In het pleidooi van Janssens is er nergens een sociale eis te bespeuren om de nefaste realiteit van deze mensen om te vormen. Enkel hun verwijdering van het grondgebied wordt gezien als een oplossing.
De uitspraken van burgemeester Janssens over Antwerpen Noord en de Seefhoek waren niet mis te verstaan. Drugshandel, rellen en geweld tieren er welig en blijven bovendien ongestraft. De oplossing van Janssens: gedwongen terugkeer.
Dit opiniestuk verscheen in De Morgen
Antwerpen Noord en de Seefhoek worden in het discours van Janssens herschapen tot oorden van verderf waar er op elke hoek meerdere dealers ongestraft staan te verkopen. Bovendien heerst er bij de bevolking van die wijken "een zekere normeloosheid en een zeker ongenoegen dat door een heel kleine trigger kan ontsporen" tot rellen. Nochtans is de situatie niet vergelijkbaar met bijvoorbeeld Londen, voegt Janssens er aan toe. In Londen zou, in tegenstelling tot de geviseerde wijken in Antwerpen, de werkloosheid en de ongelijkheid hard om zich heen grijpen.
De burgemeester ontkent de sociologische realiteit van zijn eigen stad. Immers, 37 procent van de bevolking in Antwerpen Noord leeft onder de armoedegrens. Tellen we hier de mensen zonder papieren bij op, dan komen we aan een percentage van meer dan 50 procent. Mensen zonder papieren hebben geen benijdenswaardige positie. Ze mogen niet werken en hebben geen recht op steun. Willen ze hier overleven, dan zijn ze bijna gedoemd om hun toevlucht te zoeken in de criminaliteit.
Electorale koorts
In het pleidooi van Janssens is er nergens een sociale eis te bespeuren om de nefaste realiteit van deze mensen om te vormen. Enkel hun verwijdering van het grondgebied wordt gezien als een oplossing. De onderliggende suggestie is duidelijk: criminaliteit verdwijnt samen met de teruggestuurde nieuwkomers. En zo wordt de realiteit, namelijk dat België een immigratiesamenleving is en dat altijd zal blijven, weer onder de mat geschoven of voorgesteld als een anomalie die moet worden bestreden.
't Stad mag dan in de propaganda wel van iedereen zijn, in de realiteit is Antwerpen toch meer van de een dan van de ander. De allochtone winkeliers, investeerders, autochtonen, de elites en machthebbers worden naar de mond gepraat. De harde taal reserveert Janssens voor mensen die sowieso al veroordeeld zijn tot de marge van onze samenleving.
De stijging van de electorale koorts zal hier niet vreemd aan zijn. Janssens gebruikt de problematische situatie van armoede en uitsluiting in deze wijken om de wind uit de zeilen te halen van N-VA en het Vlaams Belang. Hij heeft daar ook weinig schroom over, zo blijkt: "Alles wat Filip Dewinter van Vlaams Belang voorstelde in de debatten van de vorige verkiezingen, hebben we uitgevoerd, tenzij het alleen op federaal of Europees niveau beslist kon worden."
Grove borstels
N-VA kon natuurlijk niet achterblijven en overtreft, onder meer in een opiniestuk in deze krant (DM 17/8) , Janssens in straf taalgebruik. Hiervoor leent N-VA de retoriek uit de beginjaren van het Vlaams Blok. Ook hier weer het beeld van een wijk waar absolute straffeloosheid heerst. De enige denkbare oplossing volgens N-VA is "de grove borstels" bovenhalen. Enkel met 'een degelijk en doordacht terugkeerbeleid' kunnen we volgens N-VA van Antwerpen opnieuw een leefbare stad (!) maken.
N-VA, Vlaams Belang en Janssens voeren in die zin eenzelfde strijd. Een strijd die het vizier richt op mensen die al in de marge van de samenleving leven. Het beeld van Antwerpen (Noord) als een onleefbare stad, een getto en no-gozone is te gek voor woorden. Natuurlijk is het niet allemaal koek en ei in deze wijken. De achterstelling en de armoede zijn er een gigantische uitdaging. Daar horen we echter niemand over. Roepen om een snoeihard repressief beleid en een terugkeerbeleid is electoraal misschien wel lonend, in het de praktijk zal het die wijken niet vooruit helpen. De beleidsblindheid voor armoedebestrijding gekoppeld aan gespierde taal over culturele aanpassing, terugsturen en repressie heeft slechts een duidelijk resultaat: nog meer polarisatie.
Na twintig jaar van dergelijk repressief en flinks beleid is het wel duidelijk dat het grandioos gefaald heeft. Tot op vandaag heeft het beleid echter niet de moed gehad dit te erkennen. Nochtans is de sociologische realiteit duidelijk. België is een immigratiesamenleving. Superdiversiteit is de realiteit en daar zullen we mee moeten omgaan. Gelijkheid, rechtvaardigheid en emancipatie zijn hier de kernwoorden. De hamvraag luidt dan ook als volgt. Wanneer zal er een politicus opstaan die de moed heeft om deze boodschap uit te dragen én belangrijker: er lessen uit te trekken.
Ico Maly, coördinator van de interculturele beweging Kif Kif en auteur van De Beschavingsmachine (EPO), publiceert al jaren over beeldvorming en islam, en racisme.
