De uitspraken zijn afkomstig uit de twee focusgroepsgesprekken die Sara Lanoye had met 11-13-jarige Belgische meisjes. Via vragen, stellingen en foto's wilde Lanoye voor haar masterproef te weten komen hoe jonge meisjes denken over allochtonen
BRUSSEL - Ze spreken slecht Nederlands, troepen samen, profiteren en zijn crimineel. ‘Het is het choquerende beeld van jonge Vlaamse meisjes over allochtonen.
‘Die komen dan met een training naar school, dat doe je gewoon niet. Ik denk dat ze nog veel van ons kunnen leren, alleen al qua manieren en zo. Ze zijn echt wel een beetje achtergesteld ten opzichte van ons. Allé, die eten vaak uit één pot en met hun handen (...) En volgens mij kennen die ook de pil niet, want die hebben echt altijd vier, vijf, zes kinderen. En ze zorgen gewoon voor problemen. Dat zit in hun bloed ofzo.'
De uitspraken zijn afkomstig uit de twee focusgroepsgesprekken die Sara Lanoye had met 11-13-jarige Belgische meisjes. Via vragen, stellingen en foto's wilde Lanoye, studente sociale wetenschappen aan de KU Leuven, voor haar masterproef te weten komen hoe jonge meisjes denken over allochtonen (Marokkanen en Turken). De resultaten waren verbijsterend. Alle clichés en stereotypen komen aan bod. Allochtonen kennen de taal niet: ‘Ze hebben zo'n raar accent. Daar stoor ik me eigenlijk wel aan. Ze moeten gewoon deftig Nederlands leren praten.' Ze zijn crimineel: ‘Altijd als er iets is gebeurd, gelijk een auto gestolen of zo, dan is het meestal een Marokkaan'. Ze zijn altijd in groep, wat de meisjes een onveilig gevoel geeft: ‘Ze troepen altijd samen, ook de meisjes, dan voel je je zo kwetsbaar en klein en da's gewoon niet fijn. '
Ze hebben luxeartikelen die ze niet op een eerlijke manier hebben verkregen: ‘Ge hebt zo van die maroefen en die rijden dan rond in ne chique BMW. Da's echt zo om op te vallen en om te tonen dat ge beter zijt. Maar ik vraag me af of dat niet gewoon gepikt is of zo.'
Voor de meisjes zijn alle allochtonen moslim: ‘Ja, ik ben ook wel bang van dienen islam. Dat heeft echt een slechte invloed op mensen. En aangezien alle allochtonen islam of moslim zijn, ja ik heb er echt wel schrik van'.
Slechts enkele meisjes gaan in tegen de stereotiepe beeldvorming: ‘Dat moet wel tof zijn, zo veel zusjes en broertjes, dat is gezellig.' ‘ Het winkelke hier aan de kerk hé, daar wordt echt veel gestolen, en wie zegt dat dat Marokkanen ofzo waren? Er zijn toch ook slechte Belgen.'
De meisjes met wie Lanoye praatte, zijn allemaal lid van een jeugdbeweging, ook twee Marokkaanse meisjes zijn er lid. Enkele deelnemers hadden ook allochtonen in de klas. Voor Lanoye is het duidelijk dat wie allochtone jongeren kent, een genuanceerder beeld heeft en een zeker inlevingsvermogen, ‘al bleef het beeld vrij negatief', zegt Lanoye. Voor haar wezen veel uitspraken duidelijk op onwetendheid': ‘Ik snap dat toch niet, waarom al die allochtonen zo'n vod op hun kop dragen (...) Waarom dragen die dat eigenlijk?'
‘Er is meer kennis nodig om die vooroordelen te doorbreken. Uit de gesprekken bleek ook duidelijk de invloed van de ouders en van de media, omdat de kinderen daar ook expliciet naar verwezen', zegt Lanoye.
De zwakte van het onderzoek is dat het zeer kleinschalig is en dat geeft ook haar professor Jan Zienkowksi ook toe. ‘Maar de uitspraken zijn toch veelzeggend om het debat te openen, ook over hoe we hier iets aan kunnen veranderen. Er is amper onderzoek gedaan naar hoe jongeren echt denken over allochtonen, terwijl we weten dat dergelijke denkbeelden leven.'
Ook Noël Clycq van de universiteit Antwerpen is niet verbaasd over de uitspraken. Hij onderzocht voor zijn doctoraat hoe Belgische ouders zouden reageren als hun zoon of dochter met een Marokkaan of Turk zou willen huwen en omgekeerd. ‘Die Belgische ouders waren ook zeer negatief. Ik ben niet verrast. Het onderzoek is misschien niet representatief, maar deze uitspraken zijn echt wel wijdverspreid. We weten dat die beelden leven in de maatschappij.'
