In een column in De Standaard van dit weekend toont Jo Van Damme zich een koele minnaar van het VRT-diversiteitsbeleid.
Hij vreest dat positieve discriminatie (sic) vooral tot doel heeft om de statistieken te doen kloppen. Begrijpbaar dat etnisch-culturele minderheden voor een dergelijke formalistische benadering bedanken, aldus de columnist, die daar meteen het eeuwige tegenargument van mogelijk kwaliteitsverlies bijsleurt. Het Minderhedenforum weerlegt deze dubbele drogredenering.
Te beginnen met de statistieken. Minderheden moeten desnoods met zachte dwang worden aangepord om in het streefcijferverhaal van de VRT te stappen, meent Van Damme. Daarbij vergeet hij echter dat achter de keuze voor streefcijfers een simpele vaststelling schuil gaat: de openbare omroep slaagt er, net als de andere Vlaamse massamedia, nog steeds niet in om de diversiteit van de samenleving te weerspiegelen. Etnisch-culturele minderheden komen eenvoudigweg te weinig aan bod. Vooral in ontspanningsprogramma's zijn ze witte raven. Het recente boek De witte media geeft daar een treffend voorbeeld van: alle kwaliteitsfictie van de afgelopen jaren leek wel uit Vlaamse klei getrokken. Denk maar aan De Smaak van De Keyser, Katarakt of Oud België. Daar is op zich niets fout mee, maar moet een samenleving niet de trots hebben om verhalen te vertellen die over iedereen gaan? En er is meer. Zo luidt de ondertitel van De witte media niet voor niets: Of waarom 'allochtonen' altijd slecht nieuws zijn. En dat is meteen probleem numero duo: etnisch-culturele minderheden komen nog steeds overwegend negatief aan bod. Dat goed nieuws nu eenmaal geen nieuws, is daarbij naast de kwestie. In nieuws en duiding schuift men etnisch-culturele minderheden immers steevast als probleem naar voor, als een antipode, een buitenstaander. Zo werd hen ooit door een slecht geïnformeerde journaliste doodleuk het plaatstekort in Antwerpse en Brusselse kleuterscholen aangewreven. Zij zouden voorrangsregels krijgen waardoor 'hardwerkende, blanke tweeverdieners uit de boot vallen'. Terwijl in werkelijkheid slechts een kleine minderheid van die scholen de regelgeving rond gelijke onderwijskansen toepast. Achter de politiek van de VRT gaat dus meer schuil dan droge statistieken. Etnisch-culturele minderheden willen meedoen in wat ook hun samenleving is. Logisch dus dat ze ook in de media aan bod willen komen, liefst op een manier waarop ze zichzelf min of meer herkennen. Voor het Minderhedenforum zijn cijfers dan ook vooral een middel om de Vlaamse media achter deze bredere doelstelling te scharen. En die is: relevante en brede verhalen vertellen vanuit zo veel mogelijk perspectieven zodat zo veel mogelijk mensen zich er in herkennen. Van Damme waarschuwt voor de drempels die zo'n beleid bemoeilijken. Die zijn er, maar zijn ze niet een politiek van het minste kwaad? Want wat is het alternatief? Dat het interculturaliseren van onze openbare instellingen een organisch proces is, gelooft inmiddels niemand meer. Net zoals het andere uiterste: dat de interculturele samenleving maakbaar is. Maar ze kan wel een duwtje in de rug gebruiken. En nee, het zijn niet minderheden die een duwtje nodig hebben, maar de media. Zij moeten de 21ste eeuw in. Zij moeten de interculturaliteit verbeelden... en slagen daar niet in. Wat extra aanmoediging is dus geen overbodige luxe zolang hun inhaalbeweging niet afgerond is. Dat etnisch-culturele minderheden deze uitgestoken hand zouden weigeren, wat Van Damme vreest, klopt dan ook niet helemaal. Het Minderhedenforum, de erkende spreekbuis van de etnisch-culturele minderheden, is alvast tevreden met deze aanpak en hoopt op spoedige resultaten. En dan is er het vermeende kwaliteitsverlies. Vandaag is minder dan 