Mind the book… waar Actualiteit, Cultuur en Literatuur elkaar ontmoetten

Mind The Book is een jaarlijks festival dat het engagement van schrijvers en denkers centraal stelt. Het is een alternatief en actueel boekenfeest met als kern de kritische bevraging van de maatschappij. Op het programma: literatuur, debat, maatschappij en actualiteit. De editie van 2012 vond plaats op 9, 10 en 11 maart in Kunstencentrum Vooruit (Gent). We brengen voor u een verslag van enkele interessante Mind the book -activiteiten. 

Mind The Book focust niet specifiek op één thema, maar legt de klemtoon op de actualiteit in al haar facetten en veelzijdigheid. Mind the book wordt niet zonder reden een internationale ‘meeting of minds’ tussen schrijvers en lezers genoemd.

Het nieuwe fascisme (met Arnon Grunberg, Rob Riemen en Ian Buruma)

"Literatuur zorgt op zijn eigen manier voor waarden en normen binnen de samenleving"
 

Het dagprogramma op zaterdag ging van start met een gesprek tussen Arnon Grunberg, Rob Riemen en Ian Buruma. Drie grote namen uit de Nederlandse literaire wereld. Het was een scherp gesprek, waarin verschillende standpunten tot uiting kwamen.
Het uitgangspunt was Riemens boek ‘De eeuwige terugkeer van het fascisme’ (2010) dat de cultuurgeschiedenis van het fascisme schetst, en zo de huidige samenleving een spiegel voorhoudt.

Een definitie van modern fascisme hebben we echter niet te horen gekregen. Niettegenstaande Rob Riemen en Ian Buruma er andere ideeën op nahouden, werden er wel verschillende deelaspecten van modern fascisme uitgeklaard. Ook het belang, of zelfs noodzaak, van hoogstaande literatuur werd besproken.
 

Irak (met Prof. Dr. Saad Naji Jawad)
"Irak werd volledig afgesloten van internationale kennis"
 

Irak, een sessie gebaseerd op het boek “Beyond Educide (Sanctions, Occupation and the Struggle for Higher Education in Iraq)”, werd door onvoorziene omstandigheden gegeven door prof. Dr. Saad Naji Jawad in plaats van de Irakese schrijfster Haifa Zangana. Prof. Dr. Saad Naji Jawad is professor politieke wetenschappen aan de Universiteit van Bagdad.

Het boek gaat over de vernietiging van het hoger onderwijs in Irak, maar tijdens de sessie werd over veel meer verteld dan enkel dat. Prof. Dr. Saad Naji Jawad vertelde op een aangrijpende mannier wat zijn persoonlijke ervaringen waren. De zogenaamde educide, een samenvoeging van genocide en education, begon al in de jaren ’90. Toen had de VS reeds sancties opgelegd aan Irak zoals het blokkeren van invoer van potloden en internationale magazines. Op die manier werd Irak volledig afgesloten van internationale kennis.

Na de inval was er een gebrek aan veiligheid. Plunderingen en moorden waren schering en inslag. Wetenschappers werden vermoord, mede door de Amerikanen, en dokters emigreerden waardoor er een tekort kwam aan medisch personeel. Mensen moesten verhuizen aangezien de stad, door het gebrek aan veiligheid, werd opgedeeld per religie.
Dit was een heel informatieve en interessante sessie die de gevolgen voor de Irakezen na de inval weergaf.

Islam en vrouw (met Deborah Scroggins en Petra Stienen) 

"Deze vrouwen gaan elk op een andere manier om met hun geloof en het conflict tussen de islam en het westen"

In deze sessie volgden we een gesprek tussen de Amerikaanse Deborah Scroggins en de Nederlandse Petra Stienen. Met 'Twee Vrouwen' (over Ayaan Hirsi Ali, een van de bekendste criticasters van de islam, en Aafia Siddiqui, een fanatiek voorstander van de jihad) geeft Scroggins een uniek beeld van de rol die vrouwen en vrouwenrechten spelen in het conflict tussen de radicale islam en het Westen. In 'Het andere Arabische Geluid' legt Stienen de nadruk op de gevolgen van de veranderingen in de Arabische wereld voor de rest van de wereld, en voor Europa in het bijzonder. 

Deze twee vrouwen hebben zelf heel wat ervaringen met islamvrouwen en islam in het algemeen. Dit maakt het gesprek interessanter, want de vrouwen vertelden vanuit eigen ervaringen over echte mensen. Het belangrijkste punt van dit gesprek bestond erin dat alle mensen anders zijn, en zo ook de vrouwen binnen de islam.

Deze sessie had een sterke inhoud en de twee vrouwen, Deborah Scroggins en Petra Stienen, gaven een persoonlijke bijdrage. Toch verdween het tempo soms wat uit het gesprek, waardoor veel sterke verhalen jammer genoeg verloren gingen.
 

Arabische lente: Tunesië & Syrië  (met Sami Zemni, Leen Vervaeke en Maarten Zeegers)
"De problemen in deze landen zijn nog niet van de baan. De economische toestand is niet verbeterd door de revolutie, deze is zelf verslechterd"
 

Tijdens deze sessie interviewde Sami Zemni twee auteurs, Leen Vervaeke en Maarten Zeegers, die de Arabische opstand van dichtbij hebben meegemaakt. Zij vertelden over de afschuwelijke gebeurtenissen die zij hebben gezien. Beide auteurs waren erg onder de indruk en schreven een boek. Leen Vervaeke schreef het boek ‘De Jasmijnrevolutie’, waarin zij de nadruk legt op hoe de opstand tot stand kwam en is geëvolueerd. Maarten Zeegers schreef het boek ‘Wij zijn Arabieren’ waarin hij zijn leven in Syrië verhaalt tijdens de opstand.

Leen Vervaeke is een journaliste en was in Tunesië toen de Arabische revolutie uitbrak. Ze stond tussen de rebellen en praatte met de mensen op straat. De gruwelijke taferelen die zij meemaakte, getuigde ze meerdere malen door artikels te schrijven. Deze verhalen vormden uiteindelijk de basis voor haar boek ‘De Jasmijnrevolutie’.

Maarten Zeegers woonde al tweeënhalf jaar in Damascus toen de protesten in Syrië uitbraken. Hij stond tussen de demonstranten en beschrijft ook heel wat gebeurtenissen. Hij berichtte de Westerse wereld meermaals van de gruwelijke daden die in Syrië plaatsvonden. De autoriteiten kwamen hier achter en Maarten Zeegers werd uit het land gezet.

Het viel op dat beide auteurs erg begaan zijn met toestand in de Arabische wereld. Door de val van de regimes is deze toestand vandaag niet verbeterd. Heel wat mensen leven nog steeds in armoede en bare omstandigheden. Beide auteurs wilden de Westerse wereld aantonen dat zo een revolutie enorm gepaard gaat met structurele veranderingen.

Deze sessie kon terecht op veel belangstelling rekenen; de twee auteurs brachten een sterk verhaal en het thema was, en is nog steeds, brandend actueel.