we brengen het nieuws niet meer, we zijn het nieuws geworden
Met het Israël-Palestina ‘conflict’ op de voorgrond wisselen de laatste tijd beruchte selfies en verschrikkelijke oorlogsbeelden elkaar af in mijn nieuwsoverzicht op Facebook. We profileren ons als strijders voor de rechtvaardigheid maar posten schaamteloos selfies: foto’s van onszelf op betogingen, beelden van lachende gezichten met een vlag even groot als ons ego.
Of het nu gaat om het toejuichen van een voetbalploeg of een verzet tegen een massale koloniale moordpolitiek van Israël, het verschil is soms nauwelijks merkbaar. Over artikelen betreft het laatstgenoemde verwijs ik voor verdere informatie graag naar enkele links (artikels van de kranten Haaretz en The Guardian)
We kunnen naar aanleiding van de laatste trends het volgende stellen: we brengen het nieuws niet meer, we zijn het nieuws geworden. Met de grens die vervaagt, raak ik verward, want waarover gaat het nu eigenlijk? Met een onverschillige houding als wapen wil ik mij weren tegen mijzelf, tegen de rest, ik wil mij weren tegen de media die deze logica toejuichen, maar dan mis ik ook hetgeen dat écht steek houdt. Een ding is in ieder geval duidelijk, we worden een beetje ‘schizofreen’.
Het is een algemeen gegeven dat media een belangrijk aandeel hebben in het bepalen van structuren die deel uitmaken van ons dagdagelijkse leven. Zij leggen het ritme op waar mensen bereid zijn zich (blindelings) op af te stemmen. Zo verloopt op social media alles themagewijs, afhankelijk van de hype kan het gaan over de verkiezingen, het wk-gebeuren of de bedroevende palestina-kwestie. Deze drie thema’s hebben iets gemeen: zijn vluchtige bezoekers die een indruk achterlaten om dan gauw weer weg te gaan.
Als een spiegel van wat er zich in de maatschappij afspeelt verlopen verschillende zaken volgens een gekend patroon: wat begint met een simpele post, kan zich verspreiden als een virus en met een beetje geluk bereikt het de mainstreammedia. Het is slechts een kwestie van tijd, zoals dat vandaag met alles het geval is. Wat nu hot topic is, lijkt volgende week echter zo goed als nooit te hebben bestaan.
Ik probeer me hier vaak afzijdig van te houden om me nadien niet schuldig te maken aan deze vorm van banaliteit, ook al moet ik toegeven dat ik hier ook een rol in speel. De spelregels zijn simpel: 'alles wat leeft mag, maar wat we doen doen we samen', het motto op social media. Zo wordt het collectief individualisme - in een gemeenschap van eenlingen waarin we lijden in eenzaamheid - een verzachting van onze pijn.
We schreeuwen het van de daken om gezien te worden. Kijk maar naar het groot aantal foto’s dat vraagt om aandacht, aandacht die we kwijt zijn voor wat anders. Social media zijn een marketingtool, een verwijzing naar onszelf en onze eigen meervoudige identiteit die tal van paradoxen doet uitschijnen. Aan de ene kant zetten we onszelf centraal, anderzijds mag het groepsgevoel ook niet ontbreken. En het is vooral via social media dat die verschuiving van offline naar online als unieke beleving wordt waargemaakt. Net zoals in ‘real life’, nemen we een bepaalde positie in, alleen gaat het er online selectiever aan toe. Het beeld dat we doen uitschijnen is meer vertekend dan ooit. Feiten worden ingeruild voor tal van meningen die zich opdringen, die om ter hardst schreeuwen om liefst zo snel mogelijk gehoord te worden. Om nog maar te zwijgen over de ongelooflijke drang om aan de lopende band zaken te plaatsen waarmee we ons identificeren, …want weer gaat het eigenlijk vooral om onszelf.
Met het onpopulaire standpunt dat ik inneem wil ik niemand aansteken met het cynisme waarmee ik nu spreek. Het is slechts een onwennig gevoel dat ik op deze manier wens te uiten. Het is inderdaad terecht om onszelf deels te identificeren met het lot van de Palestijnen, immers delen we eenzelfde menselijk bestaan. Maar het is weinig terecht om het niet de waarde te geven die het toebehoort, het respect dat het verdient...
We moeten ons ontdoen van deze gelukkige slaafsheid, de overschakeling van de ene naar de andere hype en het opportunisme van alledag. We moeten alertheid voeden, inzien dat hypes in de meeste gevallen een bezigheid zijn van korte duur, een ruimte waar geen plaats is voor diepgang. We moeten beseffen dat de situatie in Palestina al 65 jaar gaande is en geen week, dat we niet gediend zijn van propaganda of eenzijdige verklaringen, en dat we vooral de media niet nodig hebben om ons handelen te dicteren.
