Protesten in Istanbul dijen uit naar heel Turkije

In de avond van vrijdag 31 mei is een geweldloze betoging tegen de ontruiming van het Gezi Park in Istanbul, nabij het bekende Taksim Plein, uitgedraaid in een ware clash tussen politie en demonstranten. De protestgroepen die zich nu Occupy Gezi Park'i noemen zijn gekant tegen de bouwplannen van premier Erdogan om Gezi Park op te offeren voor de bouw van een winkelcentrum. Ze willen dat premier Erdogan zijn plannen opbergt, temeer omdat de overbebouwing en het tekort aan parken en natuurdomeinen in de grootste stad van Turkije nu al een probleem is. Al snel verruimt de actie naar een strijd voor meer democratie en vrijheid ‘tout court’. De Turkse regering tracht de beweging neer te slaan door een grote politiemacht uit te sturen naar de betogers. De politie gebruikt daarvoor traangas en bruut geweld. Er zijn zelfs berichten dat de politie met rubberen kogels zou schieten op de betogers. Tugba Arikoglu vertelt aan Kif Kif wat er momenteel gaande is in Istanbul.

De manifestaties zijn begonnen met een groep van honderd tot duizenden mensen, jong en oud, man en vrouw die in en rond het Gezi Park zijn blijven slapen om zo de ontruiming van het bos tegen te houden en om te demonstreren tegen AKP, de partij van premier Erdogan. 'Reeds van bij het begin traden politiemensen zeer hardhandig op met het gebruik van traangas en waterkanonnen om zo de protestanten uit elkaar te drijven.' zo zag Tugba Arikoglu. Zij woont nu reeds twee jaar in Istanbul en volgt de manifestaties voor Kif Kif op de voet. Zelf moest ze zich gisteren ook verschuilen voor de politiemacht in een winkelcentrum. In de politiekantoren van Istanbul zouden honderden jongeren opgesloten zijn. Bovendien zouden zij met geweld geconfronteerd worden. Er circuleren via internet en sociale netwerksites momenteel tal van video-opnames die het geweld van de politie, die vaak ook in burger optreedt, tegen de demonstranten (zie Occupy Gezi op Youtube). Volgens de laatste berichten zouden er tientallen zwaargewonden gevallen zijn.

De protesten blijven niet beperkt tot Istanbul, er zijn solidariteitsacties en protesten in andere grootsteden zoals Izmir, Ankara en Eskisehir. Bovendien zouden volgens verschillende bronnen ook uit tal van steden honderden bussen vertrokken zijn naar Istanbul om de demonstranten bij te staan. Hulporganisaties, dokters en ander medisch personeel die deel uitmaken van de protesten verzorgen de gewonden in de winkels nabij het Taksim Plein. Hoe deze onlusten zullen eindigen blijft moeilijk in te schatten. Wat vaststaat is dat de protesten momenteel in veel steden voelbaar zijn. In een eerste reactie op televisie heeft premier Erdogan vandaag gevraagd om de manifestaties te stoppen. Hij verwijt de oppositiepartij CHP deze manifestaties te organiseren om de partij AKP aan te vallen. 'Het misbruik van mijn volk moet stoppen', zei Erdogan afsluitend in zijn toespraak.

De grondoorzaken, die maken dat een strijd voor het behoud van een park in Istanbul al uitdijt naar verschillende steden in heel Turkije, hebben te maken met de onvrede van een deel van de Turkse bevolking over het beleid van de regering Erdogan. In de afgelopen tien jaar mag de Turkse economie dan wel enorm gegroeid zijn, dat betekent niet dat iedereen erop vooruitgaat. De economische groei alleen zegt weinig over de sociaaleconomische welvaart. Protestanten zijn van mening dat de economische groei van Turkije slechts een klein deel van de bevolking ten goede komt. handelstekort en de werkloosheid zijn onder de AKP net zo hard gegroeid als het bruto binnenlands product (bbp). Terwijl vroeger de kleine kring rond de seculiere elites de vruchten plukten van het neoliberale Turkse bestel, zijn het nu de nieuwe elites rond de AKP die goed draaiende staatsbedrijven op de kop tikken en met enorme winsten doorverkopen.

De protestanten geven ook aan dat het beleid van de partij van Erdogan, AKP, de laatste wet rond de verstrenging van de alcoholverkoop en tal van vrijheidsbeperkende en ondemocratische ingrepen van AKP deze rellen hebben uitgelokt. 'De protestanten verwijzen dan bijvoorbeeld naar de opsluiting van (ex-)miltairen, intellectuelen en journalisten in de zaak Ergenekon. Reeds enkele jaren is de greep en controle van Erdogan over de Turkse bevolking sterk voelbaar, stellen de protestanten. Voor veel demonstranten zijn deze onlusten een uiting van het jarenlange ondemocratisch beleid van premies Erdogan.', vertelt Tugba Arikoglu.

Opvallend is dat de mainstream Turkse media nauwelijks of niet berichten over deze protesten. De manifestanten en het gros van de bevolking zijn niet te spreken over de erg beperkte informatie die de Turkse media geven over de protesten in Istanbul en in de andere steden. De protestanten stellen dat de media gecontroleerd worden door AKP: “ We kennen verschillende voorvallen waarbij Erdogan zijn macht over de media heeft proberen te vergroten. Zijn schoonzoon is één van de grootste mediamagnaten. Een onbelangrijk detail in de ontwikkeling van Erdogan’s macht.” Op de Turkse openbare zender werd vanmorgen hierover kort bericht, met de verwijzing naar later meer. Enkel via Halk TV online kunnen de demonstraties rechtstreeks gevolgd worden (zie link onderaan). De rol van sociale media ook niet te onderschatten is in het uitwisselen van informatie en beelden tussen de bevolking.

Momenteel reageren ook Turken uit andere landen op deze demonstraties. Een groep mensen uit Brussel heeft gisteren een korte steunbetuiging georganiseerd in la Place du Luxembourg. Ze plannen een grote bijeenkomst om hun solidariteit te uiten en om te protesteren tegen AKP en de hardhandige aanpak van de politie. Ook vandaag zullen demonstranten om 17u samenkomen in la Place du Luxembourg, te Brussel.

Halk TV online: http://www.canlitelevizyonlar.net/halk-tv-izle.html
Volgen op Twitter kan onder andere via #direngeziparki, #geziparki, #occupygeziparki