“You see the sun for one hour each day and it brings you back to your vanquished friendship with life…”
Dit schreef de dichter Mahmoud Darwish over zijn leven in de gevangenis. Zijn woorden hebben van hem een nationale held gemaakt.Palestijnen zoals hij vechten al decennia op talrijke manieren tegen de bezetting, maar ook geweldloos protest ziet de staat Israël als een dreiging. Daarbij gaat de internationale aandacht enkel naar zij die geweld gebruiken.
Of, om de schrijver Ghassan Kanafani te citeren: “If our armed struggle went quiet, no TV network would willingly give any Palestinian a minute of coverage to express themselves.”
Zo begon het geweld niet op 7 oktober 2023 in Gaza, maar in 1948, toen meer dan 750.000 Palestijnen uit hun huis werden verdreven tijdens de Naqba (Arabisch voor 'catastrofe'). Wanneer de tegenpartij zoveel sterker is op vlak van wapens, geld en internationale steun, is verzet moeilijk. Moeilijk, maar niet onmogelijk. Vele Palestijnen voeren al jarenlang geweldloos actie, maar krijgen hiervoor niet de aandacht die ze verdienen. Een verdiepende blik op deze vormen van protest kan ons niet alleen meer leren over het conflict, maar ook over de verbazingwekkende veerkracht van mensen.
Mensen die opkomen voor onderdrukte volkeren worden als levensbedreigend gezien, door mensen wiens welvaart afhangt van het onderdrukken van anderen
De VN stelde dat Gaza 'onleefbaar' zou zijn in 2020, en toch leven er in 2023 meer dan twee miljoen mensen. Hun nachtmerrie begon niet op 7 oktober. Zij die pleiten voor een terugkeer naar hoe het hiervoor was, pleiten ervoor dat Palestijnen in stilte hun kwelling ondergaan. Terug naar de onrechtvaardigheid, vernedering, arrestaties, en moord.
Elke vorm van protest brengt je in gevaar onder de Israëlische bezetting. Dit is niet nieuw wanneer we de wereldgeschiedenis bekijken. Ofwel vermoorden ze je, zoals de eerdergenoemde Ghassan Kanafani, of gooien ze je in de gevangenis, zoals dichter Mahmoud Darwish. Mensen die opkomen voor onderdrukte volkeren worden als levensbedreigend gezien, door mensen wiens welvaart afhangt van het onderdrukken van anderen.
Palestijnen zijn mensen. Opmerkelijke mensen, die tussen het enorme leed toch schoonheid en vreugde kunnen vinden. Geef mij de kans om u te doen kennismaken met enkele van deze Palestijnen, en hun vreedzame vormen van protest:
Cartoonist Naji al-Ali & Handala
Een klein jongetje genaamd Handala kijkt met zijn handen op zijn rug naar scenes uit het leven van Palestijnen. Handala is een uitvinding van Naji al-Ali, een Palestijnse cartoonist, die is uitgegroeid tot een symbool van Palestijnse identiteit en verzet. Handala is tien jaar oud, de leeftijd waarop Naji al-Ali zelf Palestina moest verlaten.
Je kan Handala terugvinden op onder meer muren, juwelen en logos. Dit kleine mannetje leeft voort, 35 jaar na de moord op zijn uitvinder in Londen.
Naji Al-Ali stelde dat Handala niet zou opgroeien tot hij en alle Palestijnse vluchtelingen zouden kunnen terugkeren naar hun thuisland.
Journalist Shireen Abu Akleh
Shireen Abu Akleh werd geboren in een christelijke, Palestijns-Amerikaanse familie. Als journalist was ze een bekend, geliefd gezicht in de Arabische wereld. Toen het Israëlische leger in 2022 een vluchtelingenkamp in Jenin binnenviel, ging zij ernaar toe om verslag uit te brengen. Daar werd zij, duidelijk herkenbaar als journalist, neergeschoten door een Israëlische soldaat.
Ze is niet de enige journalist die vermoord is. Verhalen met de buitenwereld delen is ook verzet. Ze blijft een inspiratiebron bron voor velen, met name vrouwen.
Vredesactivist Ahed Tamimi & de wekelijkse protesten in het dorp Nabi Saleh
Sinds 2009 verzamelen internationale, Palestijnse en Israëlische activisten zich in Nabi Saleh, een klein dorpje in de West Bank. Elke vrijdag protesteren zij op geweldloze wijze tegen de Israëlische bezetting.
