Mede-initiatiefnemer van de manifestatie Dyab Abou Jahjah, stelt het scherp: “Anno 2015 kan het niet langer dat een mainstream politicus een hele bevolkingsgroep als bron van het kwaad bestempelt.” Voor Abou Jahjah is het geen hogere wiskunde: “Racisme is een leugen. Iedereen zou daar simpelweg afstand van moeten nemen.”
Wanneer een huis in brand staat, is er geen tijd om te bakkeleien over waar je de kamerplant het beste kunt neerzetten. Het verbale pyromanengedrag van N-VA burgermeester Bart de Wever heeft stadsbewoners, politici en sociale bewegingen in de drukbevolkte Groenplaats verenigd. De boodschap: geen ruimte voor racisme in Antwerpen. En met een extra zetje in de rug uit Nederland reikten haar weerklanken verder dan het stadsplein.
Terug op aarde. Adrenalinegolven klotsen in het hoofd nog na. Terwijl men zo dacht dat na alle sprekers en artiesten de manifestatie op rustig vaarwater naar het einde dreef, schoof Dyab Abou Jahjah Rachid El Ghazaoui naar voren. De eindklapper van de middag.
Ook bekend als rapper Appa die via de Amsterdamse undergroundscene het heeft weten te schoppen tot acteur en eigenaar van een productiemaatschappij, maar altijd wel in demonstraties te vinden is. Iets dat hem in Nederland niet altijd in dank wordt afgenomen.
Al lopend naar de microfoon trok hij zijn jas uit. Na enkele ogenblikken wisten de toeschouwers waarom. Binnen luttele minuten wist hij het stadsplein Groenplaats volledig stil te krijgen. Argeloze omstanders voegden zich bij het pleinvolk toe. Hier en daar pakten mensen hun mobiele telefoon om het spreken vast te leggen. Het oversteeg een speech. Dit was een persoonlijke getuigenis waarvan elk woord geladen is met ongeloof, woede, strijdvaardigheid en hoop.
Één boodschap
Antwerpen, zondag 17 mei. Van de Congolese vader die met zijn dochtertje het plein opwandelde en de Marokkaanse moeder die haar kroost bijeen had gesprokkeld, tot de hipster studenten en de bakfietsmoeders. Een kleurenpalet van enkele honderden Antwerpse stadsbewoners uit vrijwel alle geledingen van de samenleving hebben van het stadsplein Groenplaats waarop één boodschap luid en krachtig is uitgezonden: geen ruimte voor racisme, gelijke behandeling van alle stadsbewoners van Antwerpen.
Politieke partijen stonden in verspreide bosjes op het plein met de stadbewoners in gesprek. Groen-gemeenteraadslid Ikrame Kastit stond in vol ornaat met een bord in haar hand: “praktijktesten nu!”
“Als Antwerpse van Marokkaanse afkomst en als politica laat ik dit niet passeren dat er burgers gestigmatiseerd worden en gemeenschappen tegen mekaar opgezet worden. Het kan en moet anders als we de talenten van een stad met 170 verschillende nationaliteiten willen aanboren.
Het stadsbestuur van Antwerpen kiest erom de strijd tegen discriminatie en racisme niet aan te gaan. Gelukkig dat heel wat Antwerpenaren dit wel willen doen.”
Directe aanleiding voor de manifestatie zijn de grievende uitspraken van N-VA burgermeester Bart de Wever. Zonder enige kennis ter zake zei de Wever in het televisieprogramma Terzake dat Vlamingen met een Marokkaans-Berberse achtergrond ‘gesloten zijn’ en vaker te vinden zijn in de criminaliteitsstatistieken.
Menig organisatie heeft zich op het zonnige plein uitgestald. Glimlachend stond Nawal Fernane (29) tussen hun felgekleurde vlaggen de spoken word optredens van Amina Belorf en Younes van den Broeck te bekijken. De uitspraken van de Wever maken de noodzaak voor deze samenkomst van verschillende burgers en organisaties is groot, vindt Nawal. “Bovendien, zijn manier van spreken over berbers toont ontbloot de mentaliteit van deburgemeester ten opzichte van veelkleurigheid en mensen van andere origine. Terwijl wij streven naar een pure eenheid in een solidaire maatschappij, die hij zo totaal afbrandt.”
