De negende editie van het Mestizo Arts Festival (MAF) draaide rond het thema ‘de muur’, in al zijn geledingen. Dat is ook waar het Mestizo Arts Festival voor staat: een ongewoon kunstenfestival met kunstenaars en hun blik op de wereld. Verschillende kunstdisciplines komen aan bod tijdens het tien dagen durende festival.
Het politieke facet van ‘een muur’ werd op donderdagavond 22 oktober extra belicht. Racisme, onbegrip, vluchtelingen vallen onder die noemer. Deze lijvige avond werd gevuld door sprekers van formaat. De try-out van Impilo als voorprogramma, drie vrouwen met ongewone stem als hoofdact: slam poets Aja Monet (VS), Grada Kilomba (Sao Tomé en Principe, West-Afrika) en Rafeef Ziadah (Palestina/VK). De mix van een theatervoorstelling en drie sprekers werkt in dit geval wondergoed. Feiten rond racisme, vluchtelingen enzovoort komen tot hun recht en worden daarbij geïnfiltreerd door een creatieve adem.
Impilo
In Impilo gaan de acteurs Idy Mbengue en Zukisa Nante de confrontatie aan met het menselijke verlangen. Op zoek naar seks, eten, ervaring, alles wat de mens tot mens maakt. Door verandering van intonatie en houding wordt tastbaar dat verlangens soms destructief, dan weer hoopgevend zijn. Het sobere decor, een donkere ruimte, één acteur met zaklamp, staan in contrast met de veelheid aan gedachten die tijdens de voorstelling op het publiek geprojecteerd worden. Hier en daar is de rode draad zoek. Grote problemen veroorzaakt dit niet, de voorstelling is een verzameling van gedachten die net als verlangen ver weg van structuur staat.
“Ik zie uw verlangen te voorschijn komen
als speeksel in de hoeken van uw lippen
dat door uw lippen weer wordt weggeslikt.
Ik wacht op u.
Ik wacht tot het van uw kin afloopt
of tot u het uitspuwt.”
Grada Kilomba
De Portugese schrijfster Grada Kilomba krijgt als eerste het woord. Telkens begint ze haar betoog met een verhaal dat overvloeit in een bewustmaking rond racisme. Blank zijn voelt bijna aan als een misdaad wanneer men kijkt naar wat werd aangericht door voorouders. Hoewel Kilomba niet alle blanken aanspreekt, voelt het soms wel zo aan.
Racisme richt zich niet alleen tot personen met een donkere huid. Toch is het als blanke Belg moeilijk in te beelden hoe constant racisme wordt ervaren. De geschiedenis van slavenarbeid en kolonialisme valt niet te ontkennen en is vaak op subtiele manier aanwezig in de samenleving van vandaag.
Racisme is de wereld nog niet uit. Die koloniale wonde brengt Kilomba naar voor in haar laatste project ‘Decolonizing knowlegde – Performing knowledge’. Het wordt een serie van verschillende projecten waarvan de eerste Decolonizing knowledge is. Door middel van schrijven, narratieve performance en visuele kunsten stelt ze concepten als ras, gender en kennis in vraag. Wie kan wat wel of niet zeggen?
Daarbij aansluitend creërde ze While I Write, een tekstuele video waarin ze glashelder duidelijk maakt waarom zij schrijft. Kilomba bouwt een brug tussen het academische en het artistieke. Een concept dat natuurlijk aanvoelt en een solide boodschap overbrengt.
While I write, I am not the other, but the self, not the object, but the subject. I become the describer, and not the described. I become the author, and the authority on my own history. I become the absolute opposition of what the colonial project has predetermined. I become me.
Rafeef Ziadah
Het grootste deel van haar leven werd ze als illegaal beschouwd door de rest van de wereld. Geen papieren, constante onzekerheid. Met slam poetry baant ze haar weg naar het grote publiek. Haar verhaal moet worden gehoord. En dat gebeurt ook.
Haar gedichten We Teach Life, Sir en Shades Of Angers gingen viraal. De kracht waarmee ze haar woorden neerzet, verplichten tot luisteren. Slam poetry is een onderschat wapen. Ziadah weet als geen ander dit instrument te hanteren. Ze vertelt ons over het leven als vluchteling. Het publiek heeft een notie van die ervaringen maar blijft toeschouwer, zowel tijdens de voorstelling als bij het vluchtelingenverhaal.
Eerder dit jaar interviewde StampMedia Rafeef Ziadah tijdens haar passage bij Nuff Said in mei.
© 2015 – C.H.I.P.S. StampMedia – Flore De Pauw
