De procedures om een klacht tegen de politie in te dienen lijken verre van transparant en luiden een lange weg met advocaten en hoge gerechtskosten in
We weten al lang dat macht corrumpeert en om dit zo veel mogelijk te voorkomen zijn we dan ook geëvolueerd naar een maatschappij waarin de machten gescheiden zijn. Of toch zeker op papier, want de feiten stapelen zich op en de geloofwaardigheid is moeilijk vol te houden. Wat doe je als bezorgde burger, wanneer je merkt dat jouw beschermers zo goed als onschendbaar zijn?
In 2011 werd 80 procent van de 2688 klachten tegen politieagenten ongegrond verklaard. Veel meer resultaat heeft het wanneer de slachtoffers in kwestie hun verhaal in de (sociale) media vertellen en de publieke opinie weten te roeren. Jammer genoeg bleek dit het geval voor de familie van Jonathan Jacob, de jonge man die werd vermoord in zijn cel. (Alle betrokken zijn nog actief in hun functie). De procedures om een klacht tegen de politie in te dienen lijken verre van transparant en luiden een lange weg met advocaten en hoge gerechtskosten in.
Elisabeth Sekanabo is een vrouw van middelbare leeftijd, moeder van vijf en grootmoeder van zeven. Vijfentwintig jaar geleden is ze gevlucht voor de oorlog in Congo. Aangekomen in België merkte ze tijdens de lessen Nederlands dat ze niet snel genoeg vorderde, dus ging ze op zoek naar vrijwilligerswerk. Dit werd een bejaardenhuis, waar ze de inspiratie vond om zich bij te scholen als verzorgster. Ondertussen heeft ze een organisatie uit de grond gestampt die onderwijs en projectondersteuning verschaft aan vrouwen in West-Congo. In Antwerpen zelf is ze ook actief als sociaal adviseur. De thema's waarrond ze werkt? Borstkanker, AIDS, energiebesparing. Haar recentste project: het onderzoeken van het effect dat een oorlog in land van herkomst/oorsprong heeft op onze (lokale) jongeren. Kortom, als je actief bent in de vrijwilligerswereld in Antwerpen, ken je haar.
En net deze geëngageerde vrouw overkomt het ondenkbare. Geen gruwel en geen horror, althans niet in de letterlijke zin. Een uit de hand gelopen discussie, waarbij de hierboven beschreven vrouw slachtoffer werd van slagen en verwondingen, een glas bier in haar gezicht kreeg en op zijn minst onheus behandeld werd door een cafébazin en haar klanten. Een telefoontje naar de politie, waarin melding werd gemaakt van een 'Negerin dat het café kapot slaagt' volstond voor de Antwerpse politie om binnen te stormen en Elisabeth zonder meer te arresteren. Vragen werden er niet gesteld, uitleg was onnodig. Ze werd meegenomen naar het politiekantoor, waar de nachtmerrie zich voortzette. Ondanks haar leeftijd en bijhorende kwalen, werd ze hardhandig de trappen opgesleurd en opgesloten, om enkele uren later vrijgelaten te worden met de uitnodiging om de week daarop haar verklaring af te leggen.
Meerdere malen heeft ze de dagen daarop - zonder resultaat - geprobeerd om een klacht tegen het café en politie in te dienen. Tot driemaal toe werd dit geweigerd, zelfs de aanwezigheid van haar advocaat mocht niet baten. Ondertussen is ze ingegaan op de uitnodiging en heeft ze haar verklaring afgelegd, maar nergens staat het gedrag van de agenten vermeld, noch haar vruchteloze pogingen om een aanklacht in te dienen. Zelf is ze aangeklaagd voor slagen en verwondingen. Het overkomt je maar!
Zelfs een fractie van deze feiten is genoeg om je vragen te stellen bij de willekeur waarmee deze vrouw werd behandeld. Hoe anders zou het zijn gelopen als Elisabeth de uiterlijke kenmerken van haar koninklijke naamgenoot had gehad?
Momenteel is er een klacht bij Comité P ingediend. Een comité waarover “twijfels zijn bij de onafhankelijkheid en objectiviteit” volgens een rapport van de Mensenrechtenraad van de VN. De commissie bestaat voor een groot deel uit politieagenten die tijdelijk zetelen in Comité P voor ze terug keren naar hun dienst. “Er is ook geen sprake van vertegenwoordiging door advocaten, dokters, burgers,… in Comité P”, stelt het rapport.
Vele politiecontroles zijn gebaseerd op zogenaamde profiling van risicogroepen, die veel meer worden gecontroleerd. Wat blijft er nog over van je rechten als je blijkt te behoren tot een van deze risicogroepen? Dat de politie (soms) geweld gebruikt om wetten en regels af te dwingen, begrijpt iedereen. Dat ze hun best doen en een ondankbare taak hebben, daar twijfelt niemand aan. Het punt is dat ook politieagenten menselijk zijn en dus per definitie fouten maken. Deze fouten worden momenteel al te vaak geminimaliseerd, waardoor deze cases niet de aandacht krijgen dat ze verdienen. We ontnemen onszelf de kans om te leren uit gemaakte fouten als we ze blijven ontkennen. En zullen dus logischerwijze ook nooit in staat zijn om dit te voorkomen.
Elisabeth Severino Fernandes (a.k.a. Elli) is dichteres, organisatrice en community builder in het Antwerpse. Ze is al enkele jaren de drijvende kracht achter de lokale spoken word en slam scene en organiseert events als Mama's Open Mic en Grab The Mic!.