1% van het mediapersoneel etnisch divers. Hoe kan men dan weten dat etnisch-culturele diversiteit omgekeerd evenredig is met kwaliteit? Van Damme redeneert dat de openbare omroep, omwille van de statistieken, eender wie zal binnenhalen als die maar de juiste roots heeft. Dat is pas een kaakslag voor die weinige mensen uit etnisch-culturele minderheden die het in de media gemaakt hebben. Ons argument is: meer diversiteit is net een kwaliteitsaspect op zich. De columnist lijkt trouwens te beseffen dat we ons mediamakers beter niet voorstellen als het neusje van de zalm. Zijn tekst illustreert ironisch dat de lat heus niet altijd zo hoog ligt. Of toch niet voor iedereen. Voor etnisch-culturele minderheden geldt echter dat ze zich dubbel moeten bewijzen. Ze moeten dubbel zo goed zijn. Dat doet ons aan de emancipatie van vrouwen. Sommigen zeggen dat die pas geslaagd zal zijn als we, net als bij mannen, ook middelmatige vrouwen aan de top zien. De kwaliteitsvrees is volgens het Minderhedenforum dan ook onterecht. Van Dammes eigen cijfers illustreren dat trouwens. Hij stelt dat de diversiteitstages (voor o.a. etnisch divers mediatalent) slechts geleid hebben tot 4 aanwervingen. Bewijst dit niet dat de kwaliteit net erg bewaakt wordt? Trouwens, de feiten voorstellen alsof slechts 4 op 900 op de Reyerslaan aan de slag blijft, is tendentieus. Tussen 2004 en 2008 rondden 24 mensen uit een etnisch-culturele minderheid een stage af. Waarvan er dus vier (op 24, niet 900) effectief bij de omroep aan de slag gingen. Is dat veel? Nee, dat is zeker niet spectaculair. Maar het is ook niet slecht, zeker niet als je weet dat de uitval bij mediaprofessionals het eerste jaar sowieso hoog ligt. We kunnen uit het betoog van Jo Van Damme afleiden dat hij waarschijnlijk De Witte Media niet gelezen heeft. Anders kende hij de juiste cijfers wel en keek hij wellicht genuanceerder en correcter aan tegen het diversiteitsverhaal. Maar niet getreurd: als de columnist ons zijn postadres bezorgt, geven hem graag een exemplaar van het enige boek over media en diversiteit in Vlaanderen cadeau. Gesigneerd en al!
Te beginnen met de statistieken. Minderheden moeten desnoods met zachte dwang worden aangepord om in het streefcijferverhaal van de VRT te stappen, meent Van Damme. Daarbij vergeet hij echter dat achter de keuze voor streefcijfers een simpele vaststelling schuil gaat: de openbare omroep slaagt er, net als de andere Vlaamse massamedia, nog steeds niet in om de diversiteit van de samenleving te weerspiegelen. Etnisch-culturele minderheden komen eenvoudigweg te weinig aan bod. Vooral in ontspanningsprogramma's zijn ze witte raven. Het recente boek De witte media geeft daar een treffend voorbeeld van: alle kwaliteitsfictie van de afgelopen jaren leek wel uit Vlaamse klei getrokken. Denk maar aan De Smaak van De Keyser, Katarakt of Oud België. Daar is op zich niets fout mee, maar moet een samenleving niet de trots hebben om verhalen te vertellen die over iedereen gaan? En er is meer. Zo luidt de ondertitel van De witte media niet voor niets: Of waarom 'allochtonen' altijd slecht nieuws zijn. En dat is meteen probleem numero duo: etnisch-culturele minderheden komen nog steeds overwegend negatief aan bod. Dat goed nieuws nu eenmaal geen nieuws, is daarbij naast de kwestie. In nieuws en duiding schuift men etnisch-culturele minderheden immers steevast als probleem naar voor, als een antipode, een buitenstaander. Zo werd hen ooit door een slecht geïnformeerde journaliste doodleuk het plaatstekort in Antwerpse en Brusselse kleuterscholen aangewreven. Zij zouden voorrangsregels krijgen waardoor 'hardwerkende, blanke tweeverdieners uit de boot vallen'. Terwijl in werkelijkheid slechts een kleine minderheid van