Over racisme en schuldig verzuim

De verkiezingen staan voor de deur. Verkiezingen, dat doet wat met politici. Opeens weet men de prioriteiten terug liggen, sommigen onder hen toch. Sinds enkele jaren zien we in de pre-electorale periode een duidelijke tendens: alle politieke partijen, met uitzondering van het Vlaams Belang, bekennen zich als antiracistisch en pro-diversiteit. Ze willen allemaal werk maken van meer gelijkheid. En opmerkelijk, dit jaar lijkt men de praktijktesten wel te smaken.

In aanloop naar de verkiezingen

Sp.a is voor geaggregeerde praktijktesten. PVDA+ is al jaren voorstander van praktijktesten in de juridische strijd tegen discriminatie. Voor CD&V wordt de proactieve aanpak van discriminatie een topprioriteit voor alle inspectiediensten. Het systeem van praktijktesten wordt daartoe verfijnd. Groen heeft in het Brussels gewest met de regering als eerste met praktijktesten gewerkt en wil dit verder uitbouwen. En de partij wil ook in Vlaanderen van start gaan met projecten rond de praktijktesten. Open VLD wil werk maken van zelfregulering door ‘mystery tests’. N-VA doet er het zwijgen toe en het Vlaams Belang is het vermelden niet waar.

Al bij al ziet het er niet slecht uit voor de praktijktesten ….. Dat is vreemd, want praktijktesten dat is een oud verhaal. Een verhaal van bewust politiek verzuim. En als we het blinkende vernis wegkrabben, zien we onder de beloftes vaak al de aankondiging van toekomstig verzuim.

Praktijktesten, een geschiedenis

Voor de duidelijkheid. De praktijktest is een wettelijk bewijsmiddel dat een vermoeden van discriminatie kan aantonen bij een rechtbank. Vandaag moet het slachtoffer kunnen bewijzen dat hij of zij gediscrimineerd werd. Dat is uiteraard zeer moeilijk. De dader kan altijd stellen dat het niet gaat om discriminatie maar dat zijn beslissing enkel berust op die ene persoon, die om wat voor reden dan ook niet voldoet aan de gestelde voorwaarden. Praktijktesten zijn een instrument om objectief te onderzoeken of het gevoel van discriminatie ook effectief en objectief een ervaring van discriminatie was.

Het instrument zorgt voor een objectief juridisch bewijs. Het instrumentarium is dus voorhanden, men moet het alleen durven toepassen. En hier komen we bij de juridische kant van de zaak. In artikel 19, paragraaf 4 van de antidiscriminatiewet van 25 februari 2003 stond de praktijktest klaar en duidelijk vermeld:

‘Het bewijs van discriminatie op grond van geslacht, ras, huidskleur, afkomst, nationale of etnische afstamming, seksuele geaardheid, burgerlijke stand, geboorte, fortuin, leeftijd, geloof of levensbeschouwing, de huidige of toekomstige gezondheidstoestand, een handicap of een fysieke eigenschap kan worden geleverd met behulp van een praktijktest die kan worden uitgevoerd door een gerechtsdeurwaarder’.

Er bestond een consensus onder de meerderheidspartijen, zij hebben die wet goedgekeurd. Enkel een koninklijk besluit was nodig om de spelregels van een dergelijke praktijktest vast te leggen. En hier begon het politieke spel . Verhofstadt zou nog liever de regering laten vallen dan praktijktesten te regelen.

Vier jaar later werd de Belgische staat (toen onder leiding van Verhofstadt & Dupont) veroordeeld omdat de federale regering de praktijktests die voorzien waren in de vorige antidiscriminatiewet nog niet in een koninklijk besluit had gegoten. Uiteindelijk zou de wet zelf aangepast worden. Verhofstadt heeft zijn slag thuis gehaald. Tot op vandaag is er geen juridisch kader voor de praktijktests.

Anno 2014: Minister van werk De Coninck is de koning niet!

Toen de jongeren van het project API (Allochtonen, Politiek en Internet) in het kader van hun campagne voor praktijktesten bij Monica De Conick waren, maakte de minister van Werk Monica De Coninck duidelijk dat ze tegen discriminatie is en voor geaggregeerde praktijktesten maar gelooft niet dat dit een mentaliteitswijziging zal opdringen. En hier zien we de klassieke politiek-retorische truc: er moet eerst een mentaliteitswijziging zijn vooraleer er politiek kan geageerd worden. Nochtans is de politiek de motor van mentaliteitswijzigingen en de wet is daar het ultieme instrument voor.

