Pas de traditie aan zodat dit een aangenaam kinderfeest is voor elk kind in België en Nederland.
Deze week barstte in Nederland de discussie over het al dan niet racistische karakter van Zwarte Piet los. Deze discussie wordt al langer gevoerd en verschillende stemmen uit de zwarte gemeenschap pleiten al meerdere jaren voor een andere invulling van de figuur van Zwarte Piet, zowel in Nederland als hier bij ons. Maar deze keer wordt de discussie eindelijk gevoerd op grotere schaal mede dankzij de VN-commissie die onderzoekt of Zwarte Piet al dan niet racistisch zou zijn. Ik hoop dat het debat in Nederland tot een verandering van de invulling van Zwarte Piet leidt, ook hier in België.
Het belangrijkste argument van tegenstanders van dit debat is dat Zwarte Piet zwart is door het roet van de schoorsteen. Toch wordt Zwarte Piet altijd afgebeeld als een ietwat domme zwarte knecht inclusief kroeshaar, dikke lippen en gouden oorbellen. Stereotieper kan haast niet. Als Zwarte Piet echt enkel zwart zou zijn doordat hij door de schoorsteen klautert om de deur open te doen voor de Sint, hoe verklaar je de andere typische kenmerken dan?
Waarom vormen wij ons dan nooit een beeld van een blonde kerel met blauwe ogen en roetvegen op zijn gezicht als we aan Zwarte Piet denken? De reden is simpel: Zwarte Piet is geen blanke en hij is niet zwart van het roet van de schoorsteen, maar omdat hij een zwarte is. Althans in de huidige representatie van Zwarte Piet waar de link met de zwarte slaaf nooit ver weg is. Zo’n weergave hoort niet langer thuis in onze multiculturele samenleving.
Tegenstanders van dit debat zeggen ook dat het om een traditie gaat en daar moet men van afblijven. Tradities kunnen veranderd worden en het is tijd dat de Zwarte Pieten traditie verandert. Als een bepaalde bevolkingsgroep aanstoot neemt aan een traditie en zich hierdoor beledigd of zelfs gediscrimineerd voelt, is het dan aangewezen om de traditie voorop te stellen? Als voor een bepaalde bevolkingsgroep de Sinterklaasperiode in hun kindertijd helemaal geen leuke ervaring was, moet de traditie dan niet aangepast worden? Mijn verstand zegt van wel, pas de traditie aan zodat dit een aangenaam kinderfeest is voor elk kind in België en Nederland.
Mensen die beweren dat Zwarte Piet in de huidige context niet racistisch is, daag ik uit om aan iemand die deze traditie niet kent uit te leggen dat Zwarte Piet de pakjes van de Sint draagt en stoute kinderen straft door ze in een zak te stoppen. Vergeet dan niet om een afbeelding erbij te laten zien van hoe Zwarte Piet door ons afgebeeld wordt. En vergeet ook zeker niet te zeggen dat de zwarte kleur enkel door de schoorsteen komt. Tot op heden ben ik nog niemand tegengekomen die niet geschokt reageerde.
De discussie moet niet gaan over het afschaffen van de Sinterklaastraditie, Zwarte Piet mag van mij gerust blijven bestaan, maar dan als een blanke met roetvegen op zijn gezicht en kleren, niet als een zwarte boeman die enkel de pakjes van de Sint moet dragen en kinderen die stout zijn geweest in een zak stopt en meeneemt naar Spanje.