die scholen de regelgeving rond gelijke onderwijskansen toepast. Achter de politiek van de VRT gaat dus meer schuil dan droge statistieken. Etnisch-culturele minderheden willen meedoen in wat ook hun samenleving is. Logisch dus dat ze ook in de media aan bod willen komen, liefst op een manier waarop ze zichzelf min of meer herkennen. Voor het Minderhedenforum zijn cijfers dan ook vooral een middel om de Vlaamse media achter deze bredere doelstelling te scharen. En die is: relevante en brede verhalen vertellen vanuit zo veel mogelijk perspectieven zodat zo veel mogelijk mensen zich er in herkennen. Van Damme waarschuwt voor de drempels die zo'n beleid bemoeilijken. Die zijn er, maar zijn ze niet een politiek van het minste kwaad? Want wat is het alternatief? Dat het interculturaliseren van onze openbare instellingen een organisch proces is, gelooft inmiddels niemand meer. Net zoals het andere uiterste: dat de interculturele samenleving maakbaar is. Maar ze kan wel een duwtje in de rug gebruiken. En nee, het zijn niet minderheden die een duwtje nodig hebben, maar de media. Zij moeten de 21ste eeuw in. Zij moeten de interculturaliteit verbeelden... en slagen daar niet in. Wat extra aanmoediging is dus geen overbodige luxe zolang hun inhaalbeweging niet afgerond is. Dat etnisch-culturele minderheden deze uitgestoken hand zouden weigeren, wat Van Damme vreest, klopt dan ook niet helemaal. Het Minderhedenforum, de erkende spreekbuis van de etnisch-culturele minderheden, is alvast tevreden met deze aanpak en hoopt op spoedige resultaten. En dan is er het vermeende kwaliteitsverlies. Vandaag is minder dan 1% van het mediapersoneel etnisch divers. Hoe kan men dan weten dat etnisch-culturele diversiteit omgekeerd evenredig is met kwaliteit? Van Damme redeneert dat de openbare omroep, omwille van de statistieken, eender wie zal binnenhalen als die maar de juiste roots heeft. Dat is pas een kaakslag voor die weinige mensen uit etnisch-culturele minderheden die het in de media gemaakt hebben. Ons argument is: meer diversiteit is net een kwaliteitsaspect op zich. De columnist lijkt trouwens te beseffen dat we ons mediamakers beter niet voorstellen als het neusje van de zalm. Zijn tekst illustreert ironisch dat de lat heus niet altijd zo hoog ligt. Of toch niet voor iedereen. Voor etnisch-culturele minderheden geldt echter dat ze zich dubbel moeten bewijzen. Ze moeten dubbel zo goed zijn. Dat doet ons aan de emancipatie van vrouwen. Sommigen zeggen dat die pas geslaagd zal zijn als we, net als bij mannen, ook middelmatige vrouwen aan de top zien. De kwaliteitsvrees is volgens het Minderhedenforum dan ook onterecht. Van Dammes eigen cijfers illustreren dat trouwens. Hij stelt dat de diversiteitstages (voor o.a. etnisch divers mediatalent) slechts geleid hebben tot 4 aanwervingen. Bewijst dit niet dat de kwaliteit net erg bewaakt wordt? Trouwens, de feiten voorstellen alsof slechts 4 op 900 op de Reyerslaan aan de slag blijft, is tendentieus. Tussen 2004 en 2008 rondden 24 mensen uit een etnisch-culturele minderheid een stage af. Waarvan er dus vier (op 24, niet 900) effectief bij de omroep aan de slag gingen. Is dat veel? Nee, dat is zeker niet spectaculair. Maar het is ook niet slecht, zeker niet als je weet dat de uitval bij mediaprofessionals het eerste jaar sowieso hoog ligt. We kunnen uit het betoog van Jo Van Damme afleiden dat hij waarschijnlijk De Witte Media niet gelezen heeft. Anders kende hij de juiste cijfers wel en keek hij wellicht genuanceerder en correcter aan tegen het diversiteitsverhaal. Maar niet getreurd: als de columnist ons zijn postadres bezorgt, geven hem graag een exemplaar van het enige boek over media en diversiteit in Vlaanderen cadeau. Gesigneerd en al!
