gezien zij niet mogen rekenen op het financiële kapitaal, zullen zij, naar de definitie van filosoof Pierre Bourdieu, andere vormen van kapitaal uitbuiten.
Het Antwerpse Mestizo Arts Festival (MAF) passeert al jaren onopgemerkt door de mainstreamradars en toch wordt dit werk van een handvol Antwerpenaar gekenmerkt door een visionaire kwaliteit. Het is een laboratorium van creatie in de context van een kleurrijke samenleving met een monochromatische culturele vertegenwoordiging.
MAF programmeert al jaren het werk van namen die vandaag bekend in de oren beginnen te klinken en stimuleert gevestigde talenten om samen te werken met opkomende artiesten. Naast de mengeling van culturele achtergronden, leeftijden of ervaring, probeert MAF zich te bewegen doorheen een onbeperkt spectrum van kunstvormen. Dans, theater, film, muziek, literatuur, feest, beeldende kunst en alle mogelijke combinaties ervan. Ook belangrijk is de rol van MAF als etalage van work in progress. MAF fungeert als een netwerk waar de maker kan interageren met critici, met mogelijke steungevers en met een minder vijandig publiek.
Das Kapital
“Das Kapital” was de inhoudelijke rode draad van MAF12, een duidelijk statement in tijden van cultuurbesparingen. Ondanks positief advies greep het festival naast subsidies, net zoals veel andere broodnodige interculturele initiatieven als de Murga, het Zuiderpershuis, Sering, de Rataplan of het Sfinks Festival, beslissingen die boekendelen spreekt over de prioriteit die de Vlaamse overheid schenkt aan de culturele diversiteit.
Kiezen voor “Das Kapital” getuigt ook van een zoektocht naar alternatieven: gezien zij niet mogen rekenen op het financiële kapitaal, zullen zij, naar de definitie van filosoof Pierre Bourdieu, andere vormen van kapitaal uitbuiten. Sociaal kapitaal (netwerk), cultureel kapitaal (bagage), symbolisch kapitaal (reeds verdiend respect). Een geslaagd experiment, in ieder geval.
Rumble in the Arenbergschouwburg
MAF12 is ongetwijfeld de beste editie tot nu toe. De professionalisering van het resultaat is zichtbaar en de creativiteit van de programmatie blijft verrassen. Een boksmatch opent voor het eerst – sinds Jan Hoet - een kunstenfestival. De totaal onbekende Raging Bull Junior (Junior Mthombeni, SIN collectief) voelde zich na drie weken hard trainen, zonder enig zichtbaar effect op zijn vooruitstekende buik, al klaar om zichzelf de uitdager te noemen van Europees kampioen en Antwerpse trots Sugar Jackson. (check on youtube)
Weken van tevoren circuleerde de uitnodiging via sociale netwerksites “gewoon, een boksmatch/feest”, wat de nodige nieuwsgierigheid met zich meebracht. De leuze “Dress up voor de Rumble in de Arenberg” nodigde het publiek uit zijn best te doen om zich een funky Blaxploitation dresscode aan te schaffen. Het resultaat is zichtbaar: de Arenbergschouwburg verzamelde een coole crowd en een paar ‘Cleopatra Janssens’ en ‘Fatima Browns’ sieren het festival met indrukwekkende afropruiken.
Een ring wordt geïnstalleerd in de bovenfoyer en Manou Kersting, een opruier deluxe, neemt de microfoon. Het geroep neemt toe. Op het moment dat Raging Bull Junior langs de grote deuren komt heeft hij het publiek al in zijn broekzak. De sfeer zit er helemaal in. Op het podium begroet Junior “zijn” volk. “Junior, Boumaye!” schreeuwen zij terug, een verwijzing naar de steun van de Congolezen aan Muhammed Ali tijdens zijn historische gevecht tegen George Foreman.
Bij momenten wordt het karikaturesk in de ring, maar af en toe maak je je zorgen over de arme uitdager, zeker als de Europese kampioen hem met één hand van de grond kan heffen. Tussen elke round komt niet alleen, naar goede gewoonte, een wulpse ring girl haar ronde doen, maar ook Antwerpse jonge leeuwin Coely palmt het podium in en als de muziek begint rapt zij met alles wat ze in zich heeft. Wat een uitstraling heeft deze 18-jarige rising star. En wat een stem!
