‘Wat een aanstellerij.’ ‘Politiek correct gewauwel’, ‘de desastreuze kracht van de multiculturele oppercorrectheid’, ‘mccarthyisme’, ‘humorloze engdenkende subsidie-slurpende wereldvreemden’, ... De reacties van een deel van het Vlaamse establishment op de beslissing van de Koninklijke Vlaamse Schouwburg (KVS) om de samenwerking met een belangrijke mediapartner stop te zetten hadden niet mogen verbazen, maar doen het toch.
‘Wij’, dat andere deel van Vlaanderen, evengoed gevestigd in aantal en aanwezigheid, kijken al decennia met groeiende – te vaak nog stille – verbijstering naar de banalisering van racisme en bijbehorende discriminatie in Vlaanderen. Een racisme dat intussen Vlaams Belang maar ook dit simpel incident ver overstijgt.‘Wij’ zijn die anderen die ook in België en Vlaanderen wonen, en zich hoe langer hoe minder herkennen in het dominante discours dat meent te spreken voor hun inwoners. Het is het wij van ons nationaal voetbalelftal, het wij dat in Tielt, Asse, Genk of Molenbeek is opgegroeid, geboren uit ‘rasechte’ Vlaamse of Portugese ouders, een deel van zijn kindertijd in Kisangani of Istanbul heeft doorgebracht en de laatste twaalf maanden naarstig in de weer is geweest om de 50-jarige aanwezigheid van zijn (groot)ouders te herdenken. Het is een wij dat opgegroeid is met de vanzelfsprekendheid van een meertalig, multireligieus, multicultureel en seksueel divers Vlaanderen, Brussel en België – of niet – maar dat vandaag en morgen als toekomstbeeld ziet voor zichzelf en zijn kinderen.
Onze stille verbijstering heeft vandaag plaats geruimd voor een publieke verwerping van dat racisme. In die aanklacht kunnen de gevestigde waarden, (ongewilde) dragers en spreekbuizen van de banalisering, niet buiten schot blijven. Ook de zelfverklaarde progressieven niet.
Wanneer een Vlaamse culturele instelling zich resoluut inschrijft in ditzelfde publieke verzet, kunnen we dat alleen maar toejuichen. Voor ons is die actie een inclusieve daad van een gesubsidieerd instituut dat van ons allen is en een logisch gevolg van de bewust antiracistische en pluralistische visie die het al jaren in zijn werking etaleert. In die zin overstijgt dit signaal de KVS als instelling, maar roept het de vraag op naar de verschillende actoren in het maatschappelijk veld (media, onderwijs, culturele sector) en hun verantwoordelijkheid in de banalisering van het racisme. De laatste weken zijn we immers getuige geweest van een aaneenschakeling van berichtgevingen in deze richting. Te beginnen met de reportage in De Standaard over het racisme bij het politiekorps dat eerst door ongeloof door de eigen oversten werd onthaald terwijl nadien, terugkrabbelend, toch werd erkend dat er een probleem bestaat. Of de uitspraken van de Antwerpse OCMW-voorzitter en schepen Liesbeth Homans die racisme een ‘relatief begrip’ acht.
Zulke uitspraken zouden een wake-upcall moeten zijn voor alle machtsbastions om racisme ernstig te nemen en te breken met de stille verbijstering. De uitdagingen waar wij de komende jaren voor zullen staan zijn enorm, en we zullen nood hebben aan het nieuwe ‘wij’ om ons hierin te begeleiden. Of het nu is om het nationaal elftal te versterken in dit WK of, gewoon, om een boeiende en gezonde samenleving op te bouwen.
Ondertekenden het manifest:
Ilke Adam (VUB), Orhan Agirdag (UvA), Yasmina Akhandaf, Sophie Alexandre, Meyrem Almaci (Groen), Hasna Ankal (journalist), Ikram Aoulad (theatermaker), Karima Arektoute (Ella), Fatma Arikoglu (Ella), Karel Arnaut (KULeuven), Arno (artiest), Wouter Arrazola de Onate (arts), Inge Arteel (VUB), Sarah Avci, Rachida Aziz (Azira), Touria Aziz (jeugdwelzijnswerker), Omar Ba (Afrikaans Platform), Ginette Bauwens, Luce Beeckmans (UGent), Elisabeth Bekers (VUB), Mourad Bekkour (Nuff’ Said), Chokri Ben Chikha (theatermaker), Mohamed Ben Haddou (Minderhedenforum), Hakim Benichou (KULeuven), Nabil Ben Yadir (regisseur), Bilal Benyaich (Itinera), Saloua Berdai (KDG), Malikka Bouaissa (Al.Arte), Eva Brems (UGent), Broederlijk Delen, Tine Brouckaert (UGent), Geert Buelens (Universiteit Utrecht), Christophe