“We moeten onze stem laten horen, eerlijk vertegenwoordigd zijn in het beleid en actief deelnemen aan de besluitvorming”, aldus de activiste Nawara Belal.
In de nasleep van de Egyptische revolutie trok onderzoekster An Van Raemdonck naar Caïro om vrouwelijke activisten (vrouwenrechtenactivisten) te interviewen. Het resultaat is een verhelderende documentaire die ons een blik gunt op de actuele vrouwenbewegingen in Egypte en de moeilijke strijd die zij moeten leveren om hun rechten te garanderen.
Zelden horen we in de Westerse media de stem van vrouwelijke Arabische activisten. Toen de beelden van de Egyptische revolutie doorsijpelden in onze media, werd echter meteen duidelijk dat er niet enkel mannen betoogden op het Tahrir-plein. Hoe hebben vrouwen deze revolutie ervaren? Welke plaats krijgen vrouwenrechten in de nieuwe Egyptische samenleving? En hoe willen feministen de revolutie aangrijpen om hun eigen situatie te verbeteren? Het is slechts een greep uit de vragen die aan bod komen in de documentaire ‘Vrouwen en de Egyptische revolutie’. De film toont de uiteenlopende ervaringen van vrouwenrechtenactivisten in Caïro die An Van Raemdonck verzamelde in het voorjaar van 2011.
Schouder aan schouder
“Er waren veel vrouwen aanwezig op Tahrir en ze bleven er zelfs overnachten”, vertelt Dina Hussein van het Egyptische centrum voor vrouwenrechten. “Vrouwen stonden naast mannen en verdedigden hen. Het was de eerste keer dat zoiets werd aanvaard (die aanvaarding slaat op de overnachting van meisjes op Tahrir, in de publieke ruimte. Dit klopt niet volledig want is ook al eerder gebeurd in 2006 tijdens de Mahalla stakingen..)”, vervolgt ze. Haar collega bevestigt dat de protesterende vrouwen veel hebben doorstaan. Na de revolutie kregen vrouwen echter niet de kans om te participeren in de Egyptische hervormingen. Hiertegen willen de feministen actie ondernemen. “We moeten onze stem laten horen, eerlijk vertegenwoordigd zijn in het beleid en actief deelnemen aan de besluitvorming”, aldus de activiste Nawara Belal.
Onrustige internationale vrouwendag
Opkomen voor vrouwenrechten in een conservatieve en patriarchale maatschappij is geen sinecure. Tijdens een vreedzame protestmars op de internationale vrouwendag (8 maart) werden verschillende vrouwen beledigd, geslagen en aangerand. “De vrouwendag was een moment om duidelijk te maken dat vrouwen mee de revolutie hadden waargemaakt en hun aandeel wilden in de veranderingen”, zegt Magda Adli, co-ordinatrice van een rehabilitatiecentrum voor slachtoffers van geweld.
De gebeurtenissen van 8 maart lieten een diepe indruk na op Dina Wahba, een activiste die lid is van de Egyptische sociaal-democratische partij. “Ik was in shock”, vertelt ze, “we kregen de grofste dingen te horen. Mannen bevalen ons Egypte te verlaten, terwijl we enkele weken voordien nog ons leven riskeerden voor Egypte. Bovendien waren niet alle vrouwen solidair met ons, omdat veel mensen onze eisen niet patriottisch vonden.”
Nooit meer dictatuur
De vrouwen hebben diverse opvattingen over hoe de strijd voor vrouwenrechten in de toekomst moet worden gevoerd. Sommigen pleiten voor één grote vrouwenbeweging met een duidelijke agenda en een eisenpakket dat door veel vrouwen zou ondersteund worden. Anderen ijveren dan weer voor steun van bovenaf. “We kunnen niet wachten tot de publieke opinie is veranderd, de regering moet een proactief beleid voeren,” zo klinkt het. De vrouwen in de documentaire kijken over het algemeen optimistisch naar de toekomst. “Het belangrijkste van de revolutie is onze vrijheid,” zegt Nehad Abul Komsan, “de vrouwen van voor de revolutie zijn niet dezelfde als die van erna.” Ook Dina Hussein klinkt vastberaden: “Geen enkele samenleving kan enkel steunen op de mannelijke helft van de bevolking, zoiets zou een terugkeer naar de dictatuur betekenen en geen democratie.”
De film ‘Women and the Egyptian Revolution’ werd mogelijk gemaakt dankzij de samenwerking met sociaalartistieke werkplek VictoriaDeluxe vzw. Arabisch/Engels gesproken en ondertiteld in het Engels. Duur: 32 min.
Bekijk de documentaire hier op Kif Kif TV
