Het migratiebeleid is een van de grootste Europese schandvlekken. Brussel klopt zich graag op de borst dat het opkomt voor humanitaire waarden. Maar een écht humanitair beleid sluit geen akkoorden met mensensmokkelaars.
Het regende verontwaardigde reacties na de uitzending van een CNN-reportage over slavenhandel in Libië midden november. Dimitris Avramopoulos, de Europese Commissaris voor Migratie noemde de beelden schokkend. Minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders liet zich in dezelfde bewoordingen uit en vroeg dat de Libische overheid de inspanningen voor de bescherming van de mensenrechten zou opvoeren. De Europese krokodillentranen komen rijkelijk laat en zijn gevuld met hypocrisie. Europa is immers medeplichtig aan deze Libische wantoestanden.
De getuigenissen over vluchtelingen die verkocht worden als slaaf dateren al van het voorjaar. Dat migranten in Libië in mensonterende omstandigheden worden opgesloten, verkracht, gefolterd of vermoord is ook al vele malen gerapporteerd. De EU kijkt liever de andere kant op. De Europese bijeenkomst van midden december 2017 illustreert dat mensenrechten geen prioriteit vormen. Deze top vormde het toneel voor een beschamend schouwspel over hervestigingsquota van vluchtelingen te verdelen over de Europese lidstaten, iets wat Polen, Hongarije en Tsjechië halsstarrig weigeren. Donald Tusk, de voorzitter van de Europese Raad, verklaarde na afloop van de top heel expliciet dat de “bescherming van ons territorium en de buitengrenzen alsook het stelpen van de illegale immigratie” op de eerste plaats komen van de Europese maatregelen.
Nieuw is dat niet. Europa probeert al jaren om het vluchtelingenprobleem zo ver mogelijk van zijn grenzen te duwen en landen uit de regio als onderaannemers in te schakelen. Italië maakte een decennium geleden afspraken met Libië om “het terrorisme, de georganiseerde criminaliteit, de drugsmokkel en de illegale immigratie te bestrijden”. In het laatste geval bestond de essentie erin om vluchtelingen doodeenvoudig op te sluiten in ruil voor harde cash… een beleid dat op Europese steun kon rekenen. Libië heeft echter tot vandaag de VN-Vluchtelingenconventie niet ondertekend. Vluchtelingen zonder geldige reisdocumenten worden beschouwd als criminelen die in detentiecentra moeten worden opgesloten. Ook toen was er een maritieme terugstuurmissie onder leiding van de EU en waren er berichten van foltering, moord en verkrachting. Het Europees Parlement stemde er in 2010 zelfs een resolutie over met de vraag om een “einde te maken aan de deportatie van vluchtelingen”. Ze viel in dovemansoren.
In die tijd werden de deals nog gesloten met Khadafi. Die viel tijdens de opstand van 2011 in Europese ongenade. De brutale dictator die tot dan de vuile Europese migratiezaakjes moest opknappen en een graag geziene klant was van de Europese wapenindustrie, moest plots van het toneel verdwijnen. Frankrijk en Groot-Brittannië namen het voortouw van een militaire operatie die tot zijn val leidde met de deelname van België met unanieme goedkeuring vanuit het Belgische parlement. Na deze “meest succesvolle operatie in de NAVO-geschiedenis” viel het land ten prooi aan milities, chaos en geweld.
Op deze georganiseerde destabilisering entte zich een heuse migratie-industrie. Een groeiende stroom vluchtelingen viel ten prooi aan milities en mensensmokkelaars, die ze voor grof geld op gammele boten richting Europa verscheepten. Vele duizenden wachtte de verdrinkingsdood. Europese topontmoetingen concentreerden zich echter op het indammen van de migratiestromen. Een nieuwe maritieme operatie moest een einde maken aan de mensensmokkelaars. Op de Europese top in Malta (februari 2016) beslisten de Europese leiders vervolgens om de anti-immigratiepolitiek te ‘outsourcen’ door een Libische kustwacht op te leiden en te financieren. Een erg controversiële maatregel, want de kustwacht blijkt al eens samen te werken met milities die ook betrokken zijn in de mensenhandel. Dat in Italië het aantal asielzoekers daalde met 86%, wordt mee verklaard door de akkoorden die Italië sloot met milities om vluchtelingen aan de kust te onderscheppen die vervolgens in gruwelijke detentiekampen worden gestopt of in handen vallen van slavenhandelaars.
Deze aanpak heeft bovendien het voordeel dat Europese handen niet worden vuilgemaakt. Nu probeert de EU derde landen in de regio in te schakelen om vluchtelingen op te vangen, een model dat Theo Francken graag promoot. Wat er met de mensen gebeurt is zoals gezegd geen prioritaire bekommernis, wel dat de stroom opdroogt.
Het migratiebeleid is een van de grootste Europese schandvlekken. Brussel klopt zich graag op de borst dat het opkomt voor humanitaire waarden. Maar een écht humanitair beleid sluit geen akkoorden met mensensmokkelaars. Het bevriest hun Europese rekeningen, houdt legale vluchtelingenroutes open, maakt een eind aan het geweld aan de Europese grenzen en pakt de problemen aan de bron aan. Het gaat resoluut voor een eerlijk handelsbeleid. En het tracht niet de vluchtelingenstroom op te drogen, wel de wapenhandel.
