[Open brief aan Tessa Vermeiren] Tessa, waar jij kiest voor vrees, kies ik voor vertrouwen

Spijtig, dat de vreugde die ik eerstdaags ervoer over de historische keuze van de Gentenaars om te ijveren voor een pluralistische en inclusieve samenleving, een domper kreeg door jouw ommezwaai (DM 28/06/2013). Ik betreur het, maar begrijp dat het veel makkelijker is om toe te geven aan je angsten dan vertrouwen te hebben in de toekomst waar velen van ons vandaag voor strijden.

Met de bakken regen die hier uit de lucht blijft vallen, kan ik me inbeelden dat het niet moeilijk is om modder te vinden om mee te gooien. Alleen verrast het me een beetje. Ik had niet gedacht dat dat jouw stijl was. Het had iets weg van een laatste wanhoopsdaad van iemand die plots bevangen werd van doodsangst. De integriteit van de BOEH-vrouwen in vraag stellen door te beweren dat we enkel op zoek zouden zijn naar publiciteit in ons verzet tegen het hoofddoekenverbod. Zo masochistisch zijn we niet dat we, voor enkele minuten media-aandacht, zo veel tijd, energie en geld investeren in een strijd die continu gepaard gaat met persoonlijke aanvallen. Het kan je verbazen maar wij geven echt om de keuzevrijheid van meisjes en vrouwen die op hun beurt onderwijs en werk belangrijk vinden. Wij geven om de vrijheid die hen toestaat stil te staan bij de rol die religie al dan niet in hun leven speelt, en de praktijken die daar mogelijk deel vanuit maken. En ja, wij geven ook om de vrijheid die ieder van ons nodig heeft om zichzelf in vraag te stellen en zonodig te herdefiniëren, zelfs in de meest wezenlijke aspecten zoals een ideologische inspiratie. Daarmee herleiden we de hoofddoek allerminst tot een symbool. We betreuren wel dat het debat over een non-issue als de hoofddoek tot een symbooldossier is verworden. De hoofddoek is door de onnodige debatten erover nodeloos geëssentialiseerd en verengd tot symbool van al het kwaad -dat vooral van elders komt-, om maar niet te moeten spreken over het echte kwaad dat we hier elke dag toestaan en waar de statistieken ons mee blijven confronteren. Het structurele racisme, de kloof in het onderwijs, de discriminatie op de arbeidsmarkt, het a-sociaal huisvestingsbeleid, de toenemende armoede,...; dat zouden onze prioriteiten moeten zijn.

Ik kan er ook niet omheen dat jouw beeld van de samenleving vertekend lijkt te zijn door angst voor al wie een andere overtuiging heeft. De ervaringen waar je van getuigt zijn belangrijk en hebben wellicht een cruciale rol gespeeld in jouw inzet voor de strijd van vrouwen en vrijzinnigen. Alleen is het één ding om lessen te trekken uit het verleden en te voorkomen dat een ideologie zo machtig wordt, dat die in staat is de keuze om anders te denken en te zijn uit te sluiten; en iets anders om je te laten leiden door angst of rancune en anderen datgene aandoen wat je zelf zo erg bestreden hebt. Je lijkt moeite te hebben om religieuze individuen – moslim, katholiek of anders – vandaag te zien voor wie ze werkelijk zijn, los van je persoonlijke ervaringen met religie. Zo zijn de mensen achter vigilancemusulmane.be niet meer dan burgers die politieke participatie hoog in het vaandel dragen en die toevallig ook moslim zijn. En net als zovele feministen en organisaties uit het middenveld, geven zij stemadvies. Zij doen dat niet vanuit een religieuze autoriteit die ze niet hebben, en dreigen evenmin met de hel als je toch anders zou kiezen. Zij staan dus ver van een Kerk, die als hoogste religieuze instituut haar macht misbruikt om burgers voor haar kar te spannen. Zulke agressieve pogingen om a priori mensen die anders zijn dan jezelf te criminaliseren en in een hoekje te duwen leiden alleen maar tot even agressieve reacties.

Ik stel vast dat de druk van vooral de mannelijke vrijzinnigen groot is, en dat alle argumenten voor hen goed zijn (tot en met het kapen van het feministische gedachtegoed). Met mijn progressieve standpunten bots ik ook weleens met mannen in de moslimgemeenschap die denken de waarheid in pacht te hebben, maar in tegenstelling tot jou houd ik voet bij stuk. Ik geloof in de wereld waar ik voor strijd en laat mij door niemand op andere gedachten brengen. Mijn wereld heeft immers vorm gekregen door mijn verbondenheid met en openheid naar een diverse groep andersdenkenden. Het gaat om mensen die de heteronormativiteit van onze samenleving in vraag stellen, die de genderongelijkheid blijven aan de kaak stellen, die ijveren voor de dekolonisatie van onze geesten, die vraagtekens plaatsen bij de rol van de reguliere media, die zich inzetten voor de noden van armen en asielzoekers, die het evenwicht van de mens met de natuur willen herstellen, die de solidariteit met het zuiden stimuleren, die een lans breken voor minderheden in academische kringen, die kunst gebruiken om uiting te geven aan de verzuchtingen, die jongeren politiseren en meer weerbaar maken, enzovoort enzovoort. Allemaal mensen die ik in hun strijd steun en waarin ik vertrouwen heb. Ik erken evenwel dat het voor jou moeilijker moet zijn, Tessa, dan voor mij. De macht en furie van sommige (oude) witte mannen is namelijk niet te evenaren. De voorbeelden vandaag en in de hele wereldgeschiedenis zijn legio.