De beeldspraak is dus toch niet ver gezocht. In een treurige poging gaf de Wever de nadere toelichting dat hij het naadje van de kous heeft kunnen weten dankzij een aantal Marokkaanse functionarissen.
Saoedisch geld
Mede-initiatiefnemer van de manifestatie Dyab Abou Jahjah, stelt het scherp: “Anno 2015 kan het niet langer dat een mainstream politicus een hele bevolkingsgroep als bron van het kwaad bestempelt.” Voor Abou Jahjah is het geen hogere wiskunde: “Racisme is een leugen. Iedereen zou daar simpelweg afstand van moeten nemen.”
Tekenend voor het toppunt van racisme en de arrogantie van de macht is hoe “trots Bart de Wever heeft uitgepakt met het nieuws dat een Saoedisch bedrijf meer dan 3 miljard in de haven van Antwerpen investeert, vervolgde Abou Jahjah. Geld dat afkomstig is van een regime dat dag in dag uit mensenrechten met de voeten treedt. Maar dat is voor Bart de Wever geen probleem.”
Onder de betogers bestaat de verbeten verontwaardiging dat het in deze tijd nodig is om gekozen politieke gezagdragers te wijzen op het basale principe van de gelijke behandeling van burgers, en hun democratische verantwoordelijkheden. Waar vroeger de kroeg of de bedrijfskantine plek waren voor dit soort gespuis, is het nu dat – nota bene – de burgervader zonder blikken of blozen een deel van zijn stadsbewoners tot mikpunt van racistische bejegening maakt.
Onderzoeker Joachim Ben Yakoub, voorzitter van anti-racismebeweging Kif Kif, geeft een beknopte analytische omkadering:
“Het toeschrijven van negatieve kenmerken aan een bepaalde bevolkingsgroep is tekenend en symptomatisch voor het huidige neokoloniaal politieke klimaat waarin de term “politieke correctheid” preventief ingezet wordt om de machtsstructuren te verdoezelen, uitsluiting en ongelijkheid te legitimeren. Racisme kan dus niet herleid worden tot deze of een gene uitspraak.
De “uitschuiver” van de populairste politicus van Vlaanderen is symptomatisch voor een samenleving waar racisme inherent deel uitmaakt van een globaal en geopolitiek structureel probleem waar de huidige overheid en heel de politieke klasse een historische verantwoordelijkheid en ondertussen schuld voor draagt. Het is dus ook een hart onder de riem dat onze kameraden van Hart boven Hard mee mobiliseren voor de dekolonisatie van onze politieke structuren.”
“Wie één minderheid aanvalt brengt de emancipatie van alle minderheden in gevaar”
Voor sociale organisaties en burgerbewegingen zijn de uitspraken van De Wever voldoende reden om een coalitie te vormen. Hart boven Hard, Kif Kif, Movement X, AMDH België en FDH Norma hebben zich verenigd in het Comité Stop Racisme om de manifestatie op de Antwerpse Groenplaats mogelijk te maken. Het betekent mogelijks het begin van een brede anti-racistische beweging.
“Wie één minderheid aanvalt brengt de emancipatie van alle minderheden in gevaar”, zegt actrice Marijke Pinoy. “De voornaamste reden om hier te zijn is: we zijn het beu!” Namens Hart boven Hard ging Ilse Hackethal hier verder op in:
“We willen de problematiek van racisme mee onder de aandacht brengen en houden omdat het een groot uitsluitingsmechanisme is dat niet weg gerelativeerd mag worden. Racisme zorgt voor een polarisering in de samenleving. Met hart boven hard willen we verbinden. Mechanismen die deze verbinding tegen gaan, willen we bestrijden. Met het Comité Stop Racisme schuiven we drie eisen naar voor. Ten eerste pleiten we voor praktijktesten. Daarnaast vragen we ook dat het onderwijs inspeelt op de superdiversiteit. Tot slot moeten we met z’n allen leren dekoloniseren. Het wordt tijd dat we met onze geschiedenis in het reine komen.”
