[Kif Kif filmblog] Still The Water > Naomi Kawase

‘Still The Water’ is zo een van die films die het vooral moet hebben van weergaloos prachtige beelden van de overweldigende natuur

Met de recente hittegolf in gedachten is ‘Still The Water’ (Naomi Kawase), of ‘Futatsume No Mado’ zoals de in 2014 uitgekomen prent eigenlijk heet, niets meer of minder dan aantrekkelijk en verfrissend. De aandacht voor natuur en familiale relaties zijn de 46 jarige Japanse filmmaakster Kawase niet vreemd, evenmin als de documentaire ondertoon waarmee ze die thema’s benadert. Zelf beschouwt Kawase ‘Still The Water’ als haar ‘meesterwerk’, haar pièce de resistance.

De helende kracht van de natuur

Op de cover zien we een tot de verbeelding sprekend landschap waar de natuur domineert en een jongen en een meisje die haast hand in hand onder water aan het zwemmen zijn. De natuur speelt ontegensprekelijk een bijzonder belangrijke rol in dit verhaal; ze fungeert, net als in Kamase’s gehele oeuvre, als een helende kracht, maar het is vooral de relatie tussen de nogal stille, bedachtzame Kaito en de vol van vertrouwen en eerder als durfal naar buiten tredende Kyoko die centraal staat in de film.

Bijzondere relaties

Kawase begint haar vertelling bij het subtropische, Japanse eiland Amami, waar traditie en natuur sterk met elkaar verbonden zijn. Op een zomerse nacht, bij volle maan, duikt er uit het niets een aangespoeld lijk op. Al wat Kaito, die het lijk ontdekt, opvalt is dat op de rug van de dode er een uit de kluiten gewassen tattoo te zien is.

Na het voorval trekken Kaito en Kyoko steeds meer met elkaar op. Elk hebben ze een nogal apart leven: zo wordt Kaito, bij afwezigheid van ouders, al op zeer jonge leeftijd gedwongen tot quasi zelfstandigheid. Zijn in het binnenlandse Tokyo als tattoueerder werkende vader ziet hij amper en met zijn lange uren in een restaurant werkende moeder communiceert hij doorgaans enkel via de telefoon of via een wat haastig geschreven kattebelletje.

De situatie bij Kyoko ligt heel anders: haar vader werkt in een restaurant en haar moeder, die naar verluidt over sjamanistische krachten beschikt, sleept zich - ondersteund door man en dochter - traag maar gestaag naar haar levenseinde. Tussen de 16 jarige Kyoko (gespeeld door Jun Yoshinaga) en de moody, soms mentaal afwezige Kaito (een rol van Nijiro Murakami) ontstaat er een bijzondere relatie. Dat er tussen hen een romance zou ontstaan lag voor de hand, al zitten er ook wat weerhaakjes aan vast. Zo weigert Kaito eerst nog het initiatief van Kyoko om hun liefde lichamelijk te consumeren. Maar ook daarnaast duiken er op heel andere terreinen moeilijkheden op, zoals de aanslepende ziekte van Kyoto’s moeder en het zo goed als dood zijnde contact tussen Kaito en diens ouders.

Mysteries

Kenmerkend overigens is dat nergens verdere details over de oorzaak van de aanslepende ziekte van Kyoko’s moeder aan het licht komt. Evenmin komen we als kijker echt veel te weten over de mysterieuze, vanuit het niets aangespoelde man. Naar het einde toe wordt een en ander wel duidelijk, al willen we het plezier van de lezer niet vergallen. Wie de man is en waarom hij aanspoelt, verklappen we dus hier liever niet. Wél kunnen we aangeven dat de revelatie van het mysterie Kaito’s leefwereld danig dooreen haalt, waardoor hij al zijn relaties dient te herbekijken.

Mens vs. natuur

De moraal van het verhaal lijkt te zijn dat de mens de natuur niet aankan: het water kan op gezette tijden zachtjes glinsteren als een glad oppervlak, op andere momenten kunnen de golven woest aanzwellen tot oerkrachtachtige dimensies. Om vervolgens weer rustig te gaan liggen en de cyclus weer herbeginnen kan.

‘Still The Water’ is zo een van die films die het vooral moet hebben van weergaloos prachtige beelden van de overweldigende natuur (de zon, het strand, het water, de bomen, de bergen). Knap is ook dat de onderwaterwereld aan bod komt, hetgeen visueel behoorlijk aantrekkelijk is. Overigens gaan die wondermooie beelden bijzonder goed samen met een bijzonder fijne ambient soundtrack.

Everything Zen

Hier en daar roept de film ook ethische vragen op, bijvoorbeeld in die scènes waar enkele geiten ritueel geslacht worden. Die doen wat anachronistisch aan in dit van rust en zen vergeven cinematografisch pareltje. ‘Still The Water’ is een bijzonder fijne film om naar te kijken, eentje waar op een zomerse avond met wat goede wil en een dito fles wijn ongetwijfeld erg boeiende gesprekken uit voortkomen.