[Interview] Orlando Verde over zijn Columnkoorts en het e-book dat hij schreef

Orlando Verde is in 2001 vanuit Venezuela naar België gekomen om als informaticus te werken. De laatste jaren publiceerde hij op verschillende fora zijn columns, die hij nu gebundeld heeft in een ebook ‘Columnkoorts’ dat door Kif Kif wordt uitgegeven. Onzeker over zijn Nederlands, klatert er toch een spraakwaterval door het Ecohuis als hij zijn visie op de samenleving geeft.

Wat opvalt, zowel in het ebook als tijdens het interview, is dat Orlando een sterk analyserende blik heeft als hij naar die samenleving kijkt. Des te ironischer is de achterflap van het ebook, waar een quote van een van zijn vaste volgers te lezen staat: “Karikaturaal en zonder inhoud, gebrek aan analytisch vermogen”, als reactie op één van de columns die Orlando publiceerde. “Om maar te zeggen dat we over dingen kunnen spreken, maar dat we alles moeten kunnen relativeren. Als we een beetje humor gebruiken, gaat alles vlotter”, aldus Orlando.

Kif Kif (Kathleen van Walle): Heb je er bewust voor gekozen een ebook uit te geven, of mogen we ook nog een papieren versie verwachten?

Orlando Verde: Daar heb ik eerlijk gezegd nog niet over nagedacht. Een online versie biedt veel mogelijkheden. Zo kan ik het boek gemakkelijker verspreiden. We kunnen er ook mensen in taggen. In het vijfde hoofdstuk geef ik bijvoorbeeld antwoorden op stukken of uitspraken van andere columnschrijvers, politiekers of anderen. Omdat het een onlinedocument is, kan ik hen meteen linken. Gewoon om te zeggen: er wordt over u gesproken. Op deze moment ben ik gewoon blij dat dat het boek bestaat. Ik zie het meer als een archief. Ik ben al blij dat het beschikbaar is, dat het gratis is en dat ik gewoon een link kan doorsturen naar de mensen. Het blijft wel altijd een mysterie: lezen de mensen wat ik wil zeggen? Of lezen ze iets anders?

Kif Kif: Wat wil je dan graag zeggen?

OV: Er is niet 1 boodschap in het boek, maar wel 1 intentie. Mijn doel was mezelf te vertegenwoordigen, mezelf als migrant. Natuurlijk zijn er heel veel veranderingen in de afgelopen 2-3 jaar. In die zin hoop ik dat dit een beetje een portret is van iets dat ooit gebeurd is. 3 jaar geleden had ik nog altijd het gevoel dat ik geen enkele vertegenwoordiger had, in de media of de politiek, of zelfs in de kunsten. Nu, 3 jaar later is daar al heel veel verandering in gekomen. Er zijn mensen die ofwel in de media zitten, ofwel aangesproken worden door de media. En er zijn meer politici die inspelen op de realiteit en die er aandacht voor hebben. Voor mij was de bedoeling dus mijn eigen vertegenwoordiging. En in die zin is het ebook een antwoord, vaak letterlijk, maar ook meer algemeen een antwoord op wat er in de samenleving gebeurt. In het begin deed ik dat voor mezelf, maar natuurlijk ben je niet alleen. En als je iets zegt, zijn er waarschijnlijk heel wat mensen die hetzelfde voelen en op die manier heb ik ook heel veel mensen leren kennen. Dat heeft mij ook geholpen mijn eigen plek te vinden.

Kif Kif: In je columns heb je veel aandacht voor het wij-zij-discours dat in onze samenleving gehanteerd wordt. In deze Vlaamse maatschappij leef je al meer dan tien jaar. Heb je de laatste jaren al verbetering gezien?

OV: Ik ben in 2001 naar België gekomen. Voor mij was het een comfortabele manier om te migreren: ik wist dat ik werk had in Antwerpen en ik had hier al enkele vrienden wonen, dus het was geen complete sprong in het duister. Maar je voelt als migrant wel dat er een wij-zij wordt gecreëerd. En als er in de samenleving een soort ‘zij’ gecreëerd wordt, word je gedwongen om een ‘wij’ te creëren. Met gebeurtenissen zoals de moordpartij van Hans Van Themsche wordt het ineens heel tastbaar: extreem rechts is gevaarlijk. Er moet een antwoord op komen. De enige reden die Hans Van Themsche had, was huidskleur. Toen werd het voor mij ineens heel duidelijk dat er een wij en een zij was, en dat we er iets aan moesten doen. Het is nu meer een thema dan een aantal jaar geleden.

