No country on Earth would tolerate missiles raining down on its citizens from outside its borders – Barack Obama (18 nov 2012)
De Amerikaanse president Barack Obama komt volgend jaar (maart 2014) naar Nederland. Zou hij zichzelf eindelijk gaan aangeven bij het Internationaal Strafhof in Den Haag? Komt hij verantwoording afleggen voor het gebruik van drones? Die kleine onbemande bommenwerpers die al 10 jaar terreur zaaien in het Midden-Oosten en Oost-Afrika? Komen we eindelijk te weten waarom er 300 Pakistaanse en Jemenitische kinderen moesten sterven in zijn War on Terror? Komt hij zich verontschuldigen voor de 3000 à 4000 burgerslachtoffers die deze drones hebben gemaakt in de MENA-regio?
Oorlogsvoering met drones is al enkele jaren aan een enorme opmars bezig. Waar president George W. Bush ze nog sporadisch gebruikte is de inzet van drones onder Obama geëxplodeerd. Voor de Verenigde Staten is het een kosteneffectieve en risicovrije manier om vijanden uit te schakelen. Langs de Amerikaanse zijde vallen er geen slachtoffers, want er worden geen troepen ter plaatse ingezet. De gevolgen voor de lokale bevolking zijn wel desastreus. Het actieterrein van het Amerikaanse drone programma beslaat grote delen van het Midden-Oosten, Zuid-West Azië en Oost-Afrika. Het gaat meestal om achtergestelde landen, met een slecht functionerend overheidsapparaat die weinig of geen weerwerk kunnen of willen bieden aan deze drone-aanvallen. Zwakke staten zoals Pakistan, Afghanistan, Yemen, Soedan en Somalië zijn afhankelijk van Westerse steun en kunnen niet anders dan zich schikken naar de wil van de Verenigde Staten.
We draaien de rollen om
Stel u de volgende situatie voor. Op zoek naar enkele Koerdische rebellen, bombardeert Turkije op wekelijkse basis verschillende steden in België. Hele stadswijken worden met de grond gelijk gemaakt en hulpdiensten die naar de getroffen gebieden snellen worden ook gebombardeerd. Op enkele maanden tijd vallen honderden burgerdoden in Brussel, Antwerpen en Gent. Over het hoe en waarom van de aanvallen wordt niet gecommuniceerd en de Belgische overheid zwijgt als vermoord. De media krijgt een spreekverbod en de internationale gemeenschap haalt haar schouders op.
Dergelijke scenario’s kunnen wij ons hier niet voorstellen. Toch is het de dagdagelijkse realiteit in het Midden-Oosten en Oost-Afrika. Het drone-programma is op vele vlakken problematisch. Niet enkel om het hoge dodental dat het maakt onder de burgerbevolking maar ook omdat het een flagrante schending is van de Geneefse conventie en het internationaal recht. Niet enkel wordt de soevereiniteit van deze landen geschonden, de verdachten krijgen geen proces en worden dus standrechtelijk geëxecuteerd. Eigenlijk hanteert de Amerikaanse overheid net dezelfde logica als terroristen. De vijand elimineren tegen elke kost en al de onschuldige slachtoffers die daar bij vallen bestempelen we eenvoudigweg als collateral damage.
In hoeverre onderscheidt een democratische rechtsstaat zich van ordinaire terroristen als ze dezelfde praktijken hanteert en weinig of geen verantwoording aflegt voor haar misdaden? Uit gelekte documenten van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken blijkt dat de kans reëel is dat het drone programma meer terroristen creëert dan het uitschakelt. Bij de meeste drone bombardementen vallen onschuldige slachtoffers. Het is dan ook niet ondenkbaar dat de nabestaanden van deze slachtoffers uit wraak vroeg of laat de wapens opnemen tegen de Verenigde Staten. Een vicieuze cirkel met catastrofale gevolgen voor de internationale gemeenschap.
War on Terror of War of Terror?