Soldaten zijn talrijk aanwezig, niet om de vrede te bewaren, maar om settlers te beschermen. Aan de overkant van dit internationaal erkend Palestijns gebied hebben Israëli een illegale nederzetting gebouwd, Halamish, één van vele. Als we alle settlers in de West Bank en Oost-Jeruzalem optellen, komen we uit op rond de 700.000 à 800.000 kolonisten.
De wet dient om de settlers en soldaten te beschermen. Zij krijgen de boodschap dat het niet uitmaakt hoe erg hun daden zijn, ze zullen ermee wegkomen.
Op een kind geschoten? Geen consequenties. De soldaat gaat vrijuit.
Dat gebeurde Ahed ook. Zij werd als kind geraakt in haar hand, en stierven familieleden voor haar ogen tijdens hun vreedzaam protest. Daarnaast spendeerde zij, net als honderden andere kinderen, een cruciaal deel van haar jeugd in de gevangenis.
Gezien het gevaar gaan de protesten niet meer wekelijks door, maar de inwoners van Nabi Saleh blijven zich nog vreedzaam verzetten.
Voor reizigers naar de West Bank: als je wil weten of je naar een Palestijns of Israëlisch huis kijkt, moet je best naar boven kijken. Als er watertanken op de daken zijn, kijk je naar een Palestijns huis. Als er geen zijn, is het een Israëlisch huis. Want Israël controleert het water, ook in de West Bank. Terwijl Israëli 24/7 water hebben, moeten de Palestijnen het doen met enkele uren per week.
Verpleegster Razan Al-Najar & The Great March of Return
Razan al-Najjar werkte in 2018 als vrijwillige verpleegster aan de grens van Gaza. Dit was ten tijde van The Great March of Return, toen duizenden ongewapende Palestijnen naar de muren liepen die hen gevangen hielden. Meer dan 70% van Gaza bestaat uit vluchtelingen, verjaagd uit de gebieden die Israël nu claimt.
Tijdens deze protesten eisten zij het recht om terug te keren naar waar zij vandaan kwamen. Het recht op terugkeer is een mensenrecht, dat de Palestijnen geweldloos opeisten. Israël antwoordde door meer dan 200 mensen te vermoorden en duizenden te verwonden.
Medici getuigden later dat ze schutters konden herkennen op basis van de verwondingen van hun slachtoffers. Zo kon een rij gewonden allemaal geraakt zijn in dezelfde plaats, zoals in de knie, specifiek met de intentie om hen gehandicapt te maken.
Razan, nog geen 21, was samen met haar collega’s slachtoffers aan het evacueren, toen een Israëlische soldaat haar neerschoot. De soldaat ging vrijuit, en haar naam kwam op de lange lijst van onschuldige Palestijnen die vermoord werden.
De BDS-beweging
De BDS beweging staat voor Boycott, Divestment and Sanctions. Deze Palestijnse beweging vertrekt vanuit de boodschap dat Palestijnen dezelfde rechten hebben als alle andere mensen. Al bijna 20 jaar oefenen zij op geweldloze wijze druk uit op Israël om het internationaal recht na te leven. Zij eisen een einde aan de kolonisatie, gelijke rechten voor Palestijnen, en het recht op terugkeer van miljoenen vluchtelingen.
BDS stelt dat de enige manier waarop Israël wegkomt met deze daden, internationale steun is. Overheden, bedrijven en instituties die Israël blijven steunen, faciliteren de onderdrukking van Palestijnen.
BDS-activisten halen inspiratie uit de anti-apartheidbeweging van Zuid-Afrika. Ze spreken zich uit tegen alle vormen van racisme, alsook antisemitisme en islamofobie.
Hier kunt u een visuele representatie vinden van wereldwijde BDS acties doorheen de jaren.
P.S. Heeft u Handala in het BDS logo herkend?
Banksy & de scheidingsmuur
Wie ooit de geboortestad van Jezus wil bezoeken, kan er niet naast kijken: de immense muur rond de Palestijnse stad. Het internationaal gerechtshof noemt deze muur illegaal, maar dat weerhoudt Israël niet om de muur uit te breiden over heel de West Bank. Bethlehem is niet alleen omsingeld door muren, maar ook door illegale settlements, beschermd door het leger. Deze settlements, de muur en het leger belemmeren de Palestijnen om hun gronden en olijfbomen te bereiken, hun bronnen van levensonderhoud.
Op deze apartheidsmuur zijn opmerkelijke kunstwerken te vinden, zo ook van Banksy. Vlak naast de muur vind je The Walled of Hotel, vol met kunstwerken van Banksy en lokale artiesten, creatieve vormen van verzet die de aandacht van het wereldpubliek trekken.