Maar ik ben ook veranderd, in de zin dat ik er bewuster mee om ga, en dat ik op zoek ga naar informatie. Ik reageer ook bewuster, en zie hoe andere mensen op mij reageren. Dus ik ben veranderd, dat is al 1 ding. Maar ik heb ook het gevoel dat onze samenleving heel hard gepolariseerd wordt. Terwijl heel veel mensen een aantal jaren geleden totaal geen antwoord hadden op bijvoorbeeld het hoofddoekenverbod van Patrick Janssens. Nu zijn er heel veel mensen die wel zien dat sp.a niet helemaal goed bezig was. Maar toen was er geen nood om zich te profileren tegen het beleid: omdat er minder polarisering was. Het was wij allemaal samen tegen het Vlaams belang. Nu zie je dat de rechtse kant mainstream wordt, en dan worden heel veel mensen gedwongen om echt te reageren en zich op een duidelijkere manier te profileren. Social media helpt hier erg bij, we zitten in een totaal andere wereld sinds de opkomst van Youtube en Facebook. Ik ben beginnen bloggen in 2007. Mijn blogs werden toen niet door heel veel mensen gelezen. Het is pas sinds Facebook dat dingen kunnen gedeeld worden op een snelle en niet echt dwingende manier. En dan beginnen mensen sneller boodschappen te verspreiden. Dat speelt zeker ook een rol.

Kif Kif: Je ontleedt heel veel fenomenen en trends in de samenleving. Is het frustrerend om te zien dat het wij-zij-discours aangehouden blijft en die dingen constant terugkomen?

OV: Ja, heel frustrerend. Het is niet alleen dat het constant gebeurt, maar soms gebeurt het opnieuw op dezelfde manier. Zo hebben we nu het bijvoorbeeld dat Bart De Wever de moslimgemeenschap gevraagd heeft om afstand te nemen van de Islamitische Staat (IS), waar ze niets mee te maken heeft. Dat heeft hij letterlijk ook al gedaan begin dit jaar, met die dreiging bij het vuurwerk aan de Schelde. Je kan BDW van heel veel dingen beschuldigen, maar hij is niet dom. Toen, op dat moment, heeft hij ook gezegd dat de hele moslimgemeenschap afstand moest nemen van de mensen die die dreiging op Oudejaarsavond hadden geuit. En dan is er een antwoord van Selahattin Kocak en van andere mensen gekomen, dus hij weet hoe de moslimgemeenschap van zijn stad over dergelijke tactieken denkt. Toch doet hij het nog eens. Dus hij wil iets bereiken. En dat is wel het meest frustrerende van alles. Van sommige dingen weet je: dit gebeurt omwille van onoplettendheid, dat gebeurt onbewust, uit gebrek aan contact aan mensen, omwille van misverstanden. Maar er zijn dingen die gebeuren omdat mensen echt slechte bedoelingen hebben, of iets willen bereiken. En dat is frustrerend. Ik zou echt tienduizend keer mijn standpunten willen uitleggen aan mensen als ik merk dat onze verschillende standpunten gewoon eerlijk zijn. Maar als ik weet dat een persoon een doel wil bereiken met zo’n venijnig discours, dat is wel iets anders.

Kif Kif: Je bent zelf geen moslim, maar voel je je soms verbonden? Omdat het ook een minderheid is?

OV: Er is een vriend van mij die moslim is en Marokkaans, die mij ooit heeft gezegd dat hij begreep waarom ik soms zo’n diepe verbondenheid voelde met de moslimgemeenschap, omwille van mijn uiterlijk (lacht)

Kif Kif: In het boek verwijs je ook naar een situatie waar iemand bang van je was omdat hij dacht dat je een Marokkaan was.

OV: Ja, maar eigenlijk doet het er niet toe of ik Marokkaan ben of niet. Als ik wel een Marokkaan zou zijn, is dat dan wel rechtvaardig dat je me zo stigmatiseert? Dat doet er niet toe. Als je een persoon niet kent, heb je totaal niet het recht om iets te concluderen over wie die persoon is, want je kent die persoon niet. En dat is ook het foute van die vraag van BDW aan de Moslimexecutieve om zich te distantiëren van IS. Eigenlijk zegt hij: je bent een islamiet dus je bent betrokken, tenzij je je expliciet distantieert. En op die manier zou niemand zich moeten verantwoorden voor dingen waar ze niks mee te maken hebben, omdat ze toevallig hetzelfde uiterlijk hebben.

Kif Kif: Het viel me op dat je relatief weinig Bart De Wever en N-VA onder de loep legt in je ebook, maar de hele samenleving.

