat een en ander is kunnen ontsporen op het niveau van bepaalde lokale agentschappen.'
Nieuwe processen
Ico Maly van de interculturele organisatie Kif Kif, partner van SOS Racisme, is blij met het vonnis. 'Na tien jaar geschiedt eindelijk gerechtigheid. We zijn blij dat duidelijk wordt gezegd dat Adecco in de fout is gegaan. Het is wel jammer dat de rechtbank niet van oordeel is dat de discriminatie systematisch gebeurde.'
Ook Paul Lootens, woordvoerder coördinatie interim bij het ABVV, reageert verheugd. 'Adecco kon niet meer ontkennen: het heeft gediscrimineerd. De feiten zijn dan wel tien jaar geleden gebeurd, maar vorig jaar hebben undercoverreportages nog aangetoond dat uitzendkantoren nog altijd discrimineren. Dat gebeurt nu mondeling, maar daarmee is het probleem nog niet verdwenen. Allochtonen hebben het nog altijd moeilijk om werk te vinden. Dat is schandalig.'
De vakbonden zitten met de sector samen om nieuwe cao's te onderhandelen. 'Daarin zullen we er op aandringen dat het personeel geleerd wordt hoe ze met “frequently asked questions, moeten omgaan', zegt Lootens. 'Sinds vorig jaar hebben we ook een meldpunt anti-discriminatie. Daar zijn al verschillende klachten binnengekomen. Zodra de dossiers concreet genoeg zijn, stappen we opnieuw naar de rechter. Door dit vonnis voelen wij ons gesterkt.'
Adecco was gisteren niet meer bereikbaar voor commentaar.
