Een tweedaagse internationale vredesconferentie bracht vorig weekend 1500 mensen op de been in het Turkse Antakya, op 30 km van de de Syrische grens. Behalve de lokale bevolking waren er delegaties uit Palestina, Griekenland, Cyprus en India. Ook de Belgische beweging intal was van de partij.
Ik beperk mij hier tot één belangrijke observatie over de omstreden rol van NAVO-lid Turkije in het Syrische drama, plus een toemaatje over Israël.
Eensgezind tegen de Turkse inmenging
Opvallendste vaststelling van mijn reis: de inwoners van deze grensstreek zijn unaniem in hun oordeel dat de Turkse regering vanuit hun provincie (Hatay) de destalibilsering van Syrië helpt organiseren, met name door (buitenlandse) islamistische strijders te steunen. En ze zijn even unaniem in hun veroordeling van die agressie.
Tot spijt van wie het benijdt: de vuile Turkse rol in de oorlog in Syrië is dus niet zomaar een verzinsel van 'enkele anti-imperialisten' of 'Assad-aanhangers' uit de vredesbeweging, zoals we soms te horen krijgen.
Tenzij je daartoe ook de volgende respectabele Turken rekent, die we ontmoetten:
• De burgemeesters van tal van lokale gemeenten, die op de vredesconferentie aanwezig waren en waaronder die van het district Yesilpinar, dat we bezochten.
• Vertegenwoordigers van de vakverenigingen van geneesheren, burgerlijke ingenieurs, architecten, apothekers en 7 andere wetenschappelijke beroepen van Hatay, die zich sinds het begin van de oorlog hebben verenigd in een coördinatiecomité dat erg actief is sinds deze crisis de provincie trof. Samen vertegenwoordigen ze 10.000 leden.
• De voorzitter van de schrijversbond van Antakya en de talloze intellectuelen en kunstenaars uit heel Turkije die de vredesconferentie bijwoonden.
• De nationale parlementsleden van de sociaal-democratische Republikeinse Volkspartij (CHP), die aanwezig waren op de vredesconferentie.
• Vier nationale, progressieve Turkse vakbonden: van arbeiders, ingenieurs en architecten, ambtenaren en dokters.
• Alle mensen, zonder uitzondering, die we spraken op straat in Antakya, in Yesilpinar en op de luchthaven van Hatay.
• ...
De lokale gemeenschap betaalt de prijs
Allemaal vertellen ze hetzelfde verhaal. Over hoe internationale bendes van islamistische strijders (“geen Syriërs!”) de streek afschuimen en geld, logistieke steun, training (o.a. in het 'vluchtelingenkamp' Apaydin) en bovenal vrije doorgang krijgen van het leger en de ordediensten in de grensstreek.
En over hoe de lokale bevolking een hoge economische en culturele prijs betaalt voor deze (verdoken) agressie van de Turkse AKP-regering tegen buurland Syrië.
De grenshandel ligt plat. Salafistische strijders zaaien terreur en ontwrichten het sociale weefsel. Families die deels Turks, deels Syrisch zijn, worden uitééngerukt...
Het volk komt in opstand, de strijders verhuizen
Maar de bevolking van Hatay laat zich niet zomaar doen. Op 1 en op 15 september liepen er in de provinciestad Antakiya, waar slechts zelden betoogd wordt, optochten van 10.000 burgers door de straten, die onder het motto 'Geen oorlog' een einde aan deze waanzin eisten.
Hoewel deze betogingen door de nationale media – met uitzondering van de krant soL - werden afgedaan als 'alawitisch' en 'pro-Assad' (net zoals deze vredesconferentie trouwens), misten deze mobilisaties hun effect niet.
De buitenlandse strijders verdwenen grotendeels uit het straatbeeld en het beruchte 'vluchtelingenkamp' Apaydin werd opgerold. Volgens de bewoners zijn de operaties grotendeels verkast naar de provincie Urfa, zo'n 150 km ten oosten van Hatay - net zoals inderdaad de grensincidenten en aanvallen op Syrisch grondgebied.
De vredesconferentie, een zaak van het volk
Na het bovenstaande zal het niet verbazen dat premier Erdogan hier weinig vleiend 'de hond van de VS' en 'de jihadist van de NAVO' genoemd wordt.
En het is evenmin verwonderlijk dat deze tweedaagse conferentie duidelijk gedragen werd door de bevolking van de streek.
Alle zalen waar we kwamen zaten vol: van de bureaus en vergaderruimtes van de organisaties die we bezochten, over het fraaie theater waar de publieksconferentie doorging (200 mensen) tot de grote sporthal waar op zondag de populaire artiesten Ilkay Akkaya en Hilmi Yarayili 'de vrede kwamen uitschreewen', zoals een folder het uitdrukte (1500 mensen).
Kort samengevat: de bevolking van Hatay is éénsgezind in haar veroordeling van de Turkse rol in de agressie tegen Syrië. Een agressie die hun dagelijkse leven in deze cultureel en religieus gemengde streek danig overhoop gooit.
Anders gezegd: de Turkse inmenging is een feit, en de bevolking van Hatay is tegen. Wordt hieraan wel voldoende gewicht gegeven in onze pers?
Krokodillentranen voor Gaza
Tot slot nog één ding over de bredere, regionale en geostrategische dimensie van deze oorlog (ook dat thema kwam op de vredesconferentie uitvoerig aan bod).
Ik vertelde aan het publiek dat onze beweging intal de afgelopen weken in België sterk gemobiliseerd heeft voor Gaza. Dat werd erg geapprecieerd, maar het lokte ook bittere commentaren uit over de hypocrisie inzake Gaza van de AKP-regering van premier Erdogan.
In de woorden van het sociaal-democratische parlementslid Ilhan Cihanez, één van de sprekers op de conferentie: “Ik walg van de hypocrisie van de Turkse regering die in Gaza gaat wenen met de slachtoffers, maar die ondertussen de positie van Israël versterkt door mee te helpen Syrië te verzwakken.”
De vredesconferentie in Antakya werd georganiseerd door de Turkse Peace Association, lid van de World Peace Council.