De Amerikaanse War on Terror heeft de afgelopen tien jaar aan honderd keer zoveel mensen het leven gekost als de aanslagen van 11 september. De oorlog in Irak alleen al kostte het leven aan meer dan 500.000 doden. Sommige bronnen spreken zelfs van 1,6 miljoen doden. Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft de Verenigde Staten 35 landen gebombardeerd en financiële en militaire steun geleverd aan gewapende rebellenbewegingen, milities en doodseskaders in een zestigtal landen. Al deze oorlogsdaden zijn in het verleden uitgebreid gedocumenteerd en bekritiseerd door prominente intellectuelen zoals Howard Zinn, Eric Hobsbawm, Edward Said, Gore Vidal, Alexander George en Noam Chomsky.
Het is die laatste, Noam Chomsky, die dan ook de oplossing reikt om een einde te brengen aan het internationale terrorisme. ‘Er is een simpele manier om terrorisme te bestrijden. Stop met er aan deel te nemen.’ We moeten dan ook dringend af van de illusie dat terroristen er enkel op uit zijn om dood en terreur te zaaien maar dat dit vaak ook een reactie is op of zijn oorsprong vindt in daden van agressie van verschillende mogendheden. Laten we niet vergeten dat illustere figuren zoals Saddam Hoessein, Ferdinand Marcos, Idriss Déby, Augusto Pinochet, Manuel Noriega, Soeharto en Mobutu lange tijd de steun hebben genoten van de Verenigde Staten.
De steun aan dictatoriale regimes, een ondoordachte War on Terror, de zogenaamde ghost wars en het Amerikaanse drone programma zijn dan ook de perfecte voedingsbodem voor terroristische groeperingen. Het is dan ook opmerkelijk dat deze zaken nauwelijks aan bod komen bij berichtgeving en duiding over het internationale terrorisme. Nog vreemder is dat er haast nooit vraagtekens worden geplaatst bij de legitimiteit van oorlogsvoering met drones en er zelden naar de oorzaken van terrorisme wordt gezocht.
Hypocrisie
Zowel terroristische aanslagen van terreurbewegingen zoals Boko Haram en al-Sahaab als drone-aanvallen van de Verenigde Staten maken jaarlijks talloze onschuldige slachtoffers. Toch spreken we nooit van terrorisme wanneer een bevriende natie achter de feiten zit. Niemand heeft het ooit in zijn hoofd gehaald om de wurgende sancties die de Verenigde Staten aan Irak oplegden in de jaren ‘90 een daad van terrorisme te noemen. Ook al stierven hierdoor meer dan 500.000 Irakese kinderen. We spreken nooit over terrorisme als het Israelische leger de dichtbevolkte Gaza strook bombardeert met gevechtshelikopters en straaljagers. Geen enkele politicus of journalist op het Westelijke halfrond noemde George W. Bush een terrorist toen in 2006 bij één enkele drone-aanval 69 Pakistaanse kinderen om het leven kwamen. Toen in april van dit jaar 11 Afghaanse kinderen het leven lieten bij een NAVO-bombardement sprak er niemand van een schaamteloze terreurdaad.
Onze beleidsmakers zijn helaas nog heel selectief in wat al dan niet als terrorisme beschouwd wordt. Hetzelfde geldt ook voor journalisten. Wanneer een Anders Breivik of een Hans Van Temsche gewapende aanslagen pleegt spreekt men steevast van gestoorde individuen, wanneer een moslim een aanslag pleegt is dit terrorisme en wordt heel de moslimgemeenschap aansprakelijk gesteld. Er wordt nog te vaak met twee maten en twee gewichten gewogen. Of een aanslag al dan niet bestempeld wordt als een terreurdaad mag niet afhankelijk zijn van welke staat of groepering die aanslag gepleegd heeft. Laat staan dat we een andere terminologie gebruiken voor de zieke geesten die verantwoordelijk zijn voor dergelijke laffe daden. Het wordt hoog tijd dat we een vuist vormen tegen het internationale terrorisme in al haar vormen.
Lees ook 'US drone strikes target rescuers in Pakistan - and the West stays silent' (Glenn Greenwald - The Guardian)
