De meest vurige discussies online en offline centreren zich rond dit topic. Niets doet de gemoederen zo hoog opwaaien als de kwestie Israël-Palestina. Met de honderdste verjaardag van de controversiële Balfour-verklaring hoeft men alleen al naar onze Britse buren te kijken, waar Prime Minister Theresa May al gezegd heeft deze verjaardag met trots te vieren, terwijl oppositieleider Jeremy Corbyn de uitnodiging heeft afgeslagen. Jeremy Corbyn wordt om deze reden nu ook valselijk beschuldigd van antisemitisme, terwijl het antisemitisme toch wel meer met het opstellen van dezelfde Balfour-verklaring te maken heeft dan wij denken.
De passage die mij het meest aangreep in Palestina - Geschiedenis van een kolonisatie, het nieuwste boek van Lucas Catherine, is te vinden in de inleiding die speciaal aan het honderdjarig bestaan van de Balfour-verklaring is gewijd.
Lord Balfour had in 1905 als eerste minister de Aliens Act laten goedkeuren. Een wet die Groot-Brittannië moest behoeden tegen de grote influx van vluchtelingen, namelijk Oost-Europese joden. Hij verklaarde dan ook in het Britse Lagerhuis:
“Er is het land een immens ongeluk overkomen door deze immigratiegolf die vooral uit Joden bestaat. Zij blijven een volk dat zich apart houdt. Ze belijden niet alleen een andere religie dan de overgrote meerderheid van onze landgenoten, maar huwen ook alleen maar onder elkaar.”
De retoriek is niet alleen schrikwekkend, maar ook herkenbaar in ons huidig klimaat. Deze meneer werd uiteindelijk minister van Buitenlandse Zaken en dus schonk zijn naam aan de verklaring die een eindeloos conflict zou veroorzaken in het Midden-Oosten.
Dit werk is voor mij niet alleen het meest uitgebreide, maar ook meest leesbare boek dat ik over dit onderwerp heb gelezen. Hoewel schrijvers zoals Noam Chomsky en Ilan Pappé fantastische werken geschreven hebben, kan hun literatuur te academisch zijn qua schrijfstijl. Dit is echter een boek waar ik op iedere pagina een momentje compleet stilviel. Ik stond versteld, niet alleen van de feiten die zich hadden voorgedaan, maar ook van dingen die ik nog niet wist. Het is een chronologisch en historisch overzicht van gebeurtenissen, brieven, artikels en zelfs posters en landkaarten.
De geschiedenis van Palestina gaat natuurlijk verder terug dan de creatie van Israël. Een van de propagandastrategieën van het zionisme is om te verklaren dat het land een 'zandbak' was voordat de kolonisten arriveerden. Catherine maakt korte metten dit soort theorieën door haarfijn de geschiedenis van Palestijnse steden en dorpen te beschrijven. Palestina was rijk aan handel en cultuur, waar nu niet veel meer van over is. Een voorbeeld hiervan is dat in 1948 het koloniale leger alle Palestijnse private en publieke bibliotheken aanviel en meer dan 70.000 boeken vernietigde. Toen Israël in 1982 Beiroet aanviel gebeurde hetzelfde, hier gingen meer dan 25.000 boeken verloren. Dit allemaal om het Palestijnse collectieve geheugen uit te wissen en de geschiedenis in een zionistische versie te herschrijven.
Een van de laatste hoofdstukken gaat over de Boycott, Divestment, Sanctions (BDS) beweging tegenover de pro-zionistische lobby. Dit hoofdstuk brengt ons weer terug in het heden en legt uit hoe deze lobby precies te werk gaat. Catherine refereert naar verschillende handboeken waarin tactieken staan uitgelegd om de steun van het volk te krijgen. Fighting the Media War for Israel, het Hasbara Handbook (hasbara is Hebreeuws voor propaganda) en Building a Political Firewall against Israel's Deligitimization zijn drie van dit soort teksten. Het gaat hier dan over de semantische manieren waarop mensen beïnvloed kunnen worden, bijvoorbeeld door Palestijnse betogingen consequent te benoemen als 'rellen' en hun organisaties te bestempelen als 'terreurorganisaties'. Of nooit woorden zoals kolonisering of bezetting te gebruiken, maar hiernaar refereren als 'gemeenschappen' of 'dorpen'.
Daarnaast moet er nadruk gelegd worden op het feit dat Israël dezelfde gemeenschappelijke waarden heeft als het Westen, namelijk; democratie, vrijheid, veiligheid en vrede. Tegelijkertijd wordt er uitgelegd hoe je kan verkopen dat het uithongeren van Gaza onder het recht van zelfverdediging valt. De nieuwste tactiek is om alle kritiek op Israël weg te zetten als antisemitisme en dit zien we nu dus ook bij Jeremy Corbyn gebeuren. Het is echter een moeilijk standpunt om te verkopen aangezien veel ultraorthodoxe joden en ook liberale joden zelf antizionist zijn. Ondanks het feit dat de Knesset (Israëlisch parlement) in 2016 alleen al 25 miljoen dollar heeft geïnvesteerd om BDS aan te vechten, blijft deze beweging alsmaar groeien.
Honderd jaar na dato zijn we het onszelf verplicht om juist geïnformeerd te zijn over dit onderwerp zodat we ons kunnen uitspreken tegen het onrecht dat de Palestijnen wordt aangedaan. Soms is het moeilijk om door de alle fake news bomen het echte bos nog te kunnen zien, maar gelukkig zijn er in een wereld vol alternatieve feitenen propagandastrategieën nog altijd mensen zoals Lucas Catherine.