OV: Ik vertrek vanuit de dingen die voor mij heel opvallend zijn. Het gaat voor mij altijd over inhoud, ik viseer niet 1 bepaalde persoon of partij. Daarom gaat het niet voortdurend over Bart De Wever, maar evengoed over Luckas Van Der Taelen (Groen!) of Saskia De Coster, personen die niet bekend staan om hun rechtse gedachtegoed of aanhang. Maar als ze op een bepaald moment iets zeggen dat voor mij opvallend is, kruip ik in mijn pen. Het gaat er voor mij niet om wie ze zijn. Als ze iets zeggen waar ik het niet mee eens ben, dan reageer ik. Hicham El Mzair bijvoorbeeld, is moslim en zit bij sp.a.

Kif Kif: In het deel ‘Antwoorden’ geef je rechtstreeks antwoorden op mensen die iets schrijven of zeggen in de media. Is daar ooit dialoog uit ontstaan?

OV: Een voorbeeld is het antwoord dat ik gaf aan Hicham. Ik heb een antwoord geschreven op een stuk van hem, en hij heeft daar dan nog een reactie op geschreven. En zo zijn we nog in contact gebleven. Het is niet dat er een grote afstand is tussen wat hij denkt en wat ik denk, maar over de inhoud van dat artikel had ik wel iets te zeggen. Ook met Saskia De Coster was er een dialoog. Zij had een artikel geschreven, ik schreef haar een open brief, en dan heeft ze nog een artikel geschreven. Daarin veranderde ze niet echt iets aan haar positie maar dat er een reactie komt op mijn antwoord, is al een teken dat er iets aan het veranderen is. Met Saskia ben ik nog een koffie gaan drinken en dan hebben we gebabbeld. Er zijn verschillen tussen mensen en er moet over gesproken worden. En dat betekent niet dat ik vind dat die mensen van mening moeten veranderen. Maar als ik een geschil heb met jou, en we spreken met elkaar, ik luister naar jou en ik begrijp wat je zegt, al deel ik die mening niet, is de kans groter dat ik daar in de toekomst rekening mee zal houden. En ik ga dan ook anders naar dingen kijken, dus de invloed is er sowieso. Al is er niet onmiddellijk een verandering van mening.

Kif Kif: Wil je nog graag eens teruggaan naar Venezuala om daar te gaan wonen?

OV: Na 13 jaar in België zou het voor mij even moeilijk zijn om daar iets te beginnen dan om hier verder te gaan. Als ik terug zou gaan, zou ik opnieuw mijn plaats moeten vinden. Heel veel van mijn vrienden zijn er weg. Ik zou alles opnieuw moeten opbouwen. Ik zou ook moeten bewijzen dat ik geen buitenlander ben. Want als iemand mijn mening niet deelt en die snel wilt diskwalificeren, dan is mijn mening een mening van een buitenlander. Als ik akkoord ga, hoor ik erbij. Dat heb ik hier, maar dat zou ik opnieuw hebben als ik terugga. Daar zou ik dan geen buitenlander zijn, maar een antirevolutionair, of een pro-Amerikaan. Omdat ik al zo lang in het buitenland zit, zou ik moeten bewijzen dat ik een Venezolaan ben. Daar zou ik ook moeten vechten tegen de mening ‘jij bent niet van hier’. Hier zijn er al heel wat van mijn vrienden, een deel van mijn familie woont hier, mijn schoonfamilie dan, dit is mijn thuis, en al lang.

Kif Kif: Om af te sluiten: als je het boek aan 1 iemand zou mogen geven die het moet lezen, aan wie zou je het geven?

OV: Een paar mensen hebben dit boek al gelezen. Wouter Hillaert, wiens mening voor mij veel betekent, is er een van en hij heeft er een prachtige inleiding voor geschreven, waar ik zeer dankbaar voor ben. Ook heel wat lieve mensen (velen van hen bij Kif Kif) hebben deze teksten gelezen en beter gemaakt.

Maar daarnaast is het voor mij belangrijk dat dit boek gelezen wordt door de doorsnee mens die niet helemaal akkoord gaat met wat ik zeg, maar toch open staat voor een respectvolle dialoog. Ik heb het boek naar iemand doorgestuurd waar ik ettelijke discussies me voerde, we raakten het niet eens, gingen elkaar minder zien. Hem heb ik dit boek doorgestuurd om onze gesprekken verder te zetten. Ik kijk uit naar zijn antwoord!

Bedankt voor het gesprek!
 

>>> Download het ebook Columnkoorts van Orlando Verde hier <<<