Op de scheidingsmuur zien we ook hoe Palestijnen zichzelf positioneren in de wereld, en de solidariteit met andere onderdrukte volkeren. In 2020 verscheen er een kunstwerk van George Floyd, de ongewapende Afro-Amerikaanse man op wiens nek een Amerikaanse soldaat minutenlang knielde, ondanks dat hij bleef zeggen dat hij niet kon ademen.
P.S. Heeft u Razan en Ahed herkend?
Palestijnse burgers, oktober 2023
Ik wil eindigen met woorden van Palestijnen, die mondig en sterk genoeg zijn om voor zichzelf te spreken. Wij kunnen slechts gehoor geven aan hun verhalen en ze verspreiden:
“De oplossing is simpel,” zegt Lara, een jonge vrouw uit Gaza, tijdens een live video over de Israëlische bombardementen op Gaza. “Geef ons onze rechten.”
Het klinkt zo simpel. Geef ons onze mensenrechten. Pas wanneer we naar de concrete betekenis van deze boodschap kijken, zien we hoe groot de consequenties zijn. Mensenrechten wil zeggen: recht op water, recht op terugkeer, recht op leven… Als het geven van deze basisrechten zo moeilijk is, zegt dit genoeg over de moraliteit van de staat Israël en diens bondgenoten.
Een Palestijn die om zijn rechten en vrijheid vraagt, is een gevaar voor de imperialist wiens voortbestaan afhangt van de verdrijving van Palestijnen van hun land
Voor de onderdrukkende groep is het inderdaad levensbedreigend wanneer onderdrukten hun rechten opeisen, dat is een fundamentele consequentie van imperialisme. Een Palestijn die om zijn rechten en vrijheid vraagt, is een gevaar voor de imperialist wiens voortbestaan afhangt van de verdrijving van Palestijnen van hun land. Als Israël gelijke rechten zou geven aan Palestijnen, zou dat Israël in diens huidige vorm vernietigen.
Slechts het bestaan van Palestijnen, die trots rondlopen met een keffiyeh-sjaal, is een vorm van verzet. Als enkel het bestaan van een groep mensen een bedreiging vormt voor een land, zegt dat genoeg over de wreedheid die er aan de basis van ligt.
Net zoals activisten en kunstenaars uit het verleden moed en troost geven, zijn er ook vele hedendaagse mensen die op inspirerende wijze verzet voeren. Ik hoop dat ze, nog tijdens hun levensduur, de aandacht krijgen die ze verdienen.
Zoals de Palestijnse schrijver Mohammed el-Kurd schrijft in The Nation:
“Producers invite us, it seems, not to interview us for our experience, analysis, or context but to interrogate us. They test our answers against the viewer’s inherent bias— a bias well-fed through years of Islamophobia and anti-Palestinian rhetoric. The bombs now raining down on the besieged Gaza Strip become secondary, if not entirely irrelevant, to our televised trials.”
Wanneer mensen deze retoriek nu nog aanhangt, kan dit maar twee redenen hebben. Ofwel een tekort aan kennis. In dit geval nodig ik deze mensen uit om onderzoek te doen naar de geschiedenis van Palestina. Ofwel geven ze gewoonweg niet genoeg om Palestijnen.
Hoe durf je jarenlang moord, arrestaties en onderdrukking van vreedzaam protest negeren, om dan te stellen dat elke vorm van Palestijns verzet terroristisch is?
Voor deze mensen heb ik de volgende boodschap: Hoe kan je alleen omkijken naar Palestina wanneer sommigen geweld gebruiken, en dan stellen dat je pro-vrede bent? Hoe durf je jarenlang moord, arrestaties en onderdrukking van vreedzaam protest negeren, om dan te stellen dat elke vorm van Palestijns verzet terroristisch is?
De namen hierboven zijn maar enkele van de zovele mondige, geduldige mensen die keer op keer uitleggen wat er aan de hand is en waarom je om Palestijnse levens zou moeten geven. Mensen die koppig weigeren om hiernaar te luisteren en dubbele standaarden blijven hanteren, heb ik niets meer te zeggen.
Havva Çal is een pseudoniem.
Over de auteur:
Havva Çal is een jonge Antwerpenaar met een passie voor gelijkheid, rechtvaardigheid en mensenrechten. Na studies in de politieke wetenschappen werd ze actief als schrijver. Via verhalen probeert ze mensen bij elkaar te brengen.