Inhoudelijke diversiteit
Na vier rounds is het aan Studio Urbanization om de grote zaal te veroveren. Junior Akwety verschijnt met bokshandschoenen rond zijn nek om funk en soul classics te zingen naast een big band van Antwerpse All Stars. Energie à volonté. Zelden heb ik zo veel zelfvertrouwen op een podium gezien. De rest van de MC’s/zangers trekt de lijn moeiteloos door: Simon Den Haerynck exploreert de grens tussen rap en tekstvoordrachten en wordt gevolgd door een epische Gloria Boateng, terwijl Pirriporro voor een bijzondere verrassing zorgt met vlotte rap op een explosieve cumbia beat. De grote zaal danst en roept en de diversiteit van het publiek is duidelijk het resultaat van de diversiteit in het aanbod. Inhoudelijke diversiteit in het aanbod, niet alleen zichtbare verkleuring. Na het optreden zorgt de Chase crew voor een bonte lift-off party in de grote foyer. MAF12 is vertrokken.
Birdwatching
Tijdens het festival is Benjamin Vandewalle’s “Birdwatching” ook te zien op het Astridplein. Een geweldige mix tussen een toeristische busrit en een surreële dansvoorstelling voor stedelijke voyeurs. Birdwatching is een uitnodiging om de magie van een willekeurige ontmoeting te appreciëren. De schoonheid van de dansers in hun natuurlijke biotoop, de straat, naast die van een gehandicapte vrouw die naar juwelen kijkt. De fascinatie van de passanten die met argwaan of wanhopig enthousiasme contact zoeken met de acteurs.
Urban Volksdansen
Ook het meest recente werk van Let’s Go Urban, het veelgeprezen initiatief van Sihame El Kaouakibi, staat op het programma. Shakespeare in Love, een eigenzinnige interpretatie van de classics van de legendarische schrijver, telt een aantal onvergetelijke momenten, zoals de meeslepende urban versie van middeleeuwse volksdansen en slagvelden. Het is ook geen toeval dat die scènes de zaal het hardst doen gillen, het publiek laat zich duidelijk niet beperken door de conventies van het genre. De flamboyante Romeo + Juliet-bewerking van Baz Luhrmann wordt in onze herinnering opgeroepen, voor wie martial arts misplaatst vindt: een aantal van de beste Shakespeare adaptaties werden gefilmd door filmregisseur Akira Kurosawa, met katana’s en samurai’s.
Kleine en grote drama’s
Ook een sneak preview van “Naamloze Vennootschap” werd georganiseerd in het kader van MAF12. De eerste langspeelfilm die gemaakt werd door studenten van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen is meteen een aanklacht op een van de meest actuele sociale thema’s: discriminatie op de arbeidsmarkt. De film sluit mooi aan bij het thema van het festival, niet alleen omwille van het verhaal, maar ook omdat de film zonder subsidies werd gedraaid, enkel gefinancierd door het talent van de mensen die er hard aan gewerkt hebben.
Ook “Coupe Ghoroto”, de meeslepende “Astaghfiro” en de moderne fabel van “Broeders”, de kortfilms van Adil El Arbi en Bilall Fallah worden getoond, een week voor hun TV-debuut met “Bergica”.
De combinatie van schrijver Fikry El Azzouzi en theaterregisseur Mesut Arslan maakt van het toneelstuk “Ijdele Dagen” een zeldzame mix van hyperreële verhalen uit de rand van de samenleving met de abstractie van een poëtische mise-en-scène. Het portret van een groep illegalen (een krachtige verwijzing naar onze drang om illegalen niet te zien als mensen, maar als statistieken) herinnert ons dat hoe groot jouw drama ook zou zijn, de kleine dagelijkse drama’s blijven even dramatisch, zij het rioolgeur of een kapotte verwarming. Knappe acteerprestaties en een intelligent gebruik van attributen geven leven aan grappige dialogen die getuigen van oog voor detail, in een stuk dat met een gefragmenteerde narratief het leven van de onzichtbaren probeert te reconstrueren.
Tot slot
Het 10-daagse festival eindigt voor de tweede keer met een Fiesta de Muertos, de Mexicaanse traditie om de doden te eren met aards plezier. Het Storm Café van het MAS wordt zodanig ingepalmd door Sonico Productions dat het onherkenbaar wordt. Kleurrijke doodskoppen, Frida Kahlo’s en Catrinas, een Mariachi Rock n’ roll band en een Soundsystem met een verrassend aantal witte konijnen op live blazers, percussie, rap, dans en marimba vormen een krachtig geheel.
Een onvergetelijk feest lijkt een logische climax voor een onvergetelijk festival.
