BNP Paribas Fortis zet ethische spaarrekening ‘Krekelsparen’ stop.
Solidair spaarproduct na 30 jaar opgedoekt. FairFin blikt terug, en vooruit.
Het is net geen 30 jaar geleden, in 1984, dat in de schoot van Netwerk Vlaanderen (nu: FairFin) een eerste ethisch
spaarproduct ontstond. Het begon als een systeem van giften en leningen aan sociale organisaties, en werd in de
loop der jaren een spaarproduct dat Netwerk i.s.m. de ASLK aanbood. Het Krekelsparen was het eerste duurzame
alternatief voor spaarders die hun geld in sociale en ecologische projecten geïnvesteerd wilden zien. Later trad ook
het Franstalige Réseau Financement Alternatif toe tot die duurzame coalitie tussen vereniging en bank. Het
Krekelsparen overleefde de fusie van ASLK en Generale Bank (Fortis), die tot BNP Paribas Fortis evolueerden.
Deze morgen heeft BNP Paribas Fortis aan FairFin en RFA meegedeeld, dat de bank het Krekelsparen én het ethisch
beleggingsfonds AlterVision stopzet.
Jarenlange steun aan waaier van organisaties
Het Krekelsparen heeft talloze sociale middenveldorganisaties in België geen windeieren gelegd: een percentage van
de gezamenlijke spaargelden werd in de vorm van een commissie doorgestort naar FairFin, RFA en andere
lidorganisaties van het Krekelsparen. Spaarders konden ervoor opteren om daarbovenop hun intrest af te staan aan
een lidorganisatie naar keuze.
Op dit moment zijn er nog steeds meer dan 7000 Krekelspaarders, die samen een spaarinlage van ongeveer
82.000.000 euro omvatten. Dit cijfer kende een hoogtepunt eind jaren ’80 en begin jaren ’90, omdat er toen nog actief
promotie werd gevoerd rond deze duurzame spaarformule. Het Krekelsparen beleefde een enorme terugval in
aantal spaarders sinds de crisis van 2008, maar toch kan gesteld worden dat de totale spaarinlage daarentegen niet
drastisch is gedaald doorheen de jaren. Ook het beleggingsfonds AlterVision liet eenzelfde investering in sociale
projecten toe, en bracht heel wat commissie op eind jaren ’90 en begin 2000.
Het moreel dilemma van FairFin
Het Krekelsparen zowel als het beleggingsfonds AlterVision braken lange tijd een lans voor strikt ethische criteria
inzake sparen en beleggen. De producten geboden om enkel te investeren in die organisaties, die op strenge manier
gescreend werden op vlak van milieubeleid, sociale impact en ethisch beleid. BNP echter, hield zélf niet vast aan dit
referentiekader wat betrof hun algemeen investeringsbeleid. Bij FairFin en RFA zagen wij een groeiende discrepantie
tussen de ambitieuze, ethische formule van het Krekelsparen, en de richting die BNP Paribas Fortis met hun beleid
uitging. Wij drongen aan op een meer verantwoord investeringsbeleid op vlak van milieu, vrede, vrijheid &
democratie en waardig werk – zoals ook om zich terug te trekken uit belastingparadijzen. Dit is echter niet
uitgemond in voldoende positieve beleidsaanpassingen door BNP. Bovendien schrapt de bank nu haar meest
ethische en solidaire spaar – en beleggingsproducten.
Ethisch bankieren 2.0: de nieuwe generatie ethische bankproducten is al een feit.
Ethisch sparen en beleggen zit duidelijk in de lift, dus zien FairFin en RFA de toekomst rooskleurig in. Er wordt
afscheid genomen van het Krekelsparen, maar tegelijk springen drie alternatieven quasi onmiddellijk op de
voorgrond. Triodos, de duurzame bank, heeft zich de voorbije jaren sterk getoond, en ziet hun omzet voor het jaar
2012 met bijna 30% stijgen. Hun ethische spaar – en beleggingsproducten worden ook op exhaustieve wijze
gescreend en vormen een waardig alternatief. VDK, een kleinere bank die vooral in de beide Vlaanderen actief is,
werpt zich intussen ook op als duurzame speler, met een ethische spaarrekening genaamd de SpaarPlus Rekening.
De spaarinlage wordt ook hier herbelegd in bedrijven en organisaties die aan tal van sociaal-ethische criteria moeten
voldoen. Bovendien betaalt VDK een commissie aan zeven sociale partnerorganisaties, onder wie FairFin.
Wie zeker wil zijn van het duurzame beleid van zijn bank, en daar ook zijn zegje over wil hebben, kan terecht bij
New B: de coöperatieve bank die nu nog in oprichting is, maar weldra het levenslicht zal zien. De ethisch-sociale
randvoorwaarden voor hun beleid staan alvast al op papier, en het is duidelijk dat New B een solidaire koers zal
varen, met een 43000-tal aandeelhouders die allemaal evenzeer de koers mee bepalen.
Informatie over ethische spaar – en beleggingsproducten?
De website van FairFin: www.fairfin.be
Réseau Financement Alternatif: www.financite.be
Triodos: www.triodos.be
VDK: www.vdk.be
New B: www.newb.coop
