Grenzen doden

4 januari 2023

Een nieuw jaar, 2023. Maar in Duinkerke is nog niets veranderd. Mensen overleven er nog altijd in de kou en modder. Het jaar is nog maar juist begonnen en de eerste ontruimingen hebben al weer plaatsgevonden. Meer dan de helft van het bewoonde gedeelte van het kamp, dat sinds de laatste ontruiming in december nog meer verspreid is, werd ‘opgeruimd’. Mensen op de vlucht werden uit hun tent gezet en al hun spullen belandden in de container. Het doel? Niemand weet het. Ontrading? Ontmenselijking? 

Tijdens de ontruiming moeten mensen op de vlucht wachten buiten een ingestelde perimeter. Er zijn bussen beschikbaar die mensen naar goedkope hotels brengen. Er is weinig tot geen informatie beschikbaar voor mensen. Meestal keren ze na een paar dagen terug. Anderen keren na de ontruiming onmiddellijk terug. Op zoek naar wat overblijft van hun spullen. Vandaag werden ook verschillende mensen opgepakt. Voor enkele uren, maximum 24 uur. Daarna volgt vrijlating met bevel het grondgebied te verlaten. 

7 januari 2023

Ookal gaf de thermometer vandaag 11 graden, in de wind en de regen van Duinkerke was het verdomd koud. De modder teistert schoenen en voeten. De regen verkleumt je en de zon is niet sterk genoeg om spullen en mensen te drogen. 

Er zijn opvallend veel nieuwe mensen. Ook al zijn er voorlopig amper mogelijkheden om over te steken naar het Verenigd Koninkrijk. Na de ontruiming van woensdag is het aantal tenten in dit veld, zonder beschutting tegen regen en wind, serieus toegenomen. 

Honderden mensen overleven hier of in de bossen en struiken in de buurt. Meerdere honderden en niemand weet hoeveel precies. 

Een familie met twee kinderen loopt met het warme voedsel van een verdeling naar hun tent. 

Dat is hoe het leven er uit ziet voor vluchtelingen in Duinkerke. Voor de twee jongetjes is er geen vakantie en geen school, alleen maar overleven!

14 januari 2023

Na de ontruiming van donderdag zorgde het beleid ervoor dat heel wat mensen op de vlucht niet terug konden keren naar hun plek. Ze ‘vernietigden’ het veld, en ploegden het volledig om. 

Dit zorgde voor een omwoeld veld met enkelingen die toch opnieuw hier hun tentje hebben opgezet.

Het geeft in één beeld de onmenselijkheid van het beleid weer. 

Ook de ‘vorige’ plek, waar nog steeds tientallen mensen hun toevlucht zochten, is volledig omgeploegd, daar kan je onmogelijk nog een tent zetten. 
Dit zien kwam voor mij zeer hard binnen, maar ik kan niet goed uitleggen waarom. Voor mij is het omploegen het equivalent van die metalen stokjes om duiven te verjagen. Alleen gaat het hier om mensen op de vlucht, niet om duiven. 

21 januari 2023

Het is aan het vriezen, maar toch wagen mannen, vrouwen en kinderen op dit moment hun leven in een poging om het Verenigd Koninkrijk te bereiken. Veel wandelen, wachten en als ze een kans vinden, de zee in om in een bootje te stappen. Het water is ijskoud. Varen, wachten, bidden en hopen, want er is geen andere, veilige weg voor hen. 

22 januari 2023

Het was een week met veel regen en nog meer wind en dat laat zijn sporen na. Er staan grote delen van het voorlopige kamp onder water. 
Er waren weinig kansen om over te steken naar het Verenigd Koninkrijk de voorbije weken, dus ik zie veel bekende gezichten. Omdat gisteravond, zaterdagavond, een try-avond was, voel je de spanning in de lucht. Mensen komen hun powerbank ophalen, maar de nieuwe bestellingen komen traag binnen. “Inshallah, morgen zijn we in UK.” “Inshallah and take care” is mijn antwoord. En ik tracht me voor te stellen hoe het moet voelen om in de vrieskou uren doorweekt in een boot te zitten. 

5 februari 2023

218 mensen op de vlucht bereikten van vrijdag op zaterdag het Verenigd Koninkrijk. Deze 218 mensen zaten in 4 boten, dat zijn veel mensen in weinig boten. 
Ook al was het de voorbije dagen zonnig en warm, ’s nachts blijft het koud. Zeker als je urenlang nat in een boot zit tot je, in het beste geval, opgepikt wordt door de Britse kustwacht. 

Het Verenigd Koninkrijk gaf vorig jaar 208.304 visa voor mensen op de vlucht uit Oekraïne, maar voor mensen op de vlucht uit Afghanistan, Koerdistan, Eritrea, Soedan… is er geen visum. Enkel die levensgevaarlijke overtocht via bootjes. 

Hoe kunnen wij dit toelaten? Waarom blijven wij zo onverschillig? Omdat ze niet lijken op ons? 

