De vaststelling van racisme bij de meisjes leidt niet tot een debat over racisme, maar tot een debat over de islam, over hoofddoeken en over de criminaliteit van moslims.
Dit artikel verschijnt vandaag (22/06/2012) in De Standaard
Gisteren publiceerde De Standaard een artikel naar aanleiding van de publicatie op kifkif.be van het onderzoek over racisme bij jongeren in een jeugdvereniging. De resultaten van dat onderzoek, hoe kleinschalig het ook is, zijn niet meer dan schokkend te noemen; jonge kinderen spreken duidelijk expliciet racistische taal over allochtonen. Mochten het allochtone jongeren geweest zijn die over autochtonen dergelijke zaken verkondigden, de roep naar meer inburgering zou oorverdovend zijn. Het zou een groot maatschappelijk probleem worden genoemd dat nogmaals aantoont dat ‘de islam’ hier niet hoort. Dat ze niet geïntegreerd zijn.
Niets daarvan in de commentaren onder het artikel op de Facebookpagina van De Standaard. Nog schokkender dan de meningen van de 12-jarigen is het feit dat allerhande autochtonen dat racisme neerzetten als ‘normaal’. De meisjes, zo lijken velen te denken, vertellen enkel maar de waarheid: zo zegt een zekere Bastiaan van den Berg: “Waar zouden die vooroordelen toch vandaan komen? Misschien moeten we geen opsporingsberichten meer uitzenden.” Matthias Vandenhove ziet het in hetzelfde licht: “Enerzijds is het wel grappig om alle clichés in 1 artikel vervat te lezen. Anderzijds: "de waarheid komt uit een kindermond" :-)” en ook Bart De Backere ziet de resultaten in dit licht: ‘kids say the darnest things ! weer multicul bullshit first class, wat n dwaze kinderen hebben wij toch ?! Kinderen doen, zeggen de mensen in hun omgeving na meer niet! en doe niet zo hypocriet het is nu eenmaal een triest feit dat marokkanen "moslims' dagelijks het nieuws halen met de meest gruwelijke feiten, dus vanwaar die verbaasde reacties ?’
Het racisme van de 12-jarige meisjes wordt niet alleen goedgepraat, ze wordt gezien als feitelijkheid, als objectieve waarheid. We zijn, meer dan 20 jaar na de eerste overwinning van het Vlaams Blok, blijkbaar collectief blind voor racisme. Hoewel er 194 nationaliteiten op het lapje grond België wonen, zijn allochtonen in de geesten van vele Vlamingen enkel Turken en Marokkanen. En zij worden collectief verbeeld als moslims en die zijn niet alleen anders, ze zijn ook minder waard. Racisme wordt, in naam van kritiek op de islam, neergezet als een feitelijke beschrijving van de realiteit. Het is normaal om te zeggen dat moslims criminelen zijn, dat ze minder waard zijn, dat de islam dit doet en dat doet… Dat in deze commentaren het racisme steeds opnieuw gereproduceerd wordt, zien slechts enkelen. De vaststelling van racisme bij de meisjes leidt niet tot een debat over racisme, maar tot een debat over de islam, over hoofddoeken en over de criminaliteit van moslims. Zo ver zijn we gekomen. Berichtgeving over racisme resulteert in reacties die het racisme neerzetten als objectieve waarheid.
Racisme wordt enkel nog herkend als het gaat over neonazi’s van Blood & Honour. Als het gaat over Marokkanen en Turken, en zeker over de islam mag men onder de noemer van ‘het debat aanzwengelen’ de meest racistische praat verkopen. Als 12-jarige meisjes racisme verkondigen, dan is dat een alarmsignaal. Het zegt immers dat racisme in onze samenleving alomtegenwoordig is. Het zegt dat racisme normaal is.
Racisme is een ideologie. Het is een reeks ideeën die maatschappelijke ongelijkheid en discriminatie legitimeren. Die ideeën zijn aangeleerd, niet aangeboren. Ze worden verspreid via media, politiek en opvoeding. Als die ideeën doorgaan als normaal, dan wil dat ook zeggen dat ze een bepalende invloed hebben op de structuur van de samenleving. En dat blijkt ook uit de werkloosheidcijfers, de armoedecijfers en de cijfers rond discriminatie op de woningmarkt. Dat racisme bedreigt onze democratie, ze ondermijnt het geloof in het idee dat iedereen op dit grondgebied gelijk en vrij is. Het leidt tot polarisering en frustratie. We leven in een samenleving met acute racismeblindheid en dat is een gevaar voor onze democratie. Afwachten of politici hier ook zo’n krachtige beleidsmaatregelen zullen aankondigen.
Ico Maly is coördinator van Kif Kif en doctoreert aan de Universiteit van Tilburg over de retoriek van N-VA. Voordien studeerde hij Vergelijkende Cultuurwetenschappen en Ontwikkelingssamenwerking, politiek en conflict aan de Universiteit van Gent. Hij schreef De Beschavingsmachine, Wij en de Islam (EPO), was redacteur van het boek Cultu(u)rENpolitiek en publiceerde in 2011 samen met Jan Zienkowski het e-boek Het rijpen van de geesten.