“In de strijd tegen racisme wil hart boven hard mee voorop lopen. We werken daarvoor samen met bewegingen zoals Movement X en Kif Kif. We willen ook aan onze eigen achterban laten zien dat racisme geen plek heeft in onze samenleving.”
Amsterdam
Speciaal voor de manifestatie heeft het Comité twee sprekers van Amsterdam naar Antwerpen gebracht. Naast Appa kwam ook de dichter en activist Jerry Luther Afriye zijn steun betuigen.
Jerry Luther Afriye, beter bekend als Kno’Ledge Cesare, was medeoprichter van Zwarte Piet is Racisme en Nederland Wordt Beter. Met zo nu en dan een politievuist of een rechtelijk proces stond hij aan de wieg van een lang en slopend publiek debat omtrent de racistische kenmerken van het Sinterklaasfeest de historische en culturele erfgoederen van Nederland.
“Ik ben hier omdat ik het resultaat ben van kolonialisme en racisme, en je hoeft alleen maar om je heen te kijken om het resultaat van die geschiedenis te zien.” Kno’Ledge benadrukte dat een politicus als de Wever niet geïsoleerd te bekijken maar als historisch product.
Een betere tijd
Kno’Ledge heeft de hoop dat deze manifestatie het begin is van een grensoverschrijdende solidariteit: “We moeten onze strijd internationaliseren. Als Bart de Wever weer z’n dag heeft zal Nederland van zich moeten laten horen, en als Geert Wilders weer z’n dag heeft zal België van zich moeten laten horen.”
Met één hand kan je niet klappen. In de geest van dit Egyptisch spreekwoord hoopt iedereen dat wanneer activisten en maatschappelijke organisaties in België en in Nederland de krachten bundelen, een betere tijd voor rechtvaardigheid en vrijheid in het verschiet ligt.
Appa, verkorte speech:
Vertel me, waar is mijn vrijheid? Ben ik vrij omdat op het podium mag spreken, dat ik een mening heb? Maakt dat mij vrij? Ben ik vrij omdat jij mij vertelt dat ik vrij ben? Dezelfde persoon die
die het normaal en goed vindt dat 1.7 miljard moslims wereldwijd tot op het bot worden beledigd, gediscrimineerd, uitgesloten en gedemoniseerdworden omdat ze volgens jou dezelfde religie delen als barbaren die claimen te handelen namens hetzelfde geloof.
Waar is mijn vrijheid om mijn frustraties te uiten zonder daarvoor op een lijst gezet te worden van radicale figuren. Waar is mijn vrijheid op televisie? Want de mensen die mij vertegenwoordigen zie ik nergens aan tafel zitten. Waar is mijn vrijheid in de kranten, de journalisten die niet bevooroordeeld zijn maar ondergesneeuwd worden door al die riooljournalisten die puur uit zijn op sensatie klimmend op de ruggen van andersgekleurden omwille van belangen en inkomen. WAAR IS MIJN VRIJHEID?!
Dus lieve mensen sta op en laat je stem horen vraag niet meer langer om respect maar eis het. Vraag niet langer om vrijheid maar pak het! Sta op en laat je vrije stem horen. Je staat niet alleen, wij staan samen. Samen zorgen we ervoor dat racisten als Bart de Wever en zijn Nederlandse superheld Geert Wilders op zijn lakschoentjes echt een keer tegengas krijgen. Tijd om echt een keer gebruik je te maken van je democratisch recht en je stem te laten gelden en sta op als burger met je paspoort in je hand. Sta op en ontwikkel je zelf.
Inspireer en motiveer en activeer de mensen om je heen. En investeer in de jongeren. Zoek niet naar die vrijheid, maar gedraag je naar die vrijheid. Wij zijn die vrijheid!
