Ik vind dat een ecologisch product betaalbaar moet blijven voor iedereen. Als er maar een bepaalde elite is die het zich kan veroorloven om duurzame mode te kopen, zal het nooit ingeburgerd geraken.
Rachida Aziz ontwerpt mode voor vrouwen die sterk in hun schoenen staan. Het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw staat centraal in alles wat ze doet. Al jaren klaagt ze de stereotiepe beeldvorming van vrouwen in de modewereld aan. Zelf werkt ze samen met twee ateliers waar de werknemers van gunstige werkomstandigheden genieten en met modellen van alle maten en kleuren. Haar winkel ligt in de gerenommeerde Dansaertwijk in Brussel. Voor de eerste internationale collectie van haar kledinglijn Azira sprong ze op de crowdfunding kar. Kif Kif sprak met de modeontwerpster over haar crowdfundingproject en waarom Azira voor haar meer is dan een modemerk.
Kif Kif: Was u als kind al geïnteresseerd in mode?
Rachida Aziz: “Rond mijn 15e raakte ik geïnteresseerd in mode, maar ik had nooit gedacht dat ik ooit een eigen kledinglijn zou hebben. Voor dat ik Azira oprichtte, werkte ik bij de NGO ‘School Zonder Racisme’. Toen ik een hoofddoek begon te dragen kreeg ik op school ook te maken met racisme. Ik heb altijd moeten opkomen voor mijn rechten en daarom leek het voor mij een logische stap om een job te zoeken in de sociale sector. Ik heb altijd graag gewerkt voor ‘School Zonder Racisme’ maar tegelijkertijd was het ook heel frustrerend om te zien hoe erg het gesteld is en hoe weinig ik er kon aan doen.”
Kif Kif: Het is niet veel beter dan toen u school liep?
Aziz: “Nee, maar racisme heeft wel andere vormen aangenomen. Het is iets subtieler geworden maar het is minstens even erg als vroeger."
Kif Kif: Nu zijn er wel meer initiatieven om dat tegen te gaan. De Déclic dag in Brussel waar u ook aan deelnam is daar één van. Denkt u dat jongeren daar veel baat bij hebben?
Aziz: “Tijdens die Déclic dag ontmoet je die jongeren 1 keer en daar stopt het. Dat is niet genoeg. Er moet meer opvolging zijn en zelfs dan ben ik niet zeker of de jongeren er veel aan hebben. Zolang de maatschappij hen niet omarmt, heeft het geen nut om ze te motiveren.”
Azira
Kif Kif: Wat heeft u geïnspireerd om Azira op te starten?
Aziz: “Ik wou iets bijdragen aan de maatschappij en er was ook vraag op dat vlak. Oorspronkelijk was Azira gericht op moslima’s die een hoofddoek dragen. Ik kreeg heel veel reacties uit die hoek. Ik droeg toen ook een hoofddoek en ik maakte heel modieuze kledij die ook voldeed aan die kledingsethiek. De bedoeling van het project was om die vraag te beantwoorden en om op die manier die vrouwen een plek in de samenleving te geven door een merk te creëren voor hen en zo het taboe rond de hoofddoek weg te halen.”
Kif Kif: U richtte Azira op in 2008, hoe is de kledinglijn geëvolueerd door de jaren heen?
Aziz: “Vooral in het begin is er veel veranderd. Vanaf het moment dat ik mijn eerste collectie had gemaakt en dat die op een paar weken uitverkocht was en dat ik doorhad van ‘alright, I can do this’ werd alles heel duidelijk. Ik wou een winkel in de Dansaertwijk die dicht genoeg bij Molenbeek ligt want ik wil dat mensen van de Dansaertwijk en Molenbeek samenkomen. Vanaf dat moment heeft het project een andere vorm aangenomen en ging het meer om solidariteit. Ik ging meer bruggen bouwen en ik focuste me niet langer enkel op vrouwen die een hoofddoek dragen. Om de beeldvorming van die vrouwen te veranderen had ik snel door dat het niet genoeg was om enkel naar die vrouwen toe te werken. Je moet echt mensen samenbrengen. Op die manier probeer ik het verhitte debat rond de hoofddoek weg te krijgen. Ik wil ook solidariteit creëren tussen vrouwen. Het werd heel snel duidelijk dat Azira over vrouwen en hun recht op zelfbeschikking moest gaan.”
