Het antwoord op deze vraag werd duidelijk wat verderop in het bericht. We konden immers lezen dat Zucker in 2013 aan het roer van CNN kwam en er “de kritische lijn” bepaalde tijdens het presidentschap van Donald Trump. Wat verder geeft men aan wat die kritische lijn precies inhield: “Onder hem hanteerde CNN de slogan ‘feiten eerst’ en beschuldigde de zender president Trump van leugens.” Kortom: het artikel is bedoeld om aan te geven hoe moedig sommige mainstream media opkomen voor de waarheid en hoe dapper het werk van bepaalde journalisten nog steeds kan zijn.
Jeff Zucker was helemaal geen ‘tegenkracht’ tegen de leugens van Trump. Integendeel. Hij zorgde er net voor dat CNN Trumpiaanse onzin versterkte
Alleen raakt dat journalistieke applaus kant noch wal. Jeff Zucker was helemaal geen ‘tegenkracht’ tegen de leugens van Trump. Integendeel. Hij zorgde er net voor dat CNN Trumpiaanse onzin versterkte. Bekijk maar eens het onderstaande filmpje van Carlos Maza van de nieuws- en opiniewebsite Vox. Het is al enkele jaren oud maar het legt op zes minuten glashelder uit hoe CNN in de realiteit te werk ging.
Zo wordt erin toegelicht dat Zucker ooit de man was achter programma’s als Fear Factor en, jawel, The Apprentice, een show waarin Trump de businessideeën van de spelkandidaten de grond mocht inboren als een vorm van entertainment voor het grote publiek. Zucker’s achtergrond was er dus één van ontspanningsprogramma’s en niet van doortastende journalistiek. Hij wond daar zelf ook geen doekjes om. Toen hij ooit in The New York Times Magazine toelichting gaf bij de redactionele beslissingen van CNN in de berichtgeving rond de Amerikaanse verkiezingen, gaf hij het volgende mee: “Je kan er niet omheen dat politiek een soort sport is. Zo keken we er zelf naar en zo gingen we er ook mee om.”
Nieuws werd en wordt op CNN dus gezien als een voetbalmatch. Het ene kamp tegen het andere en zoveel mogelijk doelpunten scoren. Verschillende mensen werden vervolgens uitgenodigd in prime time nieuwsprogramma’s om de verdedigers van Trump te spelen, en werden daarvoor ook door CNN betaald. Ze kregen dus geld om de meest absurde uitspraken te doen en wat meer polemiek op te wekken - met alle gevolgen van dien voor de verdere verspreiding en normalisering van talloze racistische, xenofobe en misogyne ideeën.
Waarom deed Zucker zoiets? CNN had een kijkcijferprobleem. Het gekibbel rond Trump bracht daar verandering in. Zucker kantte zich dus helemaal niet tegen Trump. Trump was het basisproduct van zijn business.
Dezelfde formats voor politieke verslaggeving, waarin mensen als Jeff Zucker de trendsetters waren, worden ook in Vlaanderen zonder problemen overgenomen
Dat de VRT dit soort feiten geheel over het hoofd ziet, zegt jammer genoeg ook veel over de journalistiek in Vlaanderen. Dit soort basale dynamieken – die behoorlijk opzichtig zijn voor iedereen die met een kritische blik naar de berichtgeving kijkt – worden niet benoemd, laat staan grondig geanalyseerd. Logisch ook, want anders wordt men verplicht te erkennen dat actualiteitskwesties ook in onze politieke praatprogramma’s steeds meer als ‘voetbalmatchen’ worden benaderd. Dezelfde formats, waarin mensen als Jeff Zucker de trendsetters waren, worden dus ook hier zonder problemen overgenomen.
Het is bijgevolg enigszins eigenaardig dat het groeiende wantrouwen in de mainstream media steevast wordt toegeschreven aan fake news op sociale media. Dat fenomeen bestaat uiteraard en de alomtegenwoordige internetalgoritmes doen er zeker niet veel goed aan. Maar het zou niet misstaan om af en toe ook wat in eigen boezem te kijken en na te gaan in welke mate men zelf evengoed inspeelt op die algoritmes met nieuws dat weinig feitelijk is, kritische diepgang ontbeert en politiek tot een theaterspektakel reduceert.
Over de auteur:
Als schrijver en theoloog beweegt Jonas Slaats zich steeds op de snijlijnen van religie, politiek en mystiek. Spiritueel wortelt hij zich in de christelijke traditie, maar hij verdiepte zich ook in verschillende Oosterse religies. Na zijn filosofische, antropologische en theologische studies werd hij actief in verschillende vormen van Belgisch en internationaal vredeswerk – vaak met een focus op het multiculturele samenleven.
