Precies in deze tijd van crisis moeten we opstaan voor de bescherming en de rechten van kwetsbare groepen zoals vluchtelingen, migranten, sans-papiers, dak- en thuislozen binnen en buiten onze landsgrenzen. Nu, meer dan ooit, is het tijd om te strijden tegen ongelijkheid, om de druk op de Europese en nationale politiek op te voeren. Als we nu geen actie nemen, zullen zich nog meer en intensere drama's voltrekken.
Aan de Europese grenzen
De EU ontloopt al jaren zijn verantwoordelijkheden en komt mensenrechtenverdragen en de conventie van Genève niet na (vb. deals sluiten met landen om vluchtelingen tegen te houden; sluiten van Europese grenzen; mensen het recht ontzien om asiel aan te vragen). En precies in deze Corona-crisis worden de gevolgen daarvan duidelijk.
De EU ontloopt al jaren zijn verantwoordelijkheden en komt mensenrechtenverdragen en de conventie van Genève niet na. En precies in deze Corona-crisis worden de gevolgen daarvan duidelijk.
In de vluchtelingenkampen in Griekenland zijn er nauwelijks of geen sanitaire voorzieningen. Mensen leven er op elkaar gepakt in overvolle tenten. Proper drinkwater is schaars. Afval stapelt zich op omdat het nergens heen kan. Het voedsel begint op te geraken. Enkele weken geleden liepen de spanningen nog meer op, toen Turkije zijn grenzen opende voor vluchtelingen. Wat volgde was een explosie van geweld tegen en vernedering van diegenen die al compleet ontredderd zijn. Gewelddadige optredens door de Griekse douanepolitie, door extreemrechtse groeperingen die uit heel Europa naar de kampen kwamen en door medewerkers van Frontex.
Nu zijn er nauwelijks nog vrijwilligers en medisch personeel aanwezig op de Griekse eilanden. De Europese Unie schond de regels van de Conventie van Genève en weigerde de vluchtelingen in Europa binnen te laten waar ze een aanvraag tot asiel zouden kunnen indienen. In plaats daarvan deelden de politieke leider van Europa complimenten uit aan diegenen die de Europese grenzen zo goed hadden ‘beschermd’.
De gevolgen van dit inhumane EU-beleid zijn intussen door de Corona-crisis nog desastreuzer geworden: het eerste geval van Corona-besmetting op Lesbos is aangetoond. Het is nu wachten op een complete humanitaire ramp in de Griekse vluchtelingenkampen. We moeten nu in actie komen. Europese landen moeten nu hun verantwoordelijkheid nemen voor het te laat is. Vluchtelingenkampen, detentiecentra en andere plekken waar vluchtelingen vast zitten moeten geëvacueerd worden. De EU-lidstaten moeten de verantwoordelijkheid delen om deze mensen op te vangen, een aanvraag tot asiel te laten indienen, en hen dringende medische zorg aanbieden.
Maar ook dichterbij huis
De Corona-crisis zorgt er eveneens voor dat er nauwelijks nog vrijwilligers naar Duinkerke en Calais en is er zo goed als geen dienstverlening mogelijk. Dat betekent dat vluchtelingen en vooral onbegeleide minderjarigen aan hun lot overgelaten worden.
Ook in België zien we schrijnende situaties. Vanaf dinsdag 17 maart staan asielzoekers die zich willen aanmelden bij aanmeldcentrum Klein Kasteeltje voor een gesloten deur. De Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) meldt dat asielzoekers zich niet meer kunnen laten registeren, en er voor hen dus geen opvang wordt voorzien. Het is onbekend hoe lang deze maatregel nog zal duren. Dit is bovendien een onnodige maatregel, gezien het registreren van asielzoekers perfect kan gebeuren binnen de regels van social distancing die ook in andere diensten en ondernemingen nageleefd moeten worden. Met deze maatregel schendt de Belgische staat de mensenrechten.
Het coronavirus discrimineert niet en kent geen grenzen. Maar de effecten van het gevaar en van de beschermingsmaatregelen zijn niet gelijk verdeeld. Zij wegen het zwaarst op kwetsbare groepen.
Mensen zonder papieren hebben in theorie recht op dringende medische hulp, maar in de praktijk blijkt dat deze kwetsbare groep onvoldoende ingelicht is en dat het hen op die manier vaak moeilijk wordt gemaakt om hun rechten op te eisen. Als zij wel een verblijfsplek hebben en niet al in gezondheidsproblemen zijn geraakt, dan is er nog het probleem van de werkloosheid. Deze treft mensen zonder papieren extra hard, omdat hun werk vaak al precaire, onderbetaalde en niet-gereguleerde wijze georganiseerd is. Zij hebben bijgevolg geen recht op een uitkering en hebben niets om op terug te vallen.
Op 19 maart, werden groepen dakloze vluchtelingen, migranten als ook dak- en thuislozen en hulpverlenende vrijwilligers door de politie uit het Maximiliaanpark in Brussel gejaagd. Ze werden uiteengedreven naar verschillende plekken in de stad. Het gevolg is een groeiende groep dak- en thuislozen die juist in deze tijden beschermd moeten worden.
Terwijl onze regeringen de mond vol hebben over steunmaatregelen om onze economie overeind te houden, komen er geen extra middelen om opvang te voorzien voor de meest kwetsbaren. Het zijn (opnieuw) gewone mensen die uiteindelijk weer in actie schieten en solidariteit laten zien, daar waar onze overheden falen.
Het coronavirus discrimineert niet en kent geen grenzen. Maar de effecten van het gevaar en van de beschermingsmaatregelen zijn niet gelijk verdeeld. Zij wegen het zwaarst op kwetsbare groepen. Daarom is het nu, meer dan ooit, het moment om te strijden tegen ongelijkheid, om samen druk uit te oefenen op de Europese politieke leiders om alle mensen en hun gezondheid op de eerste plaats te zetten.
#worldagainstracism
#zorgvoorelkaar