Kif Kif: U organiseert ook evenementen in uw winkel, hoe bent u op dat idee gekomen?
Aziz: “Toen ik nog maar pas mijn winkel had, kwamen er vaak vrienden op bezoek. Het is een mooie grote ruimte en mensen kwamen hier echt samen. Dat heeft me aan het denken gezet. Nu organiseer af en toe kleine evenementen onder de naam Art@Azira. Ik nodig dan verschillende doelgroepen uit om een gemengd publiek te krijgen. Zo bouw ik ook bruggen.”
Kif Kif: Ethische mode is een relatief nieuw begrip. Wat betekent het voor u?
Aziz: “Dat is een heel interessant begrip want je kan het op vele manieren invullen. Vorige week was ik uitgenodigd in het Modemuseum in Hasselt. De titel van het evenement was 100% Schoon en het ging vooral over ecologie. Ik heb daar dan mijn steentje aan bijgedragen door een geheel perspectief aan te bieden. Daarmee wil ik zeggen dat er een geheel moet zijn. Kleding kan 100 % ecologisch zijn, maar wel gemaakt worden in sweatshops. Dat kan niet door de beugel. We moeten ook niet alleen solidair zijn met vrouwen die de kleren maken maar ook met de vrouwen die de kleren dragen. We moeten iets doen aan de stereotypen in de modewereld en het negatieve effect daarvan op vrouwen. Recente onderzoeken hebben die link gelegd en de cijfers zijn echt catastrofaal als je ziet hoeveel vrouwen er kampen met eetstoornissen en laag zelfvertrouwen. Dat zijn allemaal zaken die het glazen plafond versterken en voor mij ging 100% Schoon ook over dat totaal beeld. Ook op financieel vlak probeer ik zo ethisch mogelijk te werk te gaan. “
Weg met stereotypen
Kif Kif: U had het daarnet over de vele stereotypen in de modewereld. Hoe bestrijdt u die?
Aziz:” Voor mijn collecties en campagnes gebruik ik vrouwen van alle maten en kleuren. Er wordt ook niks gephotoshopt. Ik heb ongeveer 5000 klanten en telkens als er een modeshow of een fotoshoot is, lanceer ik een oproep. Iedereen die wil, kan zich dan inschrijven. Het maakt niet uit wat je maten zijn of welk kleur je hebt en of je een hoofddoek draagt of niet. Op die manier probeer ik heel eerlijk om te gaan met die beeldvorming.”
Er is ook nog heel veel racisme in de modewereld. Walter Van Beirendonck maakte op Paris Fashion Week een duidelijk statement. Hij stuurde zijn modellen de catwalk op met hoofddeksels waar Stop Racism op stond. Moeten meer modeontwerpers zijn voorbeeld volgen?
Aziz: “Dat zou fantastisch zijn want die mensen zetten de trends, en die trends worden gevolgd. Rick Owens had in de herst ook een fantastische modeshow gegeven door geen mannequins te gebruiken. Hij werkte met vrouwen uit een dansschool die in alle kleuren en maten kwamen. Het was leuk om te zien dat zo’n grote designer eens niet skinny white girls gebruikte. Ze mochten ook veel emotie uitdrukken. Meestal worden modellen behandeld als kapstokken. Ze mogen geen emotie op hun gezicht laten zien. Tijdens die modeshow zag je dat Rick Owens wou dat we die vrouwen zagen. Als meer modeontwerpers iets gelijkaardig zouden doen, zouden grote ketens en modemagazines moeten volgen.”
Crowdfunding
Kif Kif: U had het al over ethisch financieren. Om uw nieuwste collectie te financieren heeft u gebruik gemaakt van crowdfunding. Vanwaar die keuze?
Aziz: “Dankzij het crowdfundingmodel produceer je op een meer verantwoordelijke manier. Je hebt bijvoorbeeld geen overschot, want je produceert pas na dat alle bestellingen zijn afgerond. Ik wist op voorhand dat we het beoogde bedrag niet gingen halen maar ik wou het echt graag doen. Al was het maar om de mensen te laten zien dat er een andere manier van financieren bestaat. We zijn het eerste modemerk in Europa die het doet. In Amerika werkt dat model al heel goed maar in Europa zal dat nog eventjes duren. Het principe zit er nog niet in en we consumeren op een heel andere manier.”
