Sheikh Jackson is het verhaal van een imam die twijfelt aan zijn geloof – noem het gerust een vroege midlife crisis. De premisse is op zich al interessant genoeg, maar de film gaat daar ook op een intelligente manier mee om en balanceert elegant tussen drama en komedie. Sheikh Jackson werd de Egyptische inzending voor de jongste editie van de Oscars.
De slimste keuze van regisseur Amr Salama is dat het verleden, dat in eerste instantie opgevoerd wordt in de vorm van flashbacks, op een natuurlijke manier ontwikkeld wordt tot een simultane vertelling waarbij het kind, de tiener en de volwassen imam naast elkaar (op)groeien. Daardoor versterkt een klassieke coming-of-age het centrale psychologische drama, zonder de humor uit het oog te verliezen.
Uiteraard helpt het verleden de kijker begrijpen waar de identiteitscrisis van de geestelijke vandaan komt, en die crisis heeft te maken met de rol die Michael Jackson in zijn leven speelde. Van de ontdekking van zijn muziek in zijn gelukkige kindertijd, over de conflictueuze relatie met zijn idool tijdens de tienerjaren tot de impact van de dood van een held voor de overtuigde, orthodoxe imam.
Sheikh Jackson behandelt thema’s en personages op een kritische maar respectvolle manier en dat illustreert het verschil tussen kritiek en belediging in maatschappelijke debatten vandaag.
Onvermijdelijk speelt een autoritaire vaderfiguur een belangrijke rol en daardoor komt de kritiek op ongezond conservatisme en op een stoer beeld van de mannelijkheid centraal te staan. Maar omdat het verhaal verteld wordt vanuit het perspectief van een conservatieve man (die anderhalf uur lang geconfronteerd wordt met zijn eigen gebreken!), krijgt de film een zeer interessante waaier aan nuances. Sheikh Jackson behandelt thema’s en personages op een kritische maar respectvolle manier en dat illustreert het verschil tussen kritiek en belediging in maatschappelijke debatten vandaag: als je geen respect voelt voor iets of iemand ben je niet kritisch, dan steek je een grens over zonder het te merken.
Op visueel vlak schommelt de film tussen mooie, verzorgde beelden en gewoonweg verbluffende momenten wanneer grafische elementen, special effects en prachtige fotografie versmelten in een surreële weergave van de psyche van de hoofdrolspeler of in een eerbetoon aan de videoclips van Michael Jackson.
Inhoudelijk kan de film ook op een allegorische manier refereren naar de woelige jaren ‘90 in Egypte, en er is zeker ook commentaar op de actualiteit van het land. Maar in eerste instantie is dit een zeer eigenzinnige hommage aan de King of Pop en aan de verbindende kracht van de muziek, over grenzen heen. Een zeldzame karakterstudie van een intrigerend personage.
In El Secreto de sus Ojos, de Argentijnse film die in 2010 de Oscar zou winnen voor de beste buitenlandse film, is er een bijna filosofische discussie over passie en wat een passie voor een mens kan betekenen. Het hoofdpersonage luistert in de film naar een ware openbaring: “Een mens kan veranderen van gezicht, van adres, van gezin, van lief, van religie of God. Maar er is één ding dat een mens niet kan veranderen: zijn passie”. Dat gegeven lijkt ook het leitmotiv van Sheikh Jackson. Je kan een passie (proberen) onderdrukken, maar niet veranderen. De vraag is hoe je daar uiteindelijk mee omgaat. En dat is een universeel dilemma.
Sheikh Jackson, een film van Amr Salama is de openingsfilm van het MONA Filmfestival, van 9 t/m 11 maart in CC Berchem. Voor meer info over het festival kan je een interview lezen met artistiek coördinatrice Btisam Akarkach of surfen naar de officiële website van het festival.