Callewaert (De Wereld Morgen), Julie Carlier (UGent), Yassine Channouf, Cinema Nova, Manu Claeys (Straten-generaal), Geert Cochez (Brussels Academy), Joeri Colson (sociaal werk & beleid), Eric Corijn (VUB), Bert Cornillie (KULeuven), Daan (zanger), Tine Danckaers (MO*), Filip De Boeck (KULeuven), Nathalie De Boelpaep (Zinnema), Patrick Deboosere (VUB), Berlinde De Bruyckere (kunstenaar), Pascal Debruyne (UGent), Michael De Cock (Arsenaal), Kristien De Coster (Ultima vez), Thomas Decreus (KULeuven), Kris Defoort (componist), Katrien De Graeve (University of Helsinki), Lucia De Haene (KULeuven), Kobe De Keere (VUB), Anne Teresa De Keersmaeker (Rosas), Henk de Laat (kunstenaar), Herman De Ley (UGent), Sarah Delputte (UGent), Sarah De Mul (Open University), Olga Dengo (kunstschilder), Josse De Pauw (theatermaker), Kristien De Proost (Tristero), Ida Dequeecker (VOK), Chantal De Smet (Kask), Leen De Spiegelaere, Petra De Sutter (UGent), Manu Devriendt (Tristero), Youri Dirkx (Tristero), Helga Duchamps (Bold), Paul Dujardin (Bozar), Fikry El Azzouzi (auteur), Soumia El Majdoub (Alter Partners), Mohamed El Omari (Divers & Actief), Evie Embrechts, Bernard Foccroulle (Festival Aix-en-Provence), Fouad Gandoul (ACV), Geert van Bruaene (vzw), Eric Goeman (Vooruitgroep), Jos Geysels (Minister van Staat), Gie Goris (MO*), Anne Grauwels (Vooruitgroep), Guy Gypens (Kaaitheater), Amir Haberkorn, Halles van Schaerbeek, Trui Hanoulle (fotograaf), Cecile Harnie, Steven Heene (NTGent), Johan Heldenbergh (theatermaker), Maryam H'madoun (UA), Yamila Idrissi (SP.A), Bert Ingelaere (UA), Dirk Jacobs (ULB), Hazim Kamaledin (TG Cactusbloem), Meryem Kanmaz (samenleven & diversiteit), Sibo Kanobana (UGent), Ikram Kastit (Groen), Dimokritos Kavadias (VUB), Gil Keppens (VUB), Kerkwerk Multicultureel Samenleven, Els Keytsman (Vluchtelingenwerk Vlaanderen), Lissa Kinnaer (BamArt), Youssef Kobo, Selahattin Kocak (auteur), Muriel Koninckx, Rachida Lamrabet (auteur), Tom Lanoye (auteur), Bouchra Lechkar (Mouth), Kim Lecoyer (UGent), Dieter Lesage (RITS), Frie Leysen (Wiener Festwochen), David Linx (zanger), Chia Longman (UGent), Maarten Loopmans (KULeuven), Madeline Lutjeharms ( VUB), Ico Maly (Kifkif), Albert Martens (KULeuven), Sven Mary (advocaat), Petra Meier (UA), Tine Melens (Bronks), Ruben Mersch (PEN), Francine Mestrum (Vooruitgroep), Bart Meuleman (KULeuven), Frank Moulaert (KULeuven), Stijn Oosterlynck (UA), Jan Orbie (UGent), Saïla Ouald Chaib (UGent), Christopher Parker (UGent), Paul Pataer, Rik Pinxten (UGent), Alain Platel (choreograaf), Anne Provoost (auteur), Philip Remans, Els Rochette (Globe Aroma), Mark Saey (Vooruitgroep), Noel B. Salazar, (KULeuven), Annemarie Sauer (PEN), Sarah Scheepers (Ella), Eric Schliesser (UGent), Gaea Schoeters (auteur), Karel Sergen (PEN), Koen Slootmaeckers (KU Leuven), David Steegen (RSC Anderlecht), Sander Steendam (UGent), Liesbeth Stevens(KULeuven), Erik Swyngedouw (Manchester University), Birsen Taspinar (auteur), Jan Teurlings (UvA), Anya Topolski, (KULeuven), Heleen Touquet (KULeuven), Chika Unigwe (auteur), Jan Van Bavel (VUB), Wim Vandekeybus (Ultima vez), Peter Vandenbempt (Tristero), Bogdan Vanden Berghe (11.11.11), Gie van den Berghe (UGent), Lauren Vandenbossche (VUB), Nella van den Brandt (UGent), Mathijs van de Sande (KULeuven), Jessica van de Ven (VUB), Barbara Van Dyck (KULeuven), Karel Vanhaesebrouck (ULB), Linus Vanhellemont (Università Milano-Bicocca), Joke van Leeuwen (auteur), Koen Van Mechelen (kunstenaar), Oda Van Neygen (Bronks), David Van Reybrouck (schrijver), Christophe Vanroelen (VUB), Theo Van Rompaey (Parts) Annelies Verbeke (auteur), Orlando Verde (abouttheshuffle), Elke Verheyen, Mattias Vermeiren (UGent), Sophie Vermeulen (VUB), Sigrid Vertommen (UGent), Koen Vlassenroot (UGent), Flip Voets (ex-journalist), Hendrik Vos (UGent), Dominique Willaert (VictoriaDeluxe), Kaat Wils (KULeuven), Sophie Withaeckx (VUB), Valérie Wolters (Kunstenfestivaldesarts), Dorien Wynants (Mouth), Karim Zahidi (UA), Sami Zemni (UGent).
>>> Dit stuk verscheen eerder in De Standaard
