De voorstelling blijft ver weg van een zuiver politiek en emotioneel discours, en net dat maakt het zo sterk.
In 1914 vluchtten er ongeveer één miljoen Belgen naar Nederland, waar ze aanvankelijk met open armen ontvangen werden. Al snel ontstond er echter wrevel en werden ze er onder meer van beschuldigd lui te zijn en alle goede jobs in te pikken. Marieke Marieke, een voorstelling van Leen Braspenning, gebaseerd op Vlucht van Johanna Spaey, vertelt het verhaal van de Belgische Marieke en Nederlandse Sybille wiens wegen kruisen. Marieke vlucht tijdens de oorlog van België naar Nederland, terwijl de Nederlandse Sybille om heel andere redenen de omgekeerde beweging maakt.
Braspenning kiest heel bewust om dit ‘blanke’ verhaal door twee ‘gekleurde’ actrices, Kaltoum Boufangacha en Aminata Demba, te laten vertellen. De actrices spelen hun verschillende rollen met verve (naast Sybille en Marieke vertolken ze ook nog eens een tiental verschillende mannen) en stappen er geregeld uit om commentaar te geven of iets toe te lichten. Wanneer Demba zich echter kritisch opstelt en het verhaal vergelijkt met haar persoonlijk leven en de actualiteit, blokt Boufangacha kordaat af: “Eindelijk mag ik een blanke vrouw spelen, laat me dat nu doen!”.
Deze frictie tussen de twee actrices wordt de hele voorstelling volgehouden; tot een echt gesprek over de huidige situatie komen ze niet. De voorstelling blijft ver weg van een zuiver politiek en emotioneel discours, en net dat maakt het zo sterk.
In de context van de huidige opvangcrisis is deze voorstelling natuurlijk brandend actueel. In het nieuws verscheen zonet dat in oktober alleen al meer dan 200.000 vluchtelingen de oversteek hebben gemaakt. De reacties hierop zijn, net als in de voorstelling, tweeslachtig: enerzijds keurt men de mensonwaardige omstandigheden af, maar anderzijds worden er overal in Europa wel muren gebouwd of grenzen gesloten.
Marieke Marieke gaat echter niet enkel over de vluchtelingencrisis, maar legt de vinger ook op die andere wonde, namelijk onze gepolariseerde samenleving: Is het wel zo logisch dat zij moeten inburgeren in onze maatschappij? En vooral, wie zijn wij en zij? Zijn we niet allemaal mensen met gelijke rechten? En als zij naar onze maatstaven ingeburgerd zijn, gaan we dan eigenlijk ooit echt het gesprek aan? Blijven we niet ergens aan een oppervlakte zweven waar kennis en respect heersen, maar waar we niet dieper durven of willen gaan?
Marieke Marieke kaart dit heet hangijzer op een subtiele manier aan en daagt ons uit om net niet te zwijgen, maar de dialoog aan te gaan.
Marieke Marieke, een voorstelling van Leen Braspenning voor Het Zuidelijk Toneel in samenwerking met t,arsenaal/GEN2020. Op 08.11 in Het Gevolg (Turnhout), 14.11 in Rataplan (Antwerpen) en 28.11 in t,arsenaal (Mechelen).