19 februari 2023

We hebben vrijdag een man ontmoet. Hij stond achter het hek met een brede glimlach en vroeg "geef je even een voedselpakketje door?" waarop wij antwoordden: "We komen al uit België, kom jij even tot hier?" Onmiddellijk en zeer gevat reageerde hij hierop "Ik kom al uit Afghanistan, te voet door zoveel landen". Maar nog altijd met die glimlach. Even later staat hij aan de auto en verontschuldigt zich voor zijn vriend die maar blijft telefoneren. Een stroom aan woorden volgt, allemaal stukjes van zijn verhaal. Hij studeerde, hij had een toekomst en een heleboel dromen. De Taliban sloeg ze kapot. En dan vroeg hij of België voor hem een veilige plek zou kunnen zijn.

Ik denk aan de Paleizenstraat, aan de vele tentjes in Brusselse straten, aan onze politici die geen hart meer lijken te hebben. Ik huiver en kijk in dat lachende gezicht en zeg dat het mij spijt, maar dat ik het niet weet. 

We weten allebei dat zijn lach een façade is. Hij kon niet blijven in Afghanistan en hier is hij niet welkom. Dat breekt een mens. Kon de halsstarrigheid van onze politici maar breken. 

22 februari 2023

Gisteren ontmoette ik iemand waarvoor ik deze brief heb geschreven: 

Lieve x,

Gisteren ontmoette ik je voor het eerst. Je zat met je neef en enkele vrienden rond het vuur. Toen ik je vroeg of je een voedselpakket kon gebruiken, glimlachte je: ‘graag dankjewel’. Vandaag, in de late namiddag, zag ik je opnieuw, net terug van een mislukte poging om het Verenigd Koninkrijk te bereiken. Je liep wat gebukt door de pijn in je buik. En vroeg of we je konden helpen met wat pijnstillers en maandverband. Dat konden we gelukkig wel. Je was verkleumd, het nooddeken nog rond je gewikkeld, onder je kleren. ‘Zo kan ik mezelf wat warm houden.’ Ik kon je opnieuw wat eten meegeven. 

Even later waren we uitgenodigd om in één van de resto’s in het kamp iets te eten. Jij zat bij het vuur, met je neef. Aarzelend kwam je dichter. ‘Mag ik met jullie samen eten?’ Je vertelde stukjes over je verleden. Je ogen straalden tot je zei dat je alles kwijt geraakte. Nu zat je hier. ‘Kan ik deze kledij ergens wassen?’ Niet mogelijk in het kamp, ik bood aan om het thuis te wassen. Overmorgen kom ik terug. We wisselden gegevens. 

Lieve x, ik hoop dat ik je overmorgen niet meer vind, dat je je kans gevonden hebt. InshaAllah! 

24 januari 2023

In dit deel van het kamp in Duinkerke waren de vernielingen door de politie, afgelopen donderdag, enorm. Ontwortelde bomen, vernietigde tenten, alles was ondersteboven gehaald. 

Mensen proberen de bomen en takken te verwijderen en de plek zo goed mogelijk terug schoon te maken. Er is geen vuilnisophaling door de overheid, dus het vuilnis branden is de enige oplossing. 

De politie vernietigt, maar ze verwijderen niet wat ze vernietigen. 

Tijdens de laatste ontruiming stonden er mensen buiten het kamp. De politie gebruikte traangas om hen tegen te houden, dit is onmenselijke behandeling. 

05 maart 2023

Soms wou ik dat ik even terug kon naar de rust van het niet-weten. Niet weten hoe mensen op de vlucht hun leven op het spel zetten in een zoektocht naar veiligheid. Niet weten hoe grenzen doden. Niet weten wat het betekent om niet gezien, genegeerd, uitgespuwd en ontmenselijkt te worden door het beleid. 

Van zodra je het ziet en weet, kan je niet anders dan reageren en recht staan. Je moet je stem gebruiken voor wie niet gehoord wordt, want zwijgen is geen optie. 

“Here in Europe, people are sleeping. Your governments are as bad as ours. But you, you don’t see it. And when you wake up, it will be too late.” 

Een warme oproep: spreek je uit voor de mensen op de vlucht, tegen racisme, voor de kinderopvang, tegen de polariserende politici, voor de zorg, voor solidariteit.

We moeten op zovele vlakken onze stem laten horen, luider en met meer mensen. Want anders zal het plots te laat zijn. 

10 februari 2023

Na de verdeling glijden we door de modder en het modderwater naar de plek waar vrienden overleven. Een hagelbui vergezelt ons en bij onze aankomst bij hun vuur zijn mijn voeten doorweekt. Gelukkig is er thee die mij verwarmt. Even later is er plots een hels kabaal. De wind rukt aan de zeilen en de tenten, het regent, hagelt en sneeuwt keihard, wat zorgt voor een oorverdovend lawaai. Een kwartier later keert de rust ietwat terug; een witte laag bedekt de modder. 

11 maart 2023

Van ver zie ik een grote rookwolk. Bij het oprijden blijken de ene afvalcontainer in het kamp en de hopen afval errond in brand te staan. Die container zat al even propvol en de enige oplossing was om hem in brand te steken. 

De zon gaf vandaag een beetje warmte en de wind was wat gaan liggen. Ondanks de storm van gisteren en vannacht gingen mensen toch proberen over te steken naar het Verenigd Koninkrijk. Laten we hopen en bidden dat iedereen veilig de overkant bereikt.