Overzichtsstudies wijzen uit dat zwarte scholen evenveel leerwinst boeken als witte scholen op vlak van taal en rekenen. Er is ook geen enkele evidentie die erop wijst dat de integratie van leerlingen in gevaar komt bij gebrek aan witte leerlingen op school. Integendeel, burgerschapscompetenties van gekleurde leerlingen zijn vaak beter dan die van witte leerlingen.
Orhan Agirdag promoveerde in 2011 tot doctor in de sociologie met een onderzoek naar de gevolgen van schoolsegregatie in Vlaanderen. Hij bestudeert de onderwijspraktijk met kwalitatief en kwantitatief onderzoek en vertrekt daarvoor vanuit een sociologisch-pedagogisch-linguïstische invalshoek. Zijn werk werd gepubliceerd in meer dan 20 internationale journals en als verschillende hoofdstukken in boeken. Op 4 juni reageerde Peter De Roover, N-VA kamerlid, in De Morgen op een opiniestuk van Agirdag in De Volkskrant. Wat erin dat stuk stond, leest u hieronder.
Er is niets mis met zwarte scholen!
Black is Beautiful. Dat was het credo van de Afro Amerikaanse culturele beweging in de jaren 60. Het was een statement tegen de maatschappelijke vooroordelen die alles wat zwart was associeerde met slecht. Zwart kon ook mooi zijn. Hoe basaal dit ook mag klinken, stel ik vast dat we anno 2015 nog steeds deze boodschap niet begrepen hebben. Zwart is mooi, en ja, ook zwarte scholen.
Afgelopen vrijdag hebben twee Amsterdamse scholen een persbericht gelanceerd waarin ze het volgende melden: “Amsterdamse scholen zijn het zat dat zwarte scholen geen witte kinderen aantrekken… Alles wordt in het werk gesteld om het percentage witte kinderen drastisch te verhogen”. De scholen plannen binnenkort een open dag, die enkel toegankelijk is voor witte ouders. Ze hebben zelfs t-shirts laten maken voor hun leerlingen met de boodschap dat ze blanker willen worden. De kinderen zijn hiermee de buurt ingestuurd om daar folders uit te delen waarop staat: “Met de deur in huis: wij zoeken meer witte leerlingen”.
Om te beginnen, wetenschappelijk gezien is er niets mis met zwarte scholen. Er is geen evidentie die erop wijst dat de kwaliteit van het onderwijs minder goed is in scholen met meer gekleurde leerlingen. Overzichtsstudies wijzen uit dat zwarte scholen evenveel leerwinst boeken als witte scholen op vlak van taal en rekenen. Er is ook geen enkele evidentie die erop wijst dat de integratie van leerlingen in gevaar komt bij gebrek aan witte leerlingen op school. Integendeel, burgerschapscompetenties van gekleurde leerlingen zijn vaak beter dan die van witte leerlingen.
Zwarte kinderen kunnen dus best ook wel overleven zonder blanke leerlingen, en dit zowel op vlak van cognitieve prestaties als op vlak van sociale integratie. Als er al nood is aan integratie, dan geldt dit vooral voor witte scholen: die hebben nood aan gekleurde leerlingen voor de integratie van hun leerlingen in de samenleving. Elders in de samenleving komen witte leerlingen immers zelden in contact met gekleurde leerlingen.
In een context zoals in Amsterdam worden zwarte scholen echter problematisch, dit niet omwille van de kinderen zelf of hun huidskleur, maar wel door het toedoen van volwassenen. Zwarte scholen zijn in feite zeer blank wanneer het gaat over hun leraren en hun opvattingen. Er is een dus sprake van een etnische mismatch tussen de leerlingen en de leraren. Vele leraren hebben hierdoor vaak niet de feeling met de leefwerelden van de hun leerlingen. Maar met hun ‘ludieke’ actie bewijzen deze leraren ook dat ze evenmin beschikken over de juiste competenties met betrekking tot etnische diversiteit.
Dat ze een voorkeur hebben voor meer witte leerlingen is dus op zich al irrationeel en ergerlijk. Maar dat ze voor deze etnocentristische wens ook de kinderen zelf inzetten, is onaanvaardbaar. Voor de camera’s van RTL nieuws werden twee mooie zwarte meiden geplaats die een t-shirt droegen waarop de boodschap van de school staat.
Hebben de leraren of bestuursleden die deze actie hebben bedacht twee seconden stilgestaan bij de impact ervan? Hebben ze gedacht aan de impliciete boodschap die ze hiermee geven aan hun zwarte leerlingen? Die boodschap is immers dat ze als zwarte leerlingen niet even waardevol zijn als blanke leerlingen. Dat ze voor de school en de samenleving minder gewenst zijn dan blanke leerlingen. En het ergste van al, dat zwarte leerlingen nood hebben aan blanke leerlingen om te kunnen leren. Dit is exact hoe je een neokoloniaal bewustzijn creëert bij nieuwe generaties van leerlingen. Dat de actie zogezegd op vraag van een aantal gekleurde ouders gebeurt, praat niets goed. Racisme is immers niet minder erg wanneer de bron ervan gekleurd is.
En laten we ons niets wijsmaken. Deze actie gaat helemaal niet om over segregatie of apartheid. De meest gesegregeerde leerlingen in Nederland zijn immers witte leerlingen en de meeste scholen in Nederlands zijn nog steeds blanke concentratiescholen. Tot de dag dat de schoolbesturen van witte scholen t-shirts laten drukken voor hun witte kinderen met de boodschap erop dat ze zwarte leerlingen wensen, blijft deze actie een schoolvoorbeeld van institutioneel racisme.
>>> Het opiniestuk van Peter De Roover vindt u hier.
>>> Meer lezen van Orhan Agirdag? Kijk op zijn blog.
>>> Meer over superdiversiteit en onderwijs vindt u in het Kif Kif-dossier.
