De N-VA wacht een onmogelijke opdracht: voormalige Vlaams Belang-kiezers verder aan zich binden zonder een harder discours tegenover minderheden te bewandelen
Nadat VRT-journalist Peter Verlinden en zijn vrouw Marie Bamutese op maandagochtend slachtoffer geworden waren van racisme, haalde eerstgenoemde in een opiniestuk op deredactie.be uit naar de gevestigde politieke klasse. Hij laakte de lauwe reactie van de politiek op de ‘verbruining’-uitspraken van Filip Dewinter, legde de bal ook expliciet in het kamp van de N-VA.
Een partij, zo argumenteert hij, die een groot deel van het Vlaams Belang-electoraat heeft opgeslorpt, moet ook haar verantwoordelijkheid nemen. Toch is het net iets te gemakkelijk om alleen de N-VA met de vinger te wijzen. Het klopt inderdaad dat de Vlaams-nationalisten in de afgelopen jaren tientallen Vlaams Belang-mandatarissen en leden in hun gelederen hebben opgenomen. En in het verleden hebben verschillende N-VA-mandatarissen zich in de kijker gewerkt met bedenkelijke uitspraken die wel heel dicht aansluiten bij het gedachtegoed van Vlaams Belang. Het is dan ook geen groot geheim dat de partij mede dankzij haar harde standpunten over asiel en migratie veel kiezers wist te los te weken bij Vlaams Belang.
Apathie
Maar wie de partijprogramma’s van de traditionele politieke partijen onder de loep neemt, zal vaststellen dat ook zij door de jaren heen een deel van het discours van Vlaams Belang hebben overgenomen. Zo is er een hemelsbreed verschil met de standpunten die deze partijen in de jaren 90 innamen over asiel, migratie, criminaliteit en justitie – de stokpaardjes van Vlaams Belang – en hoe zij daar vandaag tegenover staan. De ruk naar rechts en de daarmee gepaarde marginalisering van racisme en discriminatie vonden plaats lang voor de opkomst van de N-VA.
Met de hete adem van Vlaams Belang in de nek hebben politici het jarenlang niet gewaagd om de wijdverspreide plaag van discriminatie in onze samenleving aan de kaak te stellen. Ze vreesden dat dat extreem-rechts in de kaart zou spelen. Deze strategie is desastreus gebleken. Door talloze provocaties van Vlaams Belang tegenover minderheden te negeren, werd een klimaat gecreëerd waarbij de grens steeds verlegd werd.
Racistische uitspraken die vroeger veel commotie zouden hebben veroorzaakt, ontlokken nu nauwelijks een rimpeling in het maatschappelijk debat. Kijk maar naar de apathie na de uitspraken van Filip Dewinter over de zogenaamde verbruining van de samenleving of ‘Mo die gaat lopen met uw pensioen’. Dat er geen controverse ontstond over het mepspelletje van het Vlaams Belang waarbij je moslims kan neerknuppelen, is meer dan een teken aan de wand. Dat een politicus ongestraft kan oproepen tot ‘minder minder minder’ Marokkanen en daarna nog een ruim platform in de media krijgt om die stelling te verdedigen, zegt veel over de huidige maatschappelijke verhoudingen.
Lakmoesproef
Telkens als een beladen thema als racisme besproken wordt, vervallen we steevast in een welles-nietesspelletje. Enerzijds wordt de term vaak misbruikt en anderzijds is er weinig voeling met het thema bij de dominante meerderheid in ons land. Racisme is een heikel onderwerp dat moeilijk te definiëren valt en waar we ons allen voor schamen. De uitdaging ligt bij onze beleidsmakers om werk te maken van een gedegen aanpak om racisme en discriminatie uit onze samenleving te bannen.
Ik kijk met veel interesse naar wat de N-VA de komende jaren zal doen met het niet geringe aantal Vlaams Belang-kiezers binnen haar electoraat. De komende vijf jaar worden de lakmoesproef voor de N-VA. Haar wacht de onmogelijke opdracht om voormalige Vlaams Belang-kiezers verder aan zich te binden zonder een harder discours tegenover minderheden te bewandelen. Als zij daarin slaagt, zal het onomstotelijk haar verdienste zijn dat ze als eerste partij het Vlaams Belang heeft kleingekregen.
[Dit opiniestuk werd geschreven voor De Standaard]
