Wanneer professoren groepswerken aankondigen, zorgt dit voor veel onzekerheid. Het is lastig om in een onbekende groep in te schatten bij wie je jezelf kan zijn, of bij wie het nodig is om duidelijke grenzen aan te geven. Velen zullen die onzekerheid herkennen. Tot mijn verbazing nodigde een medestudent mij uit om samen te werken aan een opdracht. Hij overliep de lijst met namen, las mijn naam luidop, en vroeg meteen om samen te werken. Een van de eerste woorden die hij gebruikte was ‘allochtoon’, een term uitgevonden om een duidelijk onderscheid te maken tussen wie hier zogezegd hoort en wie niet. Ik zag dit door de vingers, aangezien sommige woorden er nog zo ingebakken zitten. Na deze woordkeuze volgde een soort van ondervraging, waarbij hij allerlei ongepaste vragen stelde over personen van kleur op de campus en over mijn geloof.
We worden verhinderd problemen ter sprake te brengen, door het bijna onmogelijk te maken effectief in contact te komen met iemand die adequate begeleiding kan bieden
Tijdens het aankaarten van dit incident bij mijn professor, werd al snel duidelijk hoe onvoorbereid en onbekwaam sommige universiteitsmedewerkers zijn. Na het versturen van een e-mail om duidelijk te maken dat ik niet meer wilde samenwerken met deze persoon, kreeg ik vrij snel antwoord. De professor schreef: “Ik stel voor dat we dit maandag verder bespreken, zodat ik beide kanten kan horen en zien waar het precies fout gelopen is.” Na het uitstellen van deze beloofde meeting, en tientallen heen-en-weer mails kreeg ik een doorverwijzing naar een andere dienst van de universiteit. Zowel de professor als die andere dienst bood geen concrete oplossing aan, noch erkenning van deze ervaring.
Het is ludiek dat een universiteit aangeeft inclusie en respect hoog in het vaandel te dragen door bijvoorbeeld #BlackLivesMatter op hun webpagina te delen, terwijl professoren openbaar het n-woord en andere ongepaste woorden gebruiken omdat 'elke docent recht heeft op vrije meningsuiting en academische vrijheid'. Het feit dat een witte man aan het hoofd staat van een dienst gespecialiseerd in diversiteit, en dat daar geen vragen bij gesteld worden, is een probleem.
Mijn zaak werd nog eens doorverwezen naar een andere professor, die zelf niet goed wist hoe dit aan te pakken en hiervoor haar excuses aanbood. Wil dit zeggen dat diensten die men oprichtte om dit soort problemen op te lossen, zelf niet veel beter weten?
Er ontstaat een sfeer van timiditeit onder studenten van kleur, omdat bovengenoemde situaties niet consequent en correct opgevolgd worden. We worden verhinderd problemen ter sprake te brengen, door het bijna onmogelijk te maken effectief in contact te komen met iemand die adequate begeleiding kan bieden. We worden doorgestuurd naar oneindig veel personen en diensten, waardoor we enkel nog de conclusie kunnen trekken dat de onwetendheid van andere studenten voorrang heeft op onze vrijheid en veiligheid. Professoren lezen hun cursus voor en schuiven nadien de verantwoordelijkheid over hun studenten naar de volgende prof. Mijn zaak werd nog eens doorverwezen naar een andere professor, die zelf niet goed wist hoe dit aan te pakken en hiervoor haar excuses aanbood. Wil dit zeggen dat diensten die men oprichtte om dit soort problemen op te lossen, zelf niet veel beter weten? Wordt er in het lukrake naar een compromis gegraaid, omdat die zo weinig mogelijk inspanning van hun vereist? Door excuses aan te bieden omdat je niet weet hoe de situatie opgevolgd moet worden, wordt enkel aan (reputatie)schadebeperking gedaan. Gevoelige onderwerpen worden hierdoor niet behandeld.
In het huidige klimaat lijkt er niet veel te veranderen. Toen begin dit jaar een professor ontslagen werd wegens grensoverschrijdend gedrag kwamen allerlei andere incidenten naar boven, wat het onmogelijk maakte om niet in te gaan op de oneindige klachten. Universiteiten en hogescholen schieten in actie wanneer hun gebreken openbaar worden gemaakt. Deze inspanningen door de universiteit zijn performatief en hebben een kleine kans van succes op lange termijn.
Is er enkel bij een publiek schandaal motivatie te vinden om studenten beter te beschermen en een veilige studiesfeer aan te bieden? Of het nu gaat over discriminatie of grensoverschrijdend gedrag, waarom blijven ze hun eigen verantwoordelijkheid ontkennen?
Het is een vicieuze cirkel. We hopen dat een diploma van een gerespecteerde universiteit ons vrij zal stellen van vooroordelen, maar je komt vooroordelen tegen op diezelfde universiteit. Het onderwijs is een onveilige plek voor de jeugd, en we moeten ons beginnen afvragen welke prijs hiervoor betaald wordt.
Over de auteur:
Aicha Sidki is studente Meertalige Communicatie en opvoeder-begeleider van opleiding. Daarnaast heeft ze Marokkaanse roots en is ze gepassioneerd door de onrechtvaardigheden die ze ziet in haar omgeving.
