Van gastarbeider, migrant, buitenlander, vreemdeling, allochtoon, etnische culturele minderheden tot nieuwe Belgen. We botsen zo stilaan op de grenzen van ons creatief vermogen om ‘de andere’ te beschrijven.
Naar aanleiding van de 50ste verjaardag van Turkse en Marokkaanse migratie in België stelden Knack journalisten Joël De Ceulaer en Han Renard een panel samen dat zich mocht uitspreken over wie volgens hen de meest invloedrijke en machtigste allochtonen van ons land zijn. Het uiteindelijke resultaat leverde een bont allegaartje op van allochtone politici, artiesten, academici en sportfiguren.
De lijst kon meteen op veel bijval rekenen binnen allochtone middens. Het stuk in Knack werd vooral als een vorm van erkentelijkheid geïnterpreteerd voor de bijdrage van minderheden aan onze samenleving. Een verademing voor een gemeenschap die niets anders gewend is dan voortdurend negatief in het nieuws te komen en geplaagd wordt door eenzijdige of vertekende berichtgeving in de media.
Dat niet iedereen die in de lijst werd opgenomen zichzelf als een allochtoon beschouwde is een punt van kritiek waar de initiatiefnemers op geanticipeerd hadden. Hoe schrijf je in godsnaam een stuk over invloedrijke allochtonen zonder het woord allochtoon te gebruiken? Steeds meer mensen struikelen over het woord en toch blijven we steeds nieuwe termen uitvinden om landgenoten met een migratieachtergrond te beschrijven. Een gevoeligheid waar steeds meer journalisten, politici en academici rekening mee proberen te houden. Een artikel schrijven over, een beleid uitstippelen aangaande of onderzoek verrichten naar minderheden zonder één van deze termen aan te halen is nochtans geen sinecure.
Van gastarbeider, migrant, buitenlander, vreemdeling, allochtoon, etnische culturele minderheden tot nieuwe Belgen. We botsen zo stilaan op de grenzen van ons creatief vermogen om ‘de andere’ te beschrijven. Misschien is de 50ste verjaardag van de Turkse en Marokkaanse migratie een uitgelezen kans om ons eindelijk te ontdoen van al die termen en minderheden te beschouwen als volwaardige landgenoten.
Wie zich laat vangen in semantische discussies over de gebruikte terminologie in het artikel doet afbreuk aan haar onderliggende boodschap. Namelijk de vaak miskende bijdrage van minderheden aan onze samenleving. De 25 persoonlijkheden die worden aangehaald in het artikel zijn geen eenzame succesverhalen, maar slechts het topje van de ijsberg. Terwijl politici de afgelopen jaren steeds luider de mislukking van de multiculturele samenleving proclameerden ontwikkelde zich in de luwte van de schaduw een steeds groter wordende ‘allochtone’ middenklasse. Vonden steeds meer ‘allochtone’ jongeren hun weg naar het hoger onderwijs. En stoten steeds meer minderheden hun weg naar allerlei topposities in de samenleving. Jonge talenten als Stromae en Kompany zijn slechts de voorhoede van een grote groep getalenteerde jongeren die ons land internationaal mee op de kaart gaan zetten.
Deze trendbreuk vertaalt zich helaas nog niet naar het maatschappelijk debat. Nog teveel van onze beleidsmakers en actoren beschouwen superdiversiteit als een problematisch gegeven dat gemanaged dient te worden. In plaats van een fenomeen dat meer kansen dan uitdagingen biedt. In een steeds verder globaliserende wereld is een superdiverse samenleving eerder een verrijking dan een handicap. Meer nog, de aanwezigheid van minderheden biedt ons zelfs een buffer tegen de vergrijzing dat als het zwaard van Damocles boven ons welvaartsmodel hangt. We staan op de vooravond van een nieuw België. Een land waarin alle bevolkingsgroepen meebouwen aan de toekomst. Een land waarin zelfs een holebi migrant het tot premier kan schoppen. Deze lijst brengt mee hulde aan het België van morgen. Gelaagd, divers en pluralistisch.
>>> Youssef Kobo maakte deel uit van het panel dat de lijst samenstelde.