Kif Kif: Meestal wordt er gezegd dat duurzame mode duur is maar als ik kijk naar uw kledingstukken dan is dat toch niet het geval?
Aziz: “Duurzame mode hoeft niet duur te zijn. Ik ben de goedkoopste designer van de Dansaertwijk. Aangezien dat ik duurzaam produceer, is alles wat duurder voor mij. Ik vind dat een ecologisch product betaalbaar moet blijven voor iedereen. Als er maar een bepaalde elite is die het zich kan veroorloven om duurzame mode te kopen, zal het nooit ingeburgerd geraken."
Sweatshops
Kif Kif: De productie van uw kledij gebeurt onder gunstige werkomstandigheden maar vele ketens en grote merken werken samen met sweatshops. Sinds de instorting van een textielfabriek in Bangladesh vorig jaar komt er meer protest tegen die sweatshops. Denkt u dat er verbetering zit aan te komen?
Aziz: “Ik vrees van niet. Tientallen bedrijven hebben wel een charter ondertekend, maar ik weet niet of die beloftes zullen worden nageleefd. De mensen in Bangladesh verdienden toen dertig euro per maand. Na de ramp wilden ze honderd euro per maand verdienen. Na lang protest is het opgetrokken naar vijftig euro. Slechts de helft van wat ze gevraagd hadden. Het lijkt niet de goede richting uit te gaan. Dat is schandalig als je weet dat ongeveer 2% van de totaalkost van een kledingstuk naar de inkomens van werknemers gaat. Zelfs als dat verdubbeld zou worden, zou een t-shirt maar 10 eurocent duurder zijn voor ons. Wat we zeker niet mogen doen is Bangladesh boycotten want er zijn heel veel families die in de textielsector werken. Wat we wel moeten doen is die mensen steunen in hun verzet. We mogen onze ogen daar niet voor sluiten. We moeten samenwerken met ateliers waar werknemers van gunstige werkomstandigheden kunnen genieten.”
Kif Kif: U toont alvast hoe het moet. Kan u iets meer vertellen over de ateliers waar u mee samenwerkt?
Aziz: “Ik werk samen met twee ateliers. In Brussel werk ik samen met Mulieris. Dat is een atelier die met nieuwkomers werkt en hen een jaar lang een beroep uit de textielsector aanleert. Op die manier worden ze klaargestoomd voor de arbeidsmarkt. Meestal vinden ze ook een job op het einde van die vorming. Het andere atelier waar ik mee werk is in Casablanca. Dat is een atelier dat alleenstaande moeders aanneemt. De werkomstandigheden zijn gunstig en ze verdienen het dubbele van wat mensen in die sector normaal verdienen. Er worden daar ook workshops rond ecologisch bewustzijn georganiseerd voor de werknemers.”
Azira goes international
Kif Kif: Je hebt sinds kort besloten om internationaal te gaan met Azira, vanwaar die beslissing?
Aziz: “Ik wil een soort van internationale solidariteit tussen vrouwen creëren en dat kan je niet bereiken als je enkel op lokaal vlak bezig bent. Dat bewustzijn kan er enkel komen door een grootschaals, internationaal project op poten te zetten. Over heel de wereld worden vrouwen beoordeeld op hun uiterlijk en op wat ze dragen. We leven in een patriarchale wereld. Niet alleen in het Westen, maar overal. Hier moeten vrouwen hun hoofddoek afdoen en in andere landen is hij verplicht. Door internationaal te gaan met Azira wil ik een solidariteit creëren tussen die vrouwen en bruggen bouwen. Zelfbeschikking staat centraal. Zelf mogen beslissen zonder inmenging van overheden en dergelijke.”
Kif Kif: Hoe ziet u de toekomst van Azira?
Aziz: “Globaal. De bedoeling is om van Azira een internationale concept store keten te maken. Dat is ook de reden waarom je mijn kleren niet terugvindt in andere winkels. Ik wil geen kleren exporteren maar een concept. Mijn winkels moeten plaatsen zijn waar mensen samenkomen om evenementen bij te wonen en zich te mengen. In de nabije toekomst hoop ik winkels te openen in een paar Europese hoofdsteden en daarna misschien ook in enkele Arabische landen.”