Het wordt nog absurder. Zo zegt ze dat ze het voorstel van praktijktesten ongeveer een jaar geleden voorgelegd aan de Nationale arbeidsraad. Ze wacht nu op een zinnig tegenvoorstel want de sociale partners zien praktijktesten niet zitten. Zo werkt het in een democratie vertelt De Coninck aan de API. Ze vertelt ook dat ze dikwijls merkt dat mensen die uit andere omgevingen komen denken dat een minister juist zoals de koning is. Dat zij hier recht kan staan en kan zeggen wat er moet gebeuren en dat het dan zo gebeurd. “Neen! We leven in een democratie, je kunt voorstellen doen in de ministerraad en in het parlement maar je hebt een meerderheid nodig voordat je dat erdoor krijgt potverdorie! Daarom zijn verkiezingen belangrijk.”

Niet de politiek, maar het middenveld

Vooraleer De Coninck iets wil/kan doen, moet er dus eerst een mentaliteitswijziging komen. Maar zo stelt ze ons gerust, binnen 100 jaar zal dat wel het geval zijn. We moeten blijkbaar geloven dat de politiek niet meer kan doen dan een voorstel voorleggen aan de Nationale Arbeidsraad. Alsof De Coninck en haar partij geen breekpunt kunnen maken van de praktijktesten. Alsof De Coninck en haar partij het niet constant onder de aandacht kunnen brengen in het parlement, in de ministerraad en in de massamedia. Alsof ze niet samen kunnen strijden met het middenveld.

De Coninck maakt er zich makkelijk van af. We moeten geloven dat de politiek machteloos is en dat het middenveld het moet oplossen. Zij moeten zorgen voor de mentaliteitswijziging. We hebben de raad meegekregen om zichtbaarder te worden in het verenigingsleven van de werkgeversorganisaties. Want dat zijn machtskringen en een keer dat die goede ervaringen hebben, zou de mentaliteit daarrond wel veranderen volgens De Coninck. Nu is er een uitdrukking waarmee alle omgevingen vertrouwd zijn: ‘money talks’, alleen vragen wij ons af welke belangen zij hebben om ons uit te nodigen?

De Coninck roept het failliet uit van de politiek. Een socialistische partij die zich gedwee neerlegt bij de macht van de werkgevers. Dat is dus politiek verzuim. Het is niet alleen een verzuim tegen haar ideologie, het is een inbreuk op het basisbeginsel van de democratie: het gelijkheidsbeginsel. Democratie staat voor De Coninck gelijk aan verkiezingen en meerderheden. Democratie, in het hoofd van de minister, staat blijkbaar gelijk met de macht van de bedrijven. De bevolking heeft daar blijkbaar geen bal aan te zeggen. Democratie wordt zo een leeg verhaal. Democratie gaat dan niet meer over rechten, maar over mentaliteiten en de macht van de machtigen.

En N-VA?

Dat is toch de grootste partij van het land? Hier zien we het toppunt van politiek verzuim. Waar De Coninck de API’s nog wil te woord staan en haar engagement aan een antiracistische strijd uitspreekt, zij het op lange termijn, getroost minister Muyters zich niet eens te moeite om te antwoorden aan al die bezorgde burgers. Honderden brieven heeft hij ontvangen van mensen die praktijktesten op de politieke agenda willen. De Vlaamse minister van werk heeft tot nu toe niets van zich laten horen. Wat is uw standpunt meneer de minister? Of moeten we wachten tot na de verkiezingen vooraleer u antwoordt.

Meneer Muyters weet u ons te zeggen wie de macht heeft om praktijktesten door te voeren, de koning of de werkgevers?

>>> Dit stuk maakt deel uit van het project API 3.0 (Allochtonen, Politiek en Internet), waarbij 8 jongeren naar aanloop van de verkiezigen politici interviewen en het politieke landschap onveilig maken. Lees alles over API 3.0 in het  dossier API 3.0.

>>>> API 3.0 op twitter // API 3.0 op Facebook

>>>>> Het filmpje naar aanleiding van de mass mail actie "Stop mensen niet in hokjes"
 

>>>>>> Heb je nog geen brief gestuurd naar Minister Muyters om te pleiten voor #praktijktesten en zo de discriminatie op de arbeidsmarkt een halt toe te roepen? surf naar http://www.api3.eu/massmailmuyters/

>>>>>>> Bekijk ook het filmpje "“Hoe voelt het om te solliciteren met een andere kleur?”"

Het filmpje is een eigen bijdrage van Hand in Hand aan een gezamenlijke campagne van heel wat middenveldorganisaties naar aanleiding van de verkiezingen. Op www.jobdiscriminatie.be staat het volledige platform én de reacties van de politieke partijen. Je kunt er de campagne steunen of reageren op het filmpje