Rap heeft een narratieve functie, een registratie van de geschiedenis in de maak
Aldo Villegas a.k.a. Bocafloja behoort tot een nieuw soort artiest. Hij combineert zijn kunst (muziek, spoken word) met activisme, met academisch onderzoek en met het ondersteunen van een globaal netwerk van interessante (al dan niet gelijkgestemde) figuren. Met zeven platen op zijn conto en gastcolleges in verschillende universiteiten zou hij snel de arrogantie kunnen uitstralen van een old school intellectueel, maar Bocafloja blijft toegankelijk en met zijn beide voeten op de grond. “Ik zie mezelf als een multidisciplinaire artiest. Ik combineer graag rap optredens met het schrijven van boeken en tegenwoordig ook de productie van een documentaire rond zwart erfgoed in onze cultuur. Op academisch vlak werk ik rond kolonialisme, etnische verhoudingen en de Afrikaanse diaspora in de Latijns-Amerikaanse context. En het gebruik van hip hop als een kritisch en alternatief pedagogisch instrument om politieke participatie door middel van kunst te bevorderen.”
Hoe beïnvloedt jouw theoretische werk jouw muziek?
De Afro-Latijns-Amerikaanse ervaring is heel belangrijk in mijn werk. Niet alleen op esthetische en muzikale vlak, maar ook op discursief niveau.
Je behoort zelf tot een diaspora, heeft dat ook invloed op jouw werk?
Mijn migratieproces heeft in vele opzichten vorm gegeven aan mijn werk. De dagelijkse interacties in verschillende contexten geven ons verschillende betekenissen. Ik ben nog nauw in contact met México maar ik woon ondertussen al acht jaar in New York. Dat heeft ruimte gemaakt voor andere gedachten, voor nieuwe ideeën. De confrontatie met andere realiteiten en andere manieren om de wereld te begrijpen is voor mij een verrijking geweest. Ik maak ook zelf mee wat het belangrijkste fenomeen van onze actualiteit mag worden genoemd: de globale migratie.
New York kent ook een grote artistieke traditie onder de Latijns-Amerikaanse diaspora
De Nu-Yorican (algemene naam voor verschillende culturele manifestaties van Puerto Ricaanse diaspora in New York, nvdr) poëziebeweging was al vóór mijn verhuis een van mijn invloeden. Grote figuren zoals Pedro Pietri waren de pijlers van mijn esthetiek en mijn inhoudelijke zoektocht. Ik herken mezelf in hun generatie: ze braken de bestaande poëzie-standaards open, en integreerden in hun werk een diepe politieke betekenis. Nu woon ik op een paar straten van waar hun beweging het licht zag en ik heb de kans gehad om sommige van hen te ontmoeten. Dat is sterk.
Voor sommigen wordt kunst minderwaardig als ze een politieke standpunt inneemt
Ik behoor tot een gemarginaliseerd volk, het is mijn historische verantwoordelijkheid om een politieke standpunt in te nemen. Ik geloof dat historische privileges kunnen leiden tot het reduceren van kunst tot louter creatieve voldoening en dat heeft zeker een waarde, maar kunst is in staat tot veel meer. Maar een politieke oefening moet ook voldoen aan esthetische eisen om kunst te worden.
Hoe ga je om met de recente gebeurtenissen in jouw geboorteland?
Ik probeer in eerste instantie te begrijpen wat mijn verantwoordelijkheid en mijn rol is in wat er gaande is. Mijn bijdrage is duidelijk mijn werk. Maar toen de ouders van Ayoztinapa (school waar 43 studenten verdwenen, waarschijnlijk met officiële medeplichtigheid, nvdr) naar New York kwamen, was ik daar met hen. Ik probeer in contact te blijven met mijn andere realiteit. Maar tegelijkertijd moet je in vrede leven met jouw conditie als migrant. En dat impliceert het recht om los te laten, indien nodig. Dat is niet evident, maar tegelijkertijd maakt het ook deel uit van het proces.
Ondertussen probeer je de verhalende rol van muziek volledig in te zetten.
Rap stamt af van een orale traditie die een gemene deler is onder alle inheemse volkeren in de wereld. Rap heeft dus een narratieve functie, een registratie van de geschiedenis in de maak. Rap is politieke participatie door middel van een creatieve onderneming.
Bocafloja treedt samen op met BRZZVLL, naast onder andere Simon Den Haerynck a.k.a. Mon, MC Johan Petit en comedian Erhan Demirci in de november-editie van ‘Nuff Said, op vrijdag 06.11 in het Antwerpse CCBe en op zaterdag 07.11 in C-mine in Genk.
