Zelfdoding is bij jongeren onder 24 jaar de op een na belangrijkste doodsoorzaak. Wat kan je als ouder doen wanneer je merkt dat je kind suïcidale gedachten heeft of suïcidaal gedrag vertoont? Veel ouders voelen zich machteloos, terwijl ze toch een belangrijke beschermende rol kunnen spelen. Maar hoe? Het Kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen (Odisee) wil ouders daarin ondersteunen en ontwikkelt daarvoor een tool. Ouders die willen meewerken, zijn van harte welkom.
Schaamte en taboe
Dagelijks denken tientallen jongeren in Vlaanderen aan zelfdoding of ze ondernemen een zelfmoordpoging. Voor ouders is dit een confronterende gebeurtenis die een mix van hevige gevoelens met zich meebrengt. Ouders weten vaak niet hoe ze deze problematiek tijdig kunnen herkennen en hoe ze er best mee omgaan. “De angst om iets verkeerd te doen of te zeggen, is enorm groot”, zegt onderzoeker Alexandre Reynders. “Door het taboe op suïcide en schaamtegevoelens durven ouders bovendien weinig hun eigen informele netwerk aanspreken voor hulp.”
Meer aandacht voor de rol van ouders
Reynders is onderzoeker aan het Kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen (hogeschool Odisee). De voorbije vier jaar werkte hij aan een doctoraatsonderzoek over suïcide. Hij is tevens voormalig medewerker van de zelfmoordlijn. Naast zelf oproepen beantwoorden, gaf hij vorming aan nieuwe vrijwilligers en aan externe organisaties over crisisgesprekken met suïcidale personen.
Met dit nieuwe onderzoek wil het kenniscentrum de noden en verwachtingen van ouders die te maken krijgen met een suïcidaal kind, in kaart brengen. “Het gezin en de ouders zijn een belangrijke bron van een gevoel van veiligheid voor kinderen en jongeren,” vertelt Reynders. “Zeker wanneer hun kind door een crisis gaat, kan de steun die ouders bieden, het verschil maken. Wij willen hen daarbij helpen.” Daarmee sluit deze invalshoek aan bij het Vlaams actieplan voor suïcidepreventie, dat onder meer het welbevinden van jongeren wil bevorderen door de ouders te versterken in hun rol.
In gesprek met ouders van een suïcidaal kind
Met de resultaten van dit onderzoek zal het kenniscentrum een gratis opvoedingsondersteunende tool ontwikkelen, gericht op ouders van een kind met zelfmoordgedachten of –gedrag. De tool kan onder andere tips bieden over signaalherkenning en het bespreekbaar maken van zelfdoding.
Om er zeker van te zijn dat de tool beantwoordt aan reële en directe noden van ouders, wil Alexandre Reynders in gesprek gaan met ouders zelf. Concreet zoekt hij gezinnen met een inwonend kind tussen de 10 en 24 jaar dat in een recent verleden aan zelfdoding heeft gedacht of een poging tot zelfdoding heeft ondernomen. Hij zal zelf deze gesprekken voeren, in alle rust en veiligheid. “Ouders die deelnemen hebben altijd het recht om een vraag niet te beantwoorden, of om het gesprek stop te zetten. Daar hecht ik veel belang aan.” De antwoorden worden uiteraard anoniem verwerkt.
“Samen nadenken en praten over wat je als ouder meemaakt, kan heilzaam zijn”, zegt Reynders. “Ouders die eerder deelnamen, lieten me weten dat ze ons gesprek, buiten een context van hulpverlening, als een zeer positieve ervaring zagen. Ook weten dat met jouw verhaal andere ouders geholpen worden, vonden ze een troostende gedachte. ”
Meer weten
Op www.hig.be vind je meer informatie en een filmpje dat het onderzoek voorstelt. Je kan je online aanmelden. Of neem contact op met Alexandre Reynders via [email protected] of 0477 62 40 16.
Dit onderzoek krijgt steun van de Vlaamse overheid en wordt gevoerd in samenwerking met het VLESP, Zelfmoord 1813, Expoo, Zorg voor suïcidepogers en het Centrum ter preventie van zelfdoding vzw.
Wie zelf vragen heeft over zelfdoding en hierover wil praten, kan elke dag terecht op www.zelfmoord1813.be of kan bellen naar 1813.
