Net als in de rest van Europa werd het maatschappelijk klimaat in Frankrijk na de terroristische aanslagen van 2015 een stuk vijandiger tegenover moslims. In het kader van de bestrijding van het islamitisch radicalisme worden moslims sindsdien meer in het oog gehouden en frequenter gecontroleerd. In Frankrijk is het ondertussen de normaalste zaak van de wereld dat de politie huiszoekingen uitvoert en moskeeën binnenvalt. De film schetst het waargebeurde verhaal van de Franse moslima Soumaya en geeft tegelijk een treffend beeld van de complexe Franse samenleving.
Soumaya, gespeeld door actrice Soraya Hachoumi, heeft al veertien jaar lang een leidinggevende functie in een transportbedrijf. Daar wordt ze echter van de ene dag op de andere ontslagen. De reden? Ze wordt ervan beschuldigd in contact te staan met jihadisten. Volgens de klachten die haar collega’s indienden, zou zij geradicaliseerd zijn. Haar ontslag verschijnt diezelfde avond nog in het televisienieuws. Soumaya eist recht van antwoord.
Soumaya uit de zalen geweerd
Waheed Khan en Ubaydah Abu-Usayd regisseerden de film, die oorspronkelijk in 2019 gereleaset had moeten worden. Soumaya is echter pas sinds begin dit jaar in de bioscoop te zien. Als gevolg van een extreemrechtse haatcampagne werd de film namelijk geschrapt uit alle bioscoopprogramma’s. Zelfs de avant-première werd op de vooravond van de vertoning afgeblazen door de Parijse bioscoop Grand Rex. Daarop zijn de filmmakers naar de rechtbank gestapt, waar Grand Rex heeft toegegeven dat de film werd geannuleerd vanwege “controverse op sociale media”. De regisseurs betreurden de invloed van extreemrechtse opinies op de selectie van bioscoopfilms, en spraken zelfs van censuur. “De reden voor tegenstand is altijd dezelfde: religie. Hetzelfde geldt voor de mainstream media. Die hebben nooit enige interesse getoond voor onze film,” aldus Ubaydah Abu-Usayd in een interview met het Parijse Street Press magazine.
In februari 2020 verscheen de film dan toch op het grote scherm. Nu wordt de film zelfs wereldwijd goed ontvangen. Soumaya belandde onlangs in de competitieselectie van het DC Independent Film Festival in Washington en in die van het San Diego Arab Film Festival. Bovendien kreeg actrice Soraya Hachoumi voor haar rol een prijs voor de beste vrouwelijke hoofdrolspeelster op het International Cinema and Migration Festival in het Marokkaanse Agadir. Terecht, want het acteerwerk van Soraya Hachoumi is zeer overtuigend. Ze speelt geen louter emotioneel slachtoffer, maar zet een sterke vrouw neer die resoluut opkomt voor haar rechten.
Intelligente kijk op actuele kwestie
Cinematografisch maakt de film daarentegen minder indruk. Vooral wat betreft de camerastandpunten en overgangen verloopt de film soms stroef. Met de occasionele slow-motion scènes doelen de regisseurs op een dramatisch effect, maar daarmee doen ze weinig recht aan de aangrijpende gebeurtenissen. Soumaya was zonder twijfel nog sterker overgekomen, moest de film met een groter budget zijn gedraaid.
Maar het verhaal zit goed in elkaar. De film biedt een zeer realistische weergave van de strijd die moslims elke dag opnieuw moeten voeren tegen de diepgewortelde islamofobie in Frankrijk. De kijker wordt meegetrokken in hun complexe en soms tegenstrijdige emoties en gedachten. Soumaya vervalt dan ook niet in klassieke karikaturen, maar illustreert juist de tegenstellingen en interne conflicten die de verschillende personages doormaken. Zo biedt de film een intelligente en onverwachte kijk op een hyperactuele sociale kwestie. Helaas komt dit thema nog veel te weinig aan bod in de Franse en bredere Europese cinemacultuur. En alleen al daarom is de film meer dan de moeite waard om te bekijken.
Soumaya wordt op 24 oktober vertoond in De Cinema in Antwerpen.
Meer info vind je op onze website. Tickets kan je hier bestellen.
Trailer:
