Voor vrouwen die verplicht worden een gezichtssluier te dragen, lijkt het dan weer niet pertinent om een dergelijke onderdrukking te bestrijden door hen te beboeten.
Na Frankrijk is België het tweede Europese land met een algemeen verbod op gezichtsbedekking in het openbaar: het zogenaamde 'boerkaverbod'.
In aflevering 244 van 15 juni 2011 van het Nieuw Juridisch Weekblad (NjW) verscheen hierover een doctrinebijdrage van Jogchum Vrielink, Saïla Ouald Chaib en Eva Brems. Hierna vindt u een samenvatting van deze bijdrage.
Lokale verboden
De nieuwe wet zal in de praktijk weinig verschil uitmaken in de vele gemeenten waar al een verbod gold (en geldt) op publieke gezichtsverhulling of -bedekking op grond van politiereglementen.
Het toepassen van die lokale verboden, op het dragen van gezichtssluiers, leidde tot conflicterende rechtspraak. De politierechtbank te Maaseik stelde in 2006 dat een opgelegde boete wettig en proportioneel was, terwijl de politierechter in een gelijkaardige Brusselse zaak uit 2011 besloot tot een schending van de godsdienstvrijheid.
Wet
De wet tot instelling van een verbod op het dragen van kleding die het gezicht volledig dan wel grotendeels verbergt, voegt in het Strafwetboek een artikel 563bis in.
Het misdrijf een overtreding bestraft personen «die zich, behoudens andersluidende wetsbepalingen, in de voor het publiek toegankelijke plaatsen begeven met het gezicht geheel of gedeeltelijk bedekt of verborgen, zodat zij niet herkenbaar zijn».
Uitzonderingen gelden voor gezichtsbedekking «krachtens arbeidsreglementen of een politieverordening naar aanleiding van feestactiviteiten». De wet omvat ook een samenloopregeling waardoor de toepassing van lokale verboden (soms) mogelijk blijft.
De wetgever had drie doelstellingen met deze strafbaarstelling:
· het waarborgen van de veiligheid;
· het bevorderen van het samen-leven (met nadruk op communicatie en herkenbaarheid);
· de bescherming van vrouwenrechten.
Evaluatie
Het verbod is om verschillende redenen problematisch. Om te beginnen is het toepassingsgebied erg ruim, terwijl de uitzonderingen bijzonder beperkt zijn. Een strikte toepassing zou daardoor leiden tot allerlei onvoorziene en bizarre gevolgen. Temeer daar de bepaling geen opzet vereist, zodat onachtzaamheid volstaat.
Verder is het vanuit grond- en mensenrechtelijk oogpunt erg twijfelachtig of de doelstellingen het verbod legitimeren. Voor zover gezichtsbedekking een veiligheidsrisico oplevert, is dat enkel zo in specifieke omstandigheden, zodat een algemeen verbod niet evenredig lijkt.
Wat betreft de doelstelling van het samen-leven , is het voorts de vraag of het geen kwestie is van individuele vrijheid of men op straat al dan niet contacten wenst met andere mensen.
Inzake vrouwenrechten geldt dat voor vrouwen die uit vrije wil een gezichtssluier dragen, een verbod niet bijdraagt aan dit doel. Voor vrouwen die verplicht worden een gezichtssluier te dragen, lijkt het dan weer niet pertinent om een dergelijke onderdrukking te bestrijden door hen te beboeten.
Jogchum Vrielink is postdoctoraal onderzoeker (KULeuven), Saïla Ouald Chaib is doctoraal onderzoeker (UGent) en Eva Brems is hoogleraar mensenrechten (UGent).
Bron: Jogchum VRIELINK, Saïla OUALD CHAIB en Eva BREMS, "Boerkaverbod. Juridische aspecten van lokale en algemene verboden op gezichtsverhulling in België", NjW 2011, 398-414.
>>> Als u nu een jaarabonnement neemt op NjW ontvangt u gratis het volledige artikel van Jogchum Vrielink, Saïla Ouald Chaib en Eva Brems in pdf-formaat. Zend hiervoor een e-mail met vermelding van alle vereiste contactgegevens voor de levering en facturatie van uw abonnement naar: [email protected].
U kunt de tekst integraal lezen via Jura.
Bron: legalworld